‘Besturen is niet alleen luisteren, maar ook handelen en verantwoording afleggen’
-
Foto: Johannes Fiebig
OPINIE- Het college van bestuur moet niet langer reflecteren op handelingen, maar daadwerkelijke bestuurlijke besluiten nemen die onze medeplichtigheid aan het normaliseren en legitimeren van bezetting, apartheid en genocide stoppen. Dat schrijven twaalf medewerkers van de Radboud Universiteit. Hun ingezonden brief is een reactie op een eerdere column van rector magnificus José Sanders.
Geachte rector magnificus,
Graag reageren we op uw column van afgelopen maandag.
Luisteren is van groot belang – zeker als het gaat om medeplichtigheid aan het normaliseren van bezetting, apartheid en genocide. Besturen is echter meer dan luisteren alleen. Besturen betekent ook: besluiten nemen en verantwoording afleggen.
Van onze bestuurders verwachten we dat ze niet alleen luisteren, maar de vergaarde informatie vervolgens ook wegen. Van een wetenschappelijke instelling mogen we hopen dat dat gebeurt op wetenschappelijke gronden, zoals bewijslast en kritisch denken.
Laten we beginnen met bewijslast als het gaat om de cruciale punten op basis waarvan studenten vragen om het verbreken van de institutionele banden met Israëlische universiteiten: de situatie in Gaza, de rol van de Israëlische academie daarin en de effectiviteit van een institutionele boycot.
Internationale gerechtshoven en de VN hebben keer op keer hard bewijs geleverd voor de ‘plausibele’ genocide die Israël in Gaza aanricht. Maya Wind, en voor haar vele Palestijnse wetenschappers, hebben uitvoerig aangetoond dat Israëlische universiteiten een cruciale schakel zijn in Israëls decennialange bezettings- en apartheidspolitiek en nu ook de genocide in Gaza militair en politiek mede mogelijk maken. Onderzoekers hebben voor andere contexten, zoals Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid, laten zien dat een institutionele boycot van wetenschappelijke instellingen effectief is – iets wat wordt onderstreept door de open brief die Israëlische wetenschappers hun regering recentelijk stuurden en waarin ze opriepen tot een staakt het vuren om hun wetenschapsbedrijf niet in gevaar te brengen.
Dit betekent dat de bewijslast nu bij het college van bestuur ligt. De demonstrerende studenten en verschillende collectieven van wetenschappelijke staf hebben overtuigend wetenschappelijk bewijs aangeleverd dat er in Gaza een genocide aan de gang is; dat Israëlische universiteiten die mede mogelijk maken; en dat een boycot werkt. Het college van bestuur daarentegen heeft vooralsnog geen enkel bewijs geleverd van de aannames dat er vanuit de Israëlische universiteiten waar onze universiteit institutioneel mee verbonden is substantiële of effectieve kritiek is gekomen op Israëls genocide in Gaza en dat met het vasthouden aan ‘open lijnen’ met deze instellingen zulke kritische stemmen gesteund of beschermd worden. Sterker nog, het college van bestuur geeft zelf toe dat ze nog geen enkel contact hebben gehad met hun Israëlische partners over ‘de situatie in Gaza.’
Het is daarmee overduidelijk dat de focus op de manieren waarop studenten en staf aandacht vragen voor hun argumenten en verzoeken (‘ze aten de chocolaatjes op!’) een bewust rookgordijn is om het maar niet te hoeven hebben over die argumenten en verzoeken zelf (het opheffen van onze medeplichtigheid aan het normaliseren en legitimeren van genocide), die al maanden lang bij demonstraties, in besprekingen en via e-mails voorgelegd zijn zonder dat daar een inhoudelijke reactie op kwam. Dit is een feitenvrije opstelling die een wetenschappelijke instelling onwaardig is.
