Het is de dag na de afschuwelijke aanslag op de redactie van het satirische weekblad Charlie Hebdo. Ook op de Radboud Universiteit houdt dit de gemoederen bezig. Vox volgt de gebeurtenissen vandaag.

16.30 uur: #jesuischarlie: Nijmegen staat op
De demonstratie van vanavond kan wel eens – ondanks de regen – druk bezocht worden. Inmiddels hebben 462 mensen op Facebook aangegeven dat ze bij de ‘stiltebijeenkomst’ aanwezig zullen zijn. ‘Om 18.00 uur verzamelen we’, zegt organisator Jan van der Meer. ‘Daarna zullen er enkele speeches worden gehouden.’ Burgemeester Bruls zal als eerste de microfoon ter hand nemen, en daarna zullen Gelderlander-hoofdredacteur Ad van Heiningen en bestuurslid van de Moskee Heseveld, Saïd Bouharrou, zijn voorbeeld volgen. Van der Meer roept iedereen op om een potlood of pen mee te nemen. ‘Dat is ons wapen dat we inzetten voor de vrijheid van meningsuiting.’

15.56 uur: Steun van Nederlandse universiteiten en hogescholen
Nederlandse hogescholen en universiteiten staan vandaag stil bij de aanslag die gisteren in Parijs twaalf mensen het leven kostte. Je suis Charlie staat er op een groot zwart bord op de campus van de Universiteit Twente. Net als Nederlandse journalisten hielden ook studenten en docenten om 11.00 uur een minuut stilte, bijvoorbeeld bij de Utrechtse en Tilburgse journalistiekopleidingen.
Hoogleraren van de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam hadden vandaag een ludieke actie gepland: een ‘begrafenisstoet’ vanwege de bezuinigingen op hun faculteit. Die gaat niet door. Tijdens de diesviering van de UvA vanmiddag wordt stilgestaan bij de aanslag. / HOP

15.44 uur: Extra beveiligingsmaatregelen op de Universiteit Parijs-Descartes

De veiligheidsmaatregelen zijn aangescherpt. De Universiteit Parijs-Descartes laat iedereen middels informatieborden op de campus weten dat de gebouwen alleen toegankelijk zijn met een studentenkaart.
15.38 uur: Franse universiteiten solidair met Charlie Hebdo
De Franse universiteiten reageren geschokt op het nieuws. Dit gaat volgens Barthélémy Jobert, voorzitter van de Sorbonne Universiteit verder dan de vrijheid van de pers, maar treft ook de universiteiten in het hart van hun werkzaamheden. ‘Is de vrije bespreking van ideeën met respect voor de ander niet het hart en het fundament van onze organisatie?’ De volledige verklaring is hier te lezen. Ook Universiteit Paris Diderot en de Universiteit Bordeaux Montaigne plaatsten een verklaring op hun sites.

15.30 uur: Terrorisme als legitimatie voor inval

Polemoloog Leon Wecke is bang dat de terroristische daad van gisteren een legitimatie kan bieden aan westerse landen om wederom in de aanval te gaan. ‘Wat “gelukkig” dat we tegen lieden als die van Islamitische Staat nu gezamenlijk onze F-16’s en straks onze Joint Strike Fighters kunnen inzetten. Als reactie moeten we ze doodgooien en zo de oorlog winnen, al kost het nog wat tijd en veel  levens, zowel van militante extremisten als onschuldige burgers.’ Lees zijn hele column hier.

14.50 uur: Binnen islam wél ruimte voor zelfspot
Islamoloog Joas Wagemakers benadrukt dat hij de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo niet bagatelliseert. ‘Ik vind het vreselijk wat er gebeurd is.’ Wel probeert Wagemakers de diversiteit die binnen de islam bestaat te benadrukken. ‘Het doet geen recht aan de werkelijkheid om de islam als geheel verantwoordelijk te stellen voor de aanslag in Parijs.’ De ‘gewone’ moslim bij ons om de hoek hoeft van Wagemakers dan ook geen afstand te nemen van de aanslag, waartoe bijvoorbeeld de Deense cartoonist Kurt Westergaard opriep.

Binnen de islam is wel degelijk ruimte voor zelfspot en satire, meent Wagemakers. Ooit – toen de islam de machtigste religie op aarde was – was die zelfspot in grote mate aanwezig. Dat veel moslims zich nu gekwetst voelen door de cartoons van Charlie Hebdo, heeft te maken met de positie die de islam inneemt binnen de maatschappij. ‘Veel moslims hebben het gevoel dat hun religie inferieur is aan het christendom, of aan westerse idealen. Dat is tegelijkertijd ook de reden dat veel moslims zich niet uitspreken tegen jihadistische terreur. Zij willen hun nest niet verder bevuilen.’
Wagemakers kan zelf evenmin lachen om de cartoons van Charlie Hebdo. ‘Ik ben blij dat ik in een land woon waar deze prenten gepubliceerd mogen worden. Wel vind ik het jammer dat er mensen zijn die de behoefte hebben om deze prenten te maken en af te drukken. Voor moslims zijn ze uitermate kwetsend.’

