Chemie hoeft niet altijd plaats te vinden in een reageerbuis. Dat bewijst Kaspar Koch met het apparaatje dat hij tijdens zijn promotietraject ontwikkelde. Als een van de oprichters van het bedrijf FutureChemistry exporteert hij de techniek nu naar twintig landen.

Soms lopen de dingen behoorlijk door elkaar. Kaspar Koch promoveert, is net vader van een zoon én loopt de benen uit zijn lijf voor zijn bedrijf FutureChemistry, een spin-off van de Radboud Universiteit. FutureChemistry brengt een product op de markt waarvan Koch tijdens zijn promotietraject het prototype ontwikkelde. Een microreactor, een soort minireageerbuis, maar nauwkeuriger.

Koch legt een glasplaatje van 2 bij 5 cm op tafel in een van de kantoorruimtes van FutureChemistry in Mercator 3. Het glasplaatje zit in een appelgroen hoesje. Als je goed kijkt, zie je in het glas kanaaltjes