‘Ook op vlak van kritisch denken laat de houding van het college van bestuur het afweten’
Naast het leveren van bewijs, is het aan de dag leggen van kritisch denken een van de fundamenten van de wetenschap. Ook hier laat de houding van het college van bestuur het afweten. Door te veronderstellen dat het gelijkschakelen van alle stemmen waar zij naar luisteren, het vasthouden aan de status quo en het opvolgen van richtlijnen vanuit het ministerie gelijk staat aan neutraliteit, objectiviteit, of redelijkheid ontkennen zij de realiteit van extreme machtsongelijkheid en ongelijkwaardigheid – zowel op de campus als in de nationale en internationale politiek – waar studenten zich juist tegen verzetten. Het meten met twee maten als het gaat om Rusland en Israël en het ontkennen van de extreme asymmetrie in het ‘conflict’ tussen Hamas en Israël is óók politiek, zij het politiek die ingaat tegen de normen en waarden die we als universiteit stellen te beschermen (en, detail, het internationaal recht).
Besturen is niet alleen luisteren, maar ook handelen en verantwoording afleggen. We roepen het college van bestuur op dat in deze kwestie te doen in de geest van hun eigen motto: met moed (bijvoorbeeld om tegen de ministeriële richtlijnen in te gaan), verbinding (bijvoorbeeld door studenten die alles op alles zetten hun universiteit aan de goede kant van de geschiedenis te krijgen niet alleen aan te spreken op hun methoden, maar ook serieus te nemen in hun analyses) en openheid (bijvoorbeeld door niet alleen te schermen met commissies, maar ook te delen wiens expertise wel en niet geschikt wordt geacht voor deelname aan zulke toetsingsmechanismen).
Wat we nu nodig hebben van het bestuur, kortom, is niet een reflectie op de ‘handelingen die we met taal en communicatie uitvoeren,’ maar daadwerkelijke bestuurlijke besluiten die onze medeplichtigheid aan het normaliseren en legitimeren van bezetting, apartheid en genocide stoppen.
Eefje Derix, Marieke van Houte, Kamile Kartal, Gaard Kets, Martijn de Koning, Elke Linders, Harry Pettit, Mathijs van de Sande, Anya Topolski, Adriejan van Veen, Laura de Vos en Marieke Woensdregt.
Amiel Engel schreef op 7 juni 2024 om 13:59
Heel goed geschreven. Ik ben als student trots dat er dit soort professoren/staffleden rondlopen op onze universiteit.
Een student schreef op 7 juni 2024 om 14:01
Kan het niet beter zeggen! Helemaal mee eens!
Sophie de Groot schreef op 7 juni 2024 om 14:36
Dank voor deze ingezonden brief!
T schreef op 7 juni 2024 om 14:45
Ik ben het ermee eens dat het bestuur moet handelen, namelijk duidelijk verklaren dat ze de banden niet zullen verbreken! Er kunnen zeker oorlogsmisdaden plaatsvinden, dat moet worden vastgesteld. Maar er is geen genocide. De acties van Hamas zijn altijd genocidaal geweest, die van Israël niet. Op dezelfde manier is er zeker veel racistische discriminatie van minderheden in Israël, net als in Nederland, maar apartheid is een modewoord van anti-Israël sentiment dat helemaal niet helpt om de situatie te analyseren. Het trieste feit is dat de mensen die nu het meest actief zijn in de protesten altijd tegen Israël als zodanig zijn geweest (niet tegen bepaalde acties van Israël). Dit blijkt uit hun banden met Samidoun (een duidelijk antisemitische organisatie die in verschillende landen verboden is). De universiteit moet niet ingaan op hun eisen.
Anoniem schreef op 7 juni 2024 om 14:49
Helder betoog. Er is inderdaad sprake van een machtsongelijkheid: demonstranten hebben feitelijk geen enkele manier om hun wil af te dwingen tenzij ze een overgrote meerderheid achter zich krijgen of de kernleden van het bestuur zelf weten te overtuigen. Tot die tijd hoeft de universiteit feitelijk niets. Moeten de demonstranten bij blijvende weigering om hun eisen in te willigen zelf ook principes hebben en zich van de universiteit afscheiden of is het dan te verantwoorden om met tegenzin terug te gaan naar de normale gang van zaken?
Jasper schreef op 7 juni 2024 om 15:56
Demonstreren is ook verantwoordelijkheid dragen en geen vernielingen aanrichten en notabene werk van studenten op de gang gooien dat geroofd is uit werkkamers. Ik hoop dat de zwijgende meerderheid die dit ten zeerste afkeurt snel opstaat en meer van zich laat horen.
