Bloemrijke dijken zijn net zo sterk als grasdijken, blijkt uit onderzoek van het Future Dikes-programma. Dat is goed nieuws, want dijken met diverse gras- en kruidensoorten zien er niet alleen kleurrijker uit, ze kunnen ook bijdragen aan het herstel van de biodiversiteit in ons land.

Nederland telt zo’n 17.000 kilometer aan dijken en daarop groeit nu vrijwel alleen maar gras. Op slechts 3 tot 5 procent van de dijken ligt een mix van diverse gras- en kruidensoorten, de zogenaamde bloemrijke dijken. In de zomer zijn dat soort dijken een oase van bijzondere bloemen, planten- en insectensoorten. Een mooi gezicht, maar zijn deze bloemrijke dijken even sterk als de groene grasdijken?

Dat onderzochten Radboudwetenschappers van het Future Dikes-programma de afgelopen jaren door zoden van bestaande soortenrijke dijken te vergelijken met die van de traditionele grasdijken. De onderzoekers keken onder andere naar verschillen in vegetatie, bodem en erosiegevoeligheid. Met een enorm apparaat testten ze de sterkte van de Maasdijk bij Wijchen door om de paar minuten een enorme golf water over een dijk te storten en te meten of de dijk stand houdt of breekt.

Om erachter te komen welke grassen en kruiden het beste resultaat opleveren, bouwden de wetenschappers achter het Huygensgebouw op de Nijmeegse campus miniatuurdijken waar met verschillende zadenmengsels wordt geëxperimenteerd.

Verbindende factor

De eerste fase van het onderzoeksproject is inmiddels afgerond. Uit de verschillende proeven blijkt dat de soortenrijke dijkbekleding minstens net zo sterk en veilig is als de gangbare grasbekleding en bovendien veel biodiverser. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat bloemrijke dijken vrijwel even sterk zijn als de door grassen gedomineerde dijken’, vertelt hoogleraar plantecologie Hans de Kroon. ‘Klassieke grasdijken ontlenen hun sterkte vooral aan de bodem: zware klei. Bloemendijken groeien op een lichtere bodem die minder sterkte verleent, maar dat wordt voor een groot deel goed gemaakt door de betere doorworteling.’

‘Deze dijkbekleding draagt bij aan het behoud van de biodiversiteit in het rivierenlandschap’

Voor de overstromingskansen langs de rivieren maakt het volgens De Kroon allemaal niet uit: ‘Bloemrijke dijken zijn net zo veilig. Alle reden om ze zoveel mogelijk aan te leggen, want de soortenrijke dijkbekleding omvat veel meer plantsoorten waardoor die meer verschillende insecten aantrekt. Zo draagt deze dijkbekleding bij aan het behoud van de biodiversiteit in het rivierenlandschap.’ Doordat de dijken door het Nederlandse landschap slingeren, kunnen ze volgens De Kroon bovendien een verbindende factor zijn tussen verschillende ecosystemen.

Ontwikkeling van bloemrijke dijken

In de komende dertig jaar moeten er 1.500 kilometer aan Nederlandse dijken worden versterkt om te voldoen aan de nieuwe veiligheidsnormen. Het onderzoeksteam hoopt dat de Nederlandse dijken van de toekomst een stuk bloemrijker zijn dan de huidige grasdijken en stelde daarom een handreiking samen met aanbevelingen voor de aanleg en de ontwikkeling van bloemrijke dijken. De onderzoekers geven onder andere advies over bodemsamenstelling, het beheer en het juiste zaaimengsel voor deze dijken.

Tijdens een symposium, dat vandaag gehouden wordt, deelt het projectteam de inzichten die tot nu toe zijn opgedaan. Ook kijken ze vooruit naar fase 2 van het Future Dikes-project.