De Nijmeegse psycholoog Willem Frankenhuis krijgt de Boyd McCandless Award voor zijn bijdrage aan de ontwikkelingspsychologie. Frankenhuis geeft met zijn onderzoek een andere kijk op kansarme jongeren.

Sla een wetenschappelijk tijdschrift open op het gebied van de ontwikkelingspsychologie en je zult zien: bevindingen over kansarme jongeren die slechter op taken scoren dan andere jongeren zijn er volop. Het tegenovergestelde: jongeren uit kansarme milieus die waardevolle vaardigheden laten zien, kom je niet zo snel tegen. Bewijzen daarvoor zijn er wel, constateerde ontwikkelingspsycholoog Willem Frankenhuis, maar ze worden in die artikelen niet uitgelicht. ‘Ze passen niet in onze gangbare manier van denken.’

‘Jongeren uit kansarme milieus die waardevolle vaardigheden laten zien, kom je in de literatuur niet snel tegen.’

Frankenhuis studeerde psychologie en filosofie aan de Universiteit van Amsterdam (twee keer cum laude) en promoveerde in de biologische antropologie aan een Amerikaanse universiteit. Hij krijgt de Boyd McCandless Award van de American Psychological Association voor zijn theoretische bijdrage aan de ontwikkelingspsychologie. De officiële uitreiking is volgend jaar in Washington.

Geweld
De ontwikkelingspsycholoog focust in zijn onderzoek op jongeren die in stressvolle omstandigheden opgroeien. Vaak zijn dat jongeren uit kansarme buurten, die opgroeien in gebroken gezinnen en bloot worden gesteld aan geweld in huis en in de directe omgeving.

In zijn empirisch onderzoek probeert Frankenhuis de cognitieve vaardigheden van deze jongeren boven water te krijgen. Bijvoorbeeld door taken te ontwikkelen die aansluiten bij hoe deze jongeren alledaagse dingen oplossen. ‘Een deel van de vaardigheden die zij bij het opgroeien ontwikkelen zouden in hun omgeving natuurlijk heel waardevol kunnen zijn.’

Uit een Amerikaanse studie blijkt bijvoorbeeld dat deze jongeren, beter dan leeftijdgenoten uit een stabiele omgeving, waarschijnlijk efficiënt kunnen handelen onder stress. Frankenhuis hoopt met zijn onderzoek een heel rijtje van dit soort cognitieve vaardigheden in kaart te brengen.

‘Deze jongeren handelen mogelijk efficiënter onder stress.’

Die inzichten kun je vervolgens toepassen in het onderwijs, verwacht hij. ‘Stel – maar dit is nog hypothetisch – dat deze groep zich makkelijker concentreert als de stof steeds op een andere manier wordt aangeboden, dan kun je kiezen voor een aanpak die daarbij past.’

Frankenhuis kreeg de Amerikaanse award ook voor het ontwikkelen van wiskundige modellen op het snijvlak van de ontwikkelingspsychologie en de evolutiebiologie. De beide andere winnaars werken aan een universiteit in New York en Michigan.