J schreef op 7 juni 2024 om 17:32
Begrijpend lezen is echt moeilijk voor sommige mensen blijkbaar.
José geeft in haar collum aan waarom bepaalde zaken langer duren. Dat komt o.a doordat bij dit soort belangrijke beslissingen het maatschappelijk breed, door alle lagen van de universiteit moet worden besproken. Ik ken ook geen enkele organisatie of bedrijf die qua omvang, of zelfs groter dan de Radboud is waar zoiets sneller gaat.
Als er maar 1 persoon of een klein clubje de zaken bepaalt in een organisatie qua omvang als de Radboud. Krijgt het dictatoriale trekjes. Die kant moet we niet op gaan lijkt mij.
Dat het nu zo lang duurt, lijkt voor mij doordat niet iedereen hierover eensgezind is. Dat was anders toen Rusland de oorlog in Oekraïne begon. Toen was de draagvlak voor een boycot veel groter dan nu met Israël.
Verder dan neus lang is kijker schreef op 7 juni 2024 om 22:09
“Ik ken ook geen enkele organisatie of bedrijf die qua omvang, of zelfs groter dan de Radboud is waar zoiets sneller gaat.”
Had je al kennis genomen van de 80 Spaanse universiteiten, tientallen Amerikaanse en Britse universiteiten, de Universiteit Gent, vier Nederlandse hogescholen, en het NIAS, die de banden met Israëlische universiteiten verbroken hebben?
Het College van Bestuur zou kennis kunnen nemen van het onderzoek en de overwegingen daar, dat zou het proces flink kunnen versnellen.
J schreef op 7 juni 2024 om 16:09
Ik zou graag willen weten wat de auteurs bedoelen met “extreme asymmetrie in het ‘conflict’ tussen Hamas en Israël”. Arme Hamas? Het is gewoon niet zo dat de beschuldigingen ook maar half onderbouwd zijn. Alleen al het feit dat bijna alle dodencijfers van Hamas zelf komen en behoorlijk tegenstrijdig zijn! Welke kritische wetenschapper accepteert zulke cijfers zomaar? Ja, er zijn te veel doden, maar we weten waarom: Hamas heeft belang bij deze doden, Israël niet. Dit opiniestuk beweert wetenschappelijk te zijn en beschuldigt de andere kant ervan niet te handelen op basis van wetenschappelijke feiten. Maar ze argumenteren niet wetenschappelijk. Het negeert bijvoorbeeld simpelweg het feit dat veel gerenommeerde bronnen de gebeurtenissen niet als genocide categoriseren. De auteurs zijn geïnteresseerd in het verkondigen van vooropgezette “waarheden”, niet in het blootleggen ervan op een wetenschappelijk accurate manier.
Geen ondertekenaar schreef op 7 juni 2024 om 17:40
@J: helemaal eens! De mensen die deze brief hebben geschreven zijn er heel goed in om anderen in negatief opzicht te framen. Dat doet ze met ons eigen CvB, maar eigenlijk ook met alle andere mensen die de eerdere brief om steun te betuigen aan de demonstranten hebben onderschreven. Een makkelijke strategie en aangezien de meeste studenten en medewerkers de demonstraties beu worden ook een verkeerde strategie. Dit werkt alleen maar averechts.
Ingrid schreef op 7 juni 2024 om 23:44
Als we het hebben over het verkondigen van vooropgezette “waarheden” kijk misschien eerst naar jezelf: ook Netanyahu zei tijdens een interview in mei dat er rond 30.000 doden waren gevallen. Dat cijfer lag toen niet ver onder de cijfers die uit Gaza zelf komen (voor details check de BBC website). En veel bronnen spreken idd pas van genocide als daar een uitspraak over is van de International Court of Justice. Die zegt nu al dat het aannemelijk is dat er genocide plaats vindt! We kunnen natuurlijk gewoon nog paar jaar wachten totdat het onderzoek is afgerond voordat we het beestje bij naam noemen… Het enige wat deze auteurs doen is hier niet op te wachten.
Jelmer Firet schreef op 10 juni 2024 om 10:09
Hoe heeft Hamas belang bij Palestijnse doden?
