De Nederlandse overheid is verplicht tot het bieden van bed, bad en brood aan uitgeprocedeerde asielzoekers. Bij Stichting Gast in Nijmegen gaan ze verder dan alleen deze noodopvang. Vanmiddag laat Gast van zich horen tijdens het Actualiteitencollege van het Soeterbeeck Programma en Vox.

Als iemand vastzit tussen de angst om terug te keren naar het land van herkomst en de procedure tot het verkrijgen van een verblijfsvergunning, biedt een luisterend oor al soelaas. Enkele tientallen asielzoekers zijn deze middag naar politiek café De Klinker in de Nijmeegse binnenstad gekomen om een praatje te maken met elkaar, en met de vrijwilligers van Stichting Gast. Dat ze daarnaast een kop koffie krijgen aangeboden en een brood meekrijgen, is natuurlijk mooi meegenomen.

Twee weken geleden maakte staatssecretaris Fred Teeven (Justitie) bekend dat hij zijn verzet tegen de noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers staakt – tegen wil en dank. De groep die samenkomt in De Klinker heeft daarmee recht op nachtopvang, een maaltijd en de mogelijkheid om te douchen. In Nijmegen kregen de asielzoekers dat overigens al langer, maar de opvang is nu officieel een taak van het Rijk. De gemeente hoeft niet meer op te draaien voor de kosten. Ook moet de geserveerde maaltijd nu een warme zijn.

Wantrouwen
‘Wij gaan verder dan het aanbieden van deze opvang’, zegt Roos Vermeer, algemeen coördinator bij Stichting Gast. ‘Zo praten wij met vluchtelingen over hun toekomst, wij bieden medische en juridische hulp. Veel vluchtelingen hebben een groot wantrouwen jegens de overheid en durven daarom niet om hulp te vragen als zij ziek zijn. Wij wijzen hen dan op de rechten die zij hebben.’ Dat blijft hard nodig, meent Vermeer, want de bed-bad-en-broodregeling is slechts een basisopvang.

Stichting Gast richt zich op asielzoekers van wie de procedure officieel is verlopen, maar die nog wel perspectief hebben op een langer verblijf in Nederland. Hoeveel ‘illegalen’ – of netjes: ongedocumenteerde migranten – er in Nijmegen zijn, durft Vermeer niet precies te zeggen. ‘Maar ik denk meer dan tweehonderd. Dat is inclusief de mensen die hier gekomen zijn, maar nooit een asielaanvraag gedaan hebben.’

Crimineel
Vanuit de vakgroep sociale geografie doen Kolar Aparna en Joris Schapendonk via Stichting Gast onderzoek naar het verwelkomen van ongedocumenteerde migranten. Laatstgenoemde zal tijdens het Actualiteitencollege van vanmiddag het podium betreden. ‘De vraag die ik het publiek wil voorhouden is: voor wie is illegaliteit  nu eigenlijk een probleem? Uitgeprocedeerde asielzoekers zijn geen criminelen, maar worden vaak wel zo behandeld. Waarom eigenlijk?’ / Mathijs Noij

Het Actualiteitencollege is van 12.45 tot 13.30 in de hal van het Erasmusgebouw. Naast Schapendonk en Aparna zal jurist Carolus Grütters spreken.