Boodschap rector Van Krieken: Gij zult twijfelen
Wetenschapper, blijf vooral twijfelen. Die boodschap gaf rector Han van Krieken studenten en medewerkers vanmiddag mee in een volle Stevenskerk.
Een professor is al lang niet meer een autoriteit die we zomaar geloven. Wat de prof zegt, is ook maar een mening, klinkt geregeld in het publieke debat. Onterecht, zegt de nieuwe rector Han van Krieken tijdens zijn eerste openingsrede in de Stevenskerk. ‘Wetenschappelijke kennis is niet ook maar een mening, maar de op dat moment, met alle beschikbare gegevens, waarnemingen en analyses de best mogelijke verklaring.’
Volgens de rector durft de ware academicus altijd te twijfelen. Als voorbeeld geeft hij het inzicht dat een maagzweer niet een psychisch probleem is als gevolg van een dominante moeder – zo leerde hij het zelf tijdens zijn opleiding tot arts – maar een bacteriële infectie. Een jonge internist kwam tot die ontdekking doordat hij vragen stelde bij de tot dan toe geldende verklaring voor de maagzweer. Het perspectief op de aandoening veranderde voorgoed en patiënten konden geholpen worden met een eenvoudige antibioticakuur.
‘In het hedendaagse publieke debat wordt twijfel vaak als zwakte gezien’, zegt Van Krieken. ‘Moet binnen een paar minuten een mening worden neergezet en lijken feiten er niet zo veel toe te doen. Daarom heeft een wetenschapper, en eigenlijk elke academisch gevormde, het vaak lastig in een debat waar geen ruimte is voor twijfel en nuance.’
Change perspective
Toch moet de Radboud Universiteit blijven vasthouden aan haar rol: anders naar de werkelijkheid kunnen kijken (uiteraard schroomt de rector niet hier de slogan change perspective even de kerk in te slingeren) en durven twijfelen.
Die rol speelt de universiteit graag binnen de regio. Van Krieken zegt meer onderzoek te willen verrichten in samenspraak met bewoners en bestuurders. ‘Ik ga het komend jaar graag in gesprek met wetenschappers en samenleving – vooral de Nijmeegse – om te zien of we rondom thema’s als geluk, ruimtelijke ordening, veiligheid en gezondheid betekenisvolle projecten kunnen ontwikkelen.’
Wat betreft het onderwijs zegt hij niet achterover te willen leunen. Zijn ambitie is dat alle opleidingen het predicaat ‘uitstekend’ krijgen en dat elke Nijmeegse student leert kritisch vragen te stellen en steeds te onderzoeken of iets wel klopt. Daarmee is hij terug bij het begin van zijn rede: ook studenten moeten twijfelen. ‘Ik wens u veel nieuwsgierigheid.’
Peter Klaren schreef op 29 augustus 2016 om 15:38
Die jonge internist was Barry Marshall, en hij stelde niet alleen vragen, maar slikte ook een cultuur van (de maagzweerveroorzakende bacterie) Helicobacter pylori in. Hij kréég maagzweren en genas zichzelf met antibiotica.
Deze wetenschapper twijfelde niet alleen, hij was ook stoutmoedig. Leverde hem in 2005 een (gedeelde) Nobelprijs op.