Detoxen, groenteshakes drinken en het tellen van macronutriënten. Sommige studenten gaan ver voor een perfect lichaam. Op hun smartphone dragen ze het schoonheidsideaal altijd bij zich.

Ze begint de dag met een sapje van appel en gember. Als tussendoortje drinkt ze een groenteshake van spinazie, appel en bleekselderij. ’s Avonds mag ze dan een spinazieperensalade. Nienke (23) heeft er net een week detoxen opzitten. Waarom? “Tijdens zo’n detoxweek word ik helemaal clean. Ik barst van de energie en word er helder van”, zegt de onlangs afgestudeerde student communicatie- en informatiewetenschappen.

Nienke eet dingen als lijnzaad en drinkt appelazijn. Ze vindt het belangrijk om gezond te eten. Al is haar voedingspatroon de laatste jaren wel veranderd. “Ik verdiep me in voeding en de effecten ervan op je lichaam. Er is veel informatie over te vinden op Instagram en blogs.” Daarbij zorgt ze ervoor dat ze ten minste vier keer per week de sportschool opzoekt voor een les powerworkout of een rondje spinnen. “Van sporten krijg ik energie en een mooi lichaam. Dat neemt niet weg dat voeding belangrijker is voor je lichaam dan sporten. Je moet dus wel letten op wat je eet en pakjes zo veel mogelijk vermijden. Fruit eet ik niet te veel, daar zitten suikers in en dit zet zich uiteindelijk om in vet. Groenten zijn de beste superfoods die er zijn.”

Bedrijfskundestudent Yolein Baaten (23) gaat vijf keer per week naar de sportschool. Ze doet aan kracht- en intervaltraining. Om haar spieren op te bouwen zorgt Baaten voor de juiste voeding. Shakes drinkt ze niet, wel telt ze grammen eiwitten in bijvoorbeeld vlees, kwark en eieren. “Die zijn nodig om spiermassa op te bouwen. De tijd dat vrouwen stopten met eten om er goed uit te zien is voorbij. Je moet genoeg eten om gespierd te zijn.”

Baaten eet gewoon uit pakjes, drinkt nog steeds bier en calorieën telt ze niet. “In plaats daarvan let ik op macronutriënten. En ik zorg ervoor dat ik per dag in ieder geval één maaltijd zonder koolhydraten eet.” Baaten verdiept zich net als Nienke graag in informatie die ze op Instagram vindt. “Ik volg belangrijke healthbloggers op sociale media. Zij posten veel informatie over de juiste voeding om nog strakker en gespierder te worden.”

Sociale media en het schoonheidsideaal
Doeschka Anschutz, docent communicatiewetenschap, signaleert nog een andere trend. Haar studenten zijn sinds kort erg geïnteresseerd in onderzoek naar het effect van sociale media op het schoonheidsideaal. “Het schoonheidsideaal heeft altijd bestaan. Vroeger streefden vrouwen naar een wespentaille, nu wil iedereen gespierd zijn.” Als in het verleden het schoonheidsideaal onderzocht werd, ging dat over de invloed van televisieprogramma’s als America’s Next Top Model. Nu verplaatst zich dat naar Instagram.

In de traditionele media zag je het ideaal weerspiegeld in dunne filmsterren en zangeressen. Nu nemen vrouwen dat ideaal tot zich via de sociale media. Dat kan wel overweldigend zijn, zegt Anschutz. “Sociale media zijn interactief. Mensen bepalen zelf wát ze willen zien, wannéér ze het willen zien. Voorheen werd je alleen geconfronteerd met het schoonheidsideaal als je de televisie aanzette; nu neem je het dag en nacht met je mee.”

Op Instagram en blogs showen leeftijdsgenoten voor-enna- foto’s van hun lichaam. Hierdoor realiseren vrouwen zich volgens Anschutz veel meer dat zij hetzelfde effect kunnen bereiken. “Het is gemakkelijker je te identificeren met mensen in je directe omgeving of van je eigen leeftijd. Het idee dat een perfect lichaam haalbaar en maakbaar is wordt vergroot door de continue blootstelling aan sociale media.”

Ondanks de grote aandacht voor gezond eten en veel sporten, denkt Anschutz dat de trend niet iedereen bereikt. “Je hebt altijd mensen gehad die meer bezig zijn met gezond eten. De trend trekt vooral deze groep aan. Zij aten al gezond, en gaan nu actief op zoek naar meer informatie over gezond eten. De trend zal daarom minder invloed hebben op mensen met overgewicht, simpelweg omdat zij er niet mee bezig zijn.”

Mediterraan dieet
Bestuurskundestudent Sophie Koop heeft niets met trends. “Ik heb het mijn hele leven al belangrijk gevonden gezond te eten. Ik kook altijd vers en gebruikte al lijnzaad voordat het een hype werd.” Sporten doet Koop met mate en haar informatie haalt ze nog ‘gewoon’ uit boeken. “Gezond leven is voor mij belangrijk, het is een lifestyle. Ik ken de risico’s van ongezond eten op hart- en vaatziekten. Maar van de huidige voedingstrends krijg ik jeuk. Als mensen zich even goed achter de oren krabben, weten ze echt wel dat gezond eten bestaat uit veel groente en fruit, en niet uit zaadjes en pitjes”.

Maar is dat wel zo? Hersenonderzoeker Amanda Kiliaan onderzoekt de invloed van voeding op het brein. Volgens haar is er wel een beste manier van eten: het mediterrane dieet. “Dit dieet schrijft voor dat mensen minder verzadigde, en meer onverzadigde vetten moeten eten. Uit onderzoek blijkt dat vezels niet alleen goed zijn voor de darmen, maar ook voor de hersenen. Daarbij is het inderdaad goed om veel groente en fruit te eten aangezien hier veel antioxidanten en vitamines inzitten.” Mensen die dit het mediterrane dieet volgen, hebben een hogere levensverwachting en minder kans op hart- en vaatziekten, zegt Kiliaan.

Uit haar onderzoek met muizen blijkt dat de diertjes die veel bewegen in hun kooi langer leven dan hun inactievere soorgenoten. Volgens Kiliaan is er niet zoiets als te veel sporten. “Een uur per dag is prima. Wel denk ik dat het dan beter is om met cardio-apparaten aan de slag te gaan dan met gewichten te trainen, maar ongezond is het laatste niet.”

En hoe zit dat met detoxweken, waar Nienke heilig in gelooft? In zo’n dieet komen minder calorieën voor. “Ik heb een onderzoek gedaan met muizen waarbij zij dagelijks net iets minder calorieën aten dan nodig was. Het resultaat: de muizen leefden langer dan hun soortgenoten die het toegestane aantal calorieën per dag aten.” / Carlijn van der Plas