Ieder jaar lopen duizenden mensen op hun tandvlees de Vierdaagse uit. Pijnonderzoekers Esmeralda Blaney Davidson en Hans Timmerman leggen vanavond in een lezing uit waar dat doorzettingsvermogen vandaan komt.

Iedereen die wel eens op de laatste dag van de Vierdaagse aan de Via Gladiola (St. Annastraat, red.) heeft gezeten kent het beeld wel: de vermoeide wandelaar die aan het eind van de middag zich al strompelend richting de eindstreep op de Wedren begeeft. Blaren, warmte, slechte nachtrust en pijnlijke knieën doen de loper bijna de das om. Maar niet volledig, want deze wandelaar moet en zal de tocht uitlopen, om aan het einde dat speldje op te prikken.

Maar waarom weten sommige mensen zich ondanks alle ontberingen tóch door hun pijn heen te bijten? Die vraag staat centraal bij een lezing van pijnonderzoekers Esmeralda Blaney Davidson van het Radboudumc en Hans Timmerman van het UMCG Groningen, die vanavond plaatsvindt.

Pijnervaring

‘Veel mensen vinden pijn maar vervelend en willen er het liefst zo snel mogelijk vanaf’, begint Blaney Davidson. ‘Terwijl pijn ook een heel nuttig beschermingsmechanisme kan zijn. We willen het in onze lezing daarom hebben over wanneer pijn functioneel is en wanneer niet en wat je zelf kan doen om niet-functionele pijn te verminderen.’

‘De Vierdaagse lopen is een pijn waar je zelf voor kiest’

De échte tips om door pijn heen te bijten houdt het tweetal nog voor zich tot aan de lezing. Maar één manier is door te zingen, verklapt de onderzoekster alvast. ‘Met name in groepsverband is het effect ervan goed te zien. Dat zie je dan ook vaak bij wandelmarsen.’

Volgens Timmerman komt dat omdat pijn meer is dan alleen de pijnprikkel zelf. ‘Hoeveel pijn je hebt is afhankelijk de emotionele en sociale beleving ervan. Als je in een afleidende omgeving bent, ervaar je pijn mogelijk anders dan wanneer je in je eentje thuis op de bank zit. De Vierdaagse lopen is dan weer een pijn waar je zelf voor ‘kiest’. Dat verandert de context ook.’

Gebroken enkel

Dat mensen ondanks alle blaren tóch de finish bereiken, vinden de onderzoekers daarom niet heel gek. ‘Als je een kleine blaar hebt, dan kun je daar in die opzwepende omstandigheden doorheen lopen’, aldus Timmerman. ‘Zitten je hele voeten onder, dan kan dat ook wel. Maar dat is écht op karakter.’

Het is namelijk niet altijd de vraag óf je door kan, maar ook wat dat je waard is. Timmerman: ‘Zo kan ik me niet voorstellen dat je met een gebroken enkel de Vierdaagse uitloopt. Terwijl er verhalen van de oorlogstijd zijn waarin mensen dan wel doorliepen. Dan gaat het niet om een speldje, maar om leven of dood. De context maakt dus ongelooflijk veel uit.’

Hoe iemand pijn ervaart en wat voor die persoon het beste werkt, daar laten de onderzoekers het publiek door middel van wat proefjes achter komen. Voor de lopers heeft Timmerman alvast een heldere tip: ‘Als je echt pijnstilling nodig hebt om een vrijwillige prestatie te volbrengen, vraag je dan af of dat het je waard is. Ik zou zelf zeggen: “stop ermee”.’

De lezing ‘Kun je je eigen pijn beïnvloeden?’ vindt vanavond plaats om 19:00 op Festival op ’t Eiland.