Na jaren van geld uitgeven, moet de Radboud Universiteit weer fors bezuinigen. Hoe gaan de faculteiten daarmee om? Als reactie op de bezuinigingen in het hoger onderwijs voerde de rechtenfaculteit onder andere een vacaturerestrictie in. Andere maatregelen zijn in voorbereiding. Decaan Roel Schutgens ziet ook een duidelijke taak voor de universiteit als geheel. ‘We varen als faculteit nog een beetje in de mist.’

Een vacaturerestrictie. Dat is de belangrijkste maatregel die de rechtenfaculteit op dit moment genomen heeft als gevolg van de bezuinigingen op hoger onderwijs. ‘Bij vacatures zeggen we in principe: die worden niet ingevuld, tenzij essentiële processen of het onderwijs in de knel komen’, legt decaan Schutgens uit.

Volgens de decaan levert die maatregel al snel een grote bezuiniging op. ‘Zodra je drie vacatures niet invult, praat je al over substantiële bedragen.’ Een hoogleraar die met pensioen gaat zonder vervangen te worden, scheelt bijvoorbeeld al snel meer dan een ton op de begroting.

Maar Schutgens noemt de vacaturestop ook onprettig en ‘beleidsloos’, omdat deze afhankelijk is van wie er op een bepaald moment vertrekt. ‘We kunnen dit niet jarenlang op deze manier blijven doen.’

Naast de vacaturestop wordt de externe inhuur van onderwijs verminderd of gestopt waar mogelijk en werd het bibliotheekbudget verkleind. Voor de lange termijn wil de faculteit kritisch kijken naar welke cursussen ze wel en niet wil blijven aanbieden. ‘We moeten kiezen: ofwel moet de kwaliteit omlaag, ofwel de kwantiteit’, zegt Schutgens. ‘Onze voorkeur gaat uit naar het laatste: we moeten dus selectiever worden.’

Concreet wil de faculteit snoeien in het aanbod van mastervakken die minder dan twintig studenten trekken. ‘Maar ook dat is lastig’, zegt Schutgens, ‘want docenten geven die vakken met hart en ziel en studenten volgen ze graag.’

Efficiëntere bedrijfsvoering

Net als andere faculteiten heeft de Rechtenfaculteit de opdracht om in 2027 een nulbegroting te bereiken. Voor 2025 heeft de faculteit een begroting die ‘goed en verdedigbaar’ is, aldus directeur bedrijfsvoering Sharon de Groot, maar of dit in 2026 en 2027 ook lukt, blijft onzeker. Exacte cijfers voor de begroting vanaf 2026 kunnen de leden van het faculteitsbestuur nog niet noemen.

‘We varen voor de meerjarenbegroting nog een beetje in de mist,’ zegt Schutgens. De decaan ziet ook een duidelijke opdracht voor de universiteit als geheel. ‘De precieze impact van de extra kabinetsbezuinigingen op de faculteiten is nog onduidelijk. Eerst moeten wij onder leiding van het college van bestuur bezien hoe de bezuinigingen binnen de hele universiteit worden opgevangen. Zo wordt nu bijvoorbeeld onderzocht hoe na 2026 de bedrijfsvoering efficiënter kan. Als we daarin slagen, wordt ook preciezer duidelijk hoe wij als faculteit verder op onze eigen onderwijs- en onderzoeksbegroting kunnen bezuinigen.’

Overigens, vertelt de decaan, heeft de faculteit in 2023 al significant bezuinigd op de begroting van 2024. ‘Dat ging om kleine dingen die toen nauwelijks gevoeld zijn, maar daarmee is wel alle lucht uit de begroting verdwenen. Zo hebben we bijvoorbeeld het tutoraat voor eerstejaars wat in omvang teruggebracht.’

Inkrimping personeelsbestand

Naast de vacaturestop overweegt het faculteitsbestuur ook te snoeien in tracks en specialisaties. ‘Misschien hebben we te veel verschillende richtingen’, zegt Schutgens. ‘We zullen ons goed moeten laten informeren voordat we definitieve beslissingen nemen, en we moeten de prioriteiten van onze onderzoekscentra ook blijven meenemen in het onderwijs.’

‘We hebben het niet over tientallen mensen, maar we zullen het aantal FTE’s’ wel moeten verminderen’

Door de extra bezuinigingen van het kabinet-Schoof, met name het schrappen van de starters- en stimuleringsbeurzen, zal de faculteit minder promovendi kunnen aanstellen. Daarnaast lijkt een inkrimping van het personeelsbestand onvermijdelijk. ‘We hebben het niet over tientallen mensen, maar we zullen het aantal FTE’s’ wel moeten verminderen’, aldus de decaan.

De verhouding tussen onderwijs-, onderzoek en management/beheertijd onder de vaste medewerkers van de rechtenfaculteit is op dit moment nog 45/45/10. Hoewel er op dit moment geen plannen zijn om de verdeling te herzien, sluit Schutgens niet uit dat dit na 2025 nog eens ter discussie komt. Door de verhouding bijvoorbeeld naar 60/40 te brengen, kan namelijk extra geld worden bespaard.

Voorlichtingsdagen

De eerste tekenen van de demografische krimp, een van de belangrijkste redenen voor de bezuinigingen aan de Radboud Universiteit, zijn inmiddels al merkbaar in het Grotiusgebouw. ‘We hebben inderdaad minder studenten dan vorig jaar,’ zegt decaan Roel Schutgens. ‘De daling volgt de landelijke demografische trends, die naar verwachting tot 2030 zullen aanhouden.’

De financiële consequenties van een lagere instroom zijn niet gering. Aan demografie kan de faculteit echter niets veranderen, zegt Schutgens. ‘Maar we blijven alles op alles zetten om een aantrekkelijke opleiding te blijven. We zetten de beste en meest gemotiveerde docenten in bij voorlichtingsdagen. Ook hebben we tijdens recente onderwijsvisitaties ideeën opgedaan om de masteropleidingen verder te verbeteren.’