Vanochtend organiseerde wetenschapsvakbond VAWO zijn ‘alternatieve nieuwjaarsredes’, met een kritische toon. Zo moet er meer geld direct naar onderzoekers. ‘We zullen onze punten aan alle medezeggenschapstafels verdedigen.’

Tijdens de officiële nieuwjaarsredes is de toonzetting veelal positief, ook in Nijmegen gisteren. Vanochtend hield de VAWO (Vakbond voor de Wetenschap) zes ‘alternatieve nieuwjaarsredes’, met een veel kritischer toon. VAWO-voorzitter Arnoud Lagendijk, in Nijmegen hoogleraar Economische geografie: ‘We willen de universiteiten een spiegel voorhouden.’

In een van de redes werd de gebrekkige doorstroom gehekeld van promovendi na afronding van hun promotie. Op dit moment vindt een van de vier een vervolgbaan binnen de universiteit, de rest moet uitzien naar een betrekking elders. Beter onderling overleg tussen universiteiten kan helpen, aldus het betoog.

‘Radicale oproep’
Een andere rede uitte kritiek op het huidige financieringssysteem waarin universiteiten worden afgerekend op aantallen studenten en publicaties. Houd meer rekening met schommelingen op de lange termijn, aldus de aanbeveling. Hans Radder, voorman van de eind 2013 opgerichte hervormingsbeweging H.NU, roept de medezeggenschapsorganen op niet in te stemmen met de huidige begrotingen van universiteiten, volgens Lagendijk een ‘heel radicale oproep’.

Marijtje Jongsma, orthopedagoog in Nijmegen en mede-voorzitter van de VAWO, wijdde haar nieuwjaarsrede vandaag aan nieuw genderbeleid. Vroeg in hun carrière richten mannen zich vaker op onderzoek en ontwikkelen ze profielen waarmee ze makkelijker door kunnen stromen, aldus haar analyse. Volgens Jongsma moeten universiteiten daarom eerder in de loopbaan aandacht geven aan genderongelijkheid, niet pas bij hoogleraren, want dan is het te laat.

Ook werd vandaag de voornaamste boodschap van de VAWO opnieuw naar voren gebracht: meer geld direct naar onderzoekers, en minder controlerende instanties. Lagendijk verwacht niet al deze doelen in een jaar te kunnen behalen, maar hoopt toch twee punten te verzilveren. ‘We zullen onze punten aan alle politieke en medezeggenschaptafels verdedigen.’ / Maarten van Gestel