Israël heeft wel degelijk belang bij het doden van Palestijnen omdat een dode Palestijn niet gebruik kan maken van hun VN-erkende recht op terugkeer naar het land van hun voorouders – het huidige Israel.
Dat is ook de reden dat Israël UNRWA beschuldigde, dat is namelijk de organisatie die namens de VN Palestijnse vluchtelingen registreert en dus daarmee hun recht op terugkeer erkent.
Die beschuldigingen zijn onbewezen gebleven, en meerdere landen hervatten nu (na onderzoek die niks opleverde) hun steun aan UNRWA.
Maar het vervallen aan steun voor UNRWA had wel het effect dat humanitaire hulp in Gaza bijna onmogelijk was. Als organisatie die dat al jaren regelde waren ze de enige die echt de infrastructuur en know-how hadden om dat goed op te zetten.
Medewerker FTR schreef op 7 juni 2024 om 17:00
Mee eens, dankjulliewel voor dit belangrijk betoog!
Rikke Ponger schreef op 7 juni 2024 om 23:32
Veel medewerkers steunen dit betoog. Dat zagen we ook door de vele ondertekenaars van de open brief richting het CvB. Wij zijn solidair met de demonstranten, en de opstellers van dit opiniestuk. Free Palestine!
Christopher schreef op 8 juni 2024 om 00:59
Hoe zit het met de zelfreflectie van de demonstranten en de auteurs van dit artikel?Staan ze erbij stil dat Samidoun gelieerd is aan Hamas? Staan ze er bij stil dat door de VN vaker is vastgesteld dat Hamas oorlogsmisdaden pleegt en dat Hamas door de EU is aangemerkt als terroristische organisatie? Staan ze er bij stil dat Hamas een staat nastreeft zonder Joden en waar de sharia de grondslag is van alle wet en regelgeving?
Staan ze erbij stil dat al het geld dat de vernielingen en bezettingen hebben gekost, niet besteed kan worden aan onderwijs en studentenvoorzieningen?
Kritische student schreef op 8 juni 2024 om 14:15
De schrijvers van deze brief schrijven geheel terecht dat het CvB besluiten moet nemen op basis van ‘wetenschappelijke gronden, zoals bewijslast en kritisch denken’.
En dat is nu precies waar het bij de schrijvers van deze brief helaas misgaat. Zij menen dat er wetenschappelijk bewijs is voor een genocide in Gaza. Dat is grote flauwekul, en wijst erop dat het bij deze schrijvers ontbreekt aan kritisch denken.
Zo weten we dat de cijfers over zogenaamde slachtoffers grotendeels verzonnen zijn (de VN hebben er onlangs nog tienduizend(!) geschrapt), en dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen Hamasstrijders en burgerslachtoffers. Daarnaast moeten we ook niet vergeten dat Hamas de burgerbevolking gebruikt als levend schild, en allerhande militaire activiteiten bewust uitvoert en stalt onder de burgerbevolking. Ook probeert de IDF burgerslachtoffers zoveel mogelijk te voorkomen, door bijvoorbeeld voorafgaand aan een aanval burgers te manen om te vertrekken. Dat men dat vervolgens niet doet omdat het martelaarschap nogal wordt aangemoedigd, spreekt dan weer niemand over. Ook over de grote hoeveelheden voedsel die worden doorgelaten naar de Gazastrook zouden totaal onlogisch zijn als men een genocide uitvoert. Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar het lijkt me inmiddels duidelijk dat Israël geen genocide pleegt (in tegenstelling tot alle genocidale activiteiten van Hamas, die er geen geheim van maakt Israël (en alle Joden) van de kaart te willen vegen).
Aangezien er geen sprake is van genocide, vervalt ook de beschuldiging van medeplichtigheid daaraan door Israëlische instellingen en de Radboud Universiteit.
Natuurlijk zijn er teveel doden, en is het een afschuwelijk conflict. Maar dat is nog geen reden om te spreken van genocide.
Het is erg jammer dat wetenschappers die een beroep doen op ‘kritisch denken’, het hier zelf totaal aan ontbreekt, maar dat zij blindelings in het frame van Hamas trappen.