Er is geen sprake van een achterkamertjesdeal bij de salariëring van de Koningin in de jaren 70. Dit is de conclusie vandaag van de commissie onder leiding van Radboud-hoogleraar Carla van Baalen. Een terugblik met haar op een roerige dag: ‘Blij dat onze bevindingen eindelijk naar buiten kunnen.’

In de trein terug vanuit Den Haag naar Nijmegen blikt Carla van Baalen terug op de persconferentie vandaag over het onderzoek naar de vermeende belastingdeal met het Koninklijk Huis in de jaren 70. RTL Nieuws verspreidde vorig jaar dit bericht, waarna premier Rutte gelastte tot een onderzoek. Met de presentatie vandaag kan Van Baalen een punt zetten achter een jaar lang intensief onderzoek van haar commissie.

Van Baalen blikt ‘met grote tevredenheid’ terug op de dag, vooral vanwege de gelukte poging bij de persconferentie om de ‘uiterst complexe materie in twaalf minuten helder uit te leggen, waar we in ons boek 300 pagina’s voor inruimen.’ Het commissierapport verschijnt vandaag als publieksuitgave bij uitgeverij Boom.

Opgelucht na jaar spitwerk

Van Baalen is opgelucht dat na een jaar spitwerk in vaak geheime archieven eindelijk de openbaarheid kon worden opgezocht. ‘Daar waren we ook echt wel aan toe’. Als een van de grootste verrassingen in het spitwerk wijst ze op een dagboek van een hoge ambtenaar van Algemene Zaken, met een uiterst nauwkeurige weergave van de zich jaren voortslepende behandeling van de wetgeving rondom de financiën van het Koningshuis.

Mede dankzij dit dagboek heeft de commissie kunnen concluderen dat er van geheimzinnige afspraken met het Koningshuis geen sprake is geweest, anders dan RTL Nieuws heeft bericht. De afspraken waren gewoon terug te vinden in de parlementaire stukken, al vergt het enig spitwerk om de zeven (!) jaren durende beraadslagingen terug te vinden. Ook opereerde de politiek in dit dossier “wel erg voorzichtig”, aldus een van de bevindingen in het onderzoek. Er was sprake van een “weinig kritisch parlement”.

Ambtelijk inkijkje

Mooi noemt Van Baalen het ambtelijk inkijkje dat ze aantrof in een ambtelijke notitie, waarin een hoge ambtenaar van Financiën oproept tot een behoedzame behandeling in dit dossier. Immers, de bevolking reageert “altijd emotioneel” als het om de financiën van het Koningshuis gaat. ‘Dat is nog steeds zo’, zegt Van Baalen, wijzend op bijvoorbeeld het recente debat over de verbouwing van Huis Ten Bosch.

Premier Rutte heeft in een tweet vandaag opgelucht gereageerd op de bevindingen van de commissie. Had Van Baalen stiekem op een veel spannender resultaat gehoopt, met schimmige deals gesloten in allerlei achterkamertjes? Niks van dat al, reageert ze. ‘Daarvoor ben ik te veel een historicus. Ik hoop niet op een bepaalde uitkomst.’ En van schimmigheid is dus geen sprake, in tegendeel. ‘Het rapport toont weer aan dat in dit land eigenlijk alles keurig wordt vastgelegd.’