Op de begane grond van het Erasmusgebouw zit asbest. Geen reden voor paniek, aldus de projectleider van de verbouwingen in het gebouw. De universiteit heeft alle nodige maatregelen genomen. En dat zijn er nogal wat.

De verbouwingen in het Erasmusgebouw zien er anders uit dan anders. Behalve de gebruikelijke hekken is de begane grond afgezet met plastic zeilen. De zeilen hebben wat weg van een kunstwerk van Christo, maar ze hangen er niet voor de sier. Achter het plastic zit asbest dat deze week wordt weggehaald. Omdat asbest gevaarlijk kan zijn voor de gezondheid, komt daar een waslijst aan voorzorgsmaatregelen bij kijken.

Wegwerpkleding

Projectleider Ferry Soetekouw gaat door een opening in het zeil de afzetting binnen. Hij wijst naar boven. Daar hangen grote grijze panelen van samengeperste draden. De panelen hangen nu nog veilig op hun plek, dus Soetekouw kan gewoon zonder mondkapje rondlopen. ‘Als de werkzaamheden beginnen mag je alleen met beschermende kleding naar binnen. Die gooi je meteen na gebruik weg.’

De universiteit schakelt gespecialiseerde bedrijven in om het asbest weg te halen. Voordat zij de buitenwereld in mogen moeten ze douchen om de laatste vezels weg te spoelen. Dat gebeurt in een speciale sluis tussen de luchtdichte ruimte waar het asbest verwijderd wordt en de buitenwereld. Een onderdrukmachine houdt de luchtdruk binnen permanent laag zodat geen enkele vezel naar buiten waait. ‘Als deze machine hapert, verstuurt hij automatisch een sms’je zodat er iemand naar komt kijken.’

Dat er asbest in het Erasmusgebouw zit, is voor de universiteit geen verrassing. Veel gebouwen op de campus zijn gebouwd voordat het materiaal taboe werd. Daarom heeft het Universitair Vastgoedbedrijf (UVB) een asbestbeheerafdeling die jaarlijks alle asbest op de campus nagaat om te kijken of het nog stabiel is. Zolang het niet breekt of verslijt is asbest namelijk ongevaarlijk.

‘We weten waar 95 procent van het asbest zit’, zegt Soetekouw. Voordat verbouwingen beginnen gaat een controleur ‘destructief’ op zoek naar de overige vijf procent. Dat betekent dat hij alles mag slopen om te kijken wat erachter zit. ‘De universiteit heeft een saneringsbeleid voor asbest: als we verbouwen of slopen halen we alles weg wat er zit.’

Vergunningen

Zo gezegd, zo gedaan? Niet helemaal. De eerste stappen om asbest weg te halen worden al anderhalf jaar van tevoren gezet, als de universiteit een vergunningsaanvraag of sloopmelding bij de provincie doet. Soetekouw: ‘Daar moeten we aangeven of er asbest in het spel is, en zo ja, hoe we dat gaan weghalen.’

Na de vergunningsaanvraag stelt het UVB een concreet saneringsplan op, samen met een adviseur, de aannemer en een gespecialiseerd bedrijf dat de asbest weghaalt. Daarin staan in dit geval de plastic zeilen, onderdrukmachine en douche beschreven. Dit plan geeft het UVB door aan de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN), die het moet goedkeuren voordat het opruimen van start gaat. ‘Vaak geeft de ODRN een paar tips om het nog veiliger te maken’, aldus Soetekouw.

Monsters

Als alle lichten op groen staan mag het verwijderen beginnen. Bij het Erasmusgebouw gebeurt dat deze week. Zodra de panelen van het plafond zijn gehaald, worden ze tweemaal in plastic ingepakt en afgevoerd naar een speciale dumpplek. ‘Er is geen manier om asbest te verwerken’, legt Soetekouw uit. ‘Het enige wat we kunnen doen is het asbest nog een paar keer inpakken en vervolgens veilig opbergen.’

De controles gaan intussen volop door, zowel door de ODRN als de universiteit zelf. Soetekouw: ‘De asbestspecialisten van de Arbo- en Milieudienst van de Radboud Universiteit en het Radboudumc kijken ook mee met alle aanvragen, plannen en de uitvoering.’ Als de specialisten tijdens het opruimen meer asbest tegenkomen, wordt alles stilgelegd en begint de hele procedure opnieuw.

‘Je moet honderd procent zeker zijn dat niemand risico loopt’

Zodra alle asbestpanelen uit de entreehal van het Erasmusgebouw zijn weggehaald, wordt alles schoongemaakt met een speciale stofzuiger. Tot slot neemt een onafhankelijke onderzoeker monsters om te kijken of er geen asbest is achtergebleven. Als dat het geval is geeft hij het gebied vrij en gaan de plastic zeilen de prullenbak in. Al deze stappen moet de universiteit volgens de wet vastleggen in een databank voor asbest, het LAVS. ‘De bouw kan pas beginnen als alle documentatie compleet is.’

Minder regels

Aan het hele proces in het Erasmusgebouw hangt een prijskaartje van zo’n dertigduizend euro, geeft Soetekouw aan. Dat is nog niks vergeleken bij de asbestverwijdering in het Berchmanianum, die ruim 1,3 miljoen euro kostte. ‘Soms vraag ik me af of de regels niet aan de strenge kant zijn’, zegt Soetekouw. Hij is niet de enige: onlangs ontstond een discussie over asbestreguleringen toen bleek dat de risico’s van asbest kleiner zijn dan gedacht.

‘In het geval van het Berchmanianum had het best wat soepeler gekund’, vindt Soetekouw. ‘De wet geeft daar helaas weinig ruimte voor. Maar rondom het Erasmusgebouw lopen elke dag duizenden mensen. Je moet honderd procent zeker weten dat niemand risico loopt, dus hier is elke maatregel terecht.’