De Amerikaanse presidentsverkiezing 2012 is in november, het verkiezingscircus is al begonnen. Maar wordt het nog spannend nu de democratische kandidaat bekend is (Obama) en de republikeinse kandidaat vrijwel zeker Romney wordt? Thomas Gijswijt, docent Amerikanistiek aan de Radboud Universiteit, heeft een tip: follow the money – want geld zou deze campagne nog wel eens spannend kunnen maken…

Het kan bijna niet anders of Mitt Romney wordt de republikeinse kandidaat. ‘Andere kandidaten hebben hier en daar wat tegenspel geboden, maar in de primary van New Hampshire hebben ze het allemaal tegen hem afgelegd.’ Misschien dat de zuidelijke staten (onder andere South Carolina en Florida) nog voor een verrassing kunnen zorgen. ‘Daar heeft Romney vier jaar geleden verloren. Voor de religieus-conservatieve republikeinen is hij mogelijk niet conservatief genoeg. En het feit dat hij mormoon is, kan hem ook parten spelen.’

Hoewel het enthousiasme voor Romney onder republikeinen beperkt is, heeft hij kans om president te worden. Obama staat er door de gevolgen van de financiële crisis zwak voor: als de werkloosheid niet verder daalt en het vertrouwen in de economie niet flink stijgt, krijgt hij het moeilijk. ‘Zeker als het Romney lukt zich te presenteren als de manager die voor een ommekeer kan zorgen, kan hij winnen.’

Anderzijds is Obama stukken charismatischer dan ‘houten klaas’ Romney. Bovendien: Obama’s Job Approval Rating, een cijfer dat uitdrukt hoe tevreden de Amerikanen zijn over de president, staat nu op 46 procent. ‘George Bush heeft in 2004 herverkiezingen gewonnen terwijl zijn rating een maand tevoren op 47 procent stond. Ook voor Obama geldt: als hij mensen kan laten geloven in verbetering, heeft hij een goede kans.’

En dan is er nog de macht van het geld. Want in 2010 heeft een beslissing van het Supreme Court de weg geopend voor political action committees of PACs om ongelimiteerd geld te werven bij bedrijven en particulieren om campagne te voeren. ‘De PACs mogen organisatorisch niet verbonden zijn aan en hun boodschap niet afstemmen met een kandidaat. Ze mogen wel zelf kiezen voor wat of wie ze campagne voeren. Zeker de grootste, de SuperPACs, die miljoenen dollars te besteden hebben, kunnen verschil gaan maken. Wordt het misschien toch nog spannend…’

Thomas Gijswijt is historicus en docent Amerikanistiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Een van de vakken die hij geeft, heet American Political System. Vanaf september 2012 zal het vak weer gegeven worden (dan ook in samenwerking met politicologen van de Radboud Universiteit) en iedere student zal dan de verkiezingen in een bepaalde staat extra intensief gaan volgen.

Voor meer deskundigen, zie het dossier Amerikaanse verkiezingen 2012.

Amerikaanse verkiezingen: belangrijke data
(zie ook United States presidential election, 2012 timeline)

• Zaterdag 21 januari: Primary South Carolina
• Dinsdag 31 januari: Primary Florida
• Dinsdag 6 maart: Super Tuesday, primaries in meerdere staten
• Week 27 augustus: Conventie Republikeinse partij, formele vaststelling van kandidaat president en vicepresident
• Week 3 september: Conventie Democratische partij, formele vaststelling van kandidaat president en vicepresident
• Dinsdag 6 november: Amerikaanse presidentsverkiezingen
• Zondag 20 januari 2013: Inauguratie Amerikaanse president en vicepresident