Een interview met Joas Wagemakers over de opkomst van Islamitische Staat is te lezen in Vox Magazine #2.

14.12 uur: Sirenes constant te horen
Rechtenstudent Sjoerd van Gils is zaterdag aangekomen in Parijs. Hij studeert de komende tijd aan de Universiteit Parijs-Descartes. ‘Ik was op de campus voor een taalcursus toen ik het nieuws hoorde. Ongeruste vrienden en familie stuurden me berichtjes met de vraag of ik wel veilig was. Uit alle hoeken komen er reacties van sympathie voor de slachtoffers. Ik wilde gisteren bijvoorbeeld de Charlie Hebdo kopen, maar die was overal uitverkocht. Alle sites staan ook op zwart. Het is raar om hier nu te zijn. Je hoort constant de politiesirenes loeien in het centrum. De beveiliging is toegenomen. Zomaar het universiteitsterrein oplopen is niet mogelijk. Ik moest me identificeren en alle tassen werden gecheckt. Toch voel ik me niet onveilig. Je merkt wel dat iedereen een beetje schichtig is, voornamelijk in de metro. Maar dat zal over een paar dagen ook weer anders zijn.’

13.30 uur: Bellen met Parijs
Anne van Gemert studeerde Communicatie- en informatiewetenschappen aan de Radboud Universiteit. Sinds 2007 woont en werkt ze in Parijs:
‘Ik hoorde van de aanslag toen ik gisteren met collega’s tussen de middag naar buiten liep. We stonden op het punt te gaan sporten. Iemand had het bericht gezien op internet. Het pr-bureau waar ik werk, zit vlakbij de wijk Gennevilliers, waar de twee verdachten vandaan komen. Ik liep daar gistermorgen nog buiten, wel een akelig idee. Daarna ging het helemaal los: alle televisies aan, iedereen dook op twitter en Facebook. Het hele land lag plat. We hebben nog wel gewerkt, maar het hield ons natuurlijk flink bezig. Een aantal collega’s was bang om de metro naar huis te nemen. Ik was van plan om nog even de stad in te gaan, maar dat heb ik niet meer gedurfd. Vanmorgen ging het wel weer. Alleen is vanochtend in het zuiden van Parijs weer een schietpartij geweest, waarbij een politieagente is omgekomen. De dader heeft de metro genomen. Toen ik dat hoorde, moest ik wel even slikken.’

13.00 uur: Wel of geen islamitische daad?
Is de aanslag een islamitische daad? Islamoloog Joas Wagemakers vindt van niet. ‘Want wat is de islam?’ Volgens filosoof Evert van der Zweerde bestaat ‘een islamitische daad’ niet, omdat Allah op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd. Columnist en polemoloog Leon Wecke hoopt dat de moordpartij geen reden is om aan te vallen in Irak en Syrië. Nog steeds sluiten toehoorders bij het Actualiteitencollege in het Erasmusgebouw aan.

12.30 uur: Actualiteitencollege Soeterbeeck en Vox
Om 12.45 uur begint in de hal van het Erasmusgebouw een actualiteitencollege van het Soeterbeeck Programma in samenwerking met Vox. Politiek filosoof Evert van der Zweerde gaat in gesprek met islamoloog Joas Wagemakers over het drama.

12.00 uur: #JeSuisCharlie in het Erasmusgebouw
Evelyne Vos-Fruit klopt op een deur op de vierde etage van het Erasmusgebouw. ‘Hallo, mag ik deze ophangen?’ vraagt ze met een Frans accent nadat ze de deur heeft geopend. Ze is al heel wat deuren langs geweest, getuige de vele posters met de tekst ‘Je suis Charlie’ op de gele deuren van de vierde.

Vos-Fruit is stagecoördinator en docent bij communicatie- en informatiewetenschappen. Ze komt uit Parijs en had vanochtend niet de rust om aan het werk te gaan alsof er niets was gebeurd. Ze móest een daad stellen. Vandaar de posteractie. ‘Ik ben geschrokken en verdrietig tegelijk. Er is zoveel talent verspild. Dé spirit van Frankrijk is geraakt. Ik had mijn moeder aan de telefoon, zij is 93 jaar en woont nog in Parijs. Ze vertelde me dat ze nog goed weet dat ik de voorloper van Charlie Hebdo – HARA-KIRI –  wel eens kocht toen ik op de middelbare school zat. Dat was de eerste krant die uitkwam met zulke rake tekeningen en altijd was er humor bij. Ik en mijn vrienden renden ervoor naar de boekhandel.’