De peilingen wijzen uit dat Hillary Clinton, na de winst in het debat vorige week, uitloopt op Trump. Het debat van gisteren zal deze trend niet keren, denkt Peter van der Heiden. De parlementair historicus analyseert voor Vox de Battle of the Dads.

De Republikeinse kiezer moet toch flink opgekeken hebben afgelopen nacht. Hebben we dan toch iets van een programma buiten de populistische one liners die we tot nu toe hoorden, en kan dat ook nog op een enigszins coherente manier over het voetlicht worden gebracht? Gaan de verkiezingen dan niet om het recht om een wat aangekomen Miss Universe ‘miss Piggy’ en ‘miss Housekeeping’ te noemen? Oftewel: in het debat tussen de kandidaten voor het vicepresidentschap – the Battle of the Dads, zoals in het in de VS al werd genoemd –  ging het er heel anders aan toe dan in het debat tussen de standardbearers Trump en Clinton.

Blauwe das
Het veep-debate van afgelopen nacht kende veel meer inhoud, maar was eigenlijk nog vijandiger dan dat van vorige week. Bijna geen vraag werd rechtstreeks beantwoord, de kandidaten draaiden alles zo snel mogelijk naar een aanval op de nummer één van het ‘vijandige’ ticket. En zo kwamen we er nauwelijks achter wie de beide jongbejaarde heren waren – en dat is best een probleem, want vrijwel niemand in Amerika kent de running mates van Hillary en The Donald. Gelukkig was Mike Pence (gouverneur van Indiana), naast zijn wat grimmige uitstraling, te herkennen aan een blauwe das en droeg Tim Kaine (senator namens Virginia) niet alleen een vrijwel permanente glimlach, maar ook een rode das. En had Pence wit haar tegen Kaine grijs, en waren ze zo toch nog uit elkaar te houden.

Veel meer inhoud, zei ik al – en dat is goed nieuws voor een eventueel presidentschap van Trump. De man achter de geplaagde presidentskandidaat wist op zijn minst de schijn op te houden van enige kennis van de binnen- en buitenlandse problematiek waar een president mee van doen krijgt. Aangezien de kans groot is dat Trump, mocht hij winnen, de eerste afgezette president ooit zal worden, komt het dan toch nog een beetje goed. Maar zo ver zal het, ook na het debat van gisteren, niet komen.

Grumpy old man
Want, Mike Pence deed dan wel goede zaken voor zijn baas, maar alleen voor de groep kiezers die toch al niet snel op Clinton zal stemmen. Pence hing een oerconservatief verhaal op van belastingverlaging, law and order, een militair krachtig Amerika en het beperken van abortus – en daarmee bediende hij alleen de vaste achterban. Vooruit, de weifelende evangelicals, die grote moeite hebben met de persoon Trump, kregen een Republikeins steuntje in de rug, maar die waren toch al niet richting Democraten gegaan. Hoewel Pence zeker niet verloor – ondanks zijn houding van grumpy old man – zal het debat van gisteravond dus weinig uitmaken voor Trumps kansen.

Dan had Hillary toch weer een betere avond. Niet dat Kaine nu the sharpest pencil was, maar hij deed zijn uiterste best om de jongere en linksere kiezer aan te spreken, een groep die veel liever Bernie Sanders als kandidaat had gezien en maar moeilijk voor Clinton kan kiezen. Nadrukkelijk noemde Kaine de LGBT-beweging, kwam op voor vrouwenrechten en de rechten van minderheden en bovenal voor de vrijheden uit de Amerikaanse grondwet – inclusief abortus, waar hij zelf als katholiek op tegen is maar die hij volop verdedigde als persoonlijke keuzevrijheid voor de zwangere vrouw. Zo stonden er een conservatief en een progressief (naar Amerikaanse begrippen dan) programma tegenover elkaar. Zo nu en dan zelfs met argumenten – een ongekende luxe in de lopende campagne.

De peilingen wijzen uit dat Hillary Clinton, na de winst in het debat vorige week, uitloopt op Trump. Het debat van gisteren zal deze trend niet keren. Maar menig Republikeinse bobo moet zich vertwijfeld hebben afgevraagd of ze niet beter toch een andere kandidaat hadden kunnen inzetten – al was het maar Mike Pence, die vele malen presidentiëler overkwam dan zijn baas, Donald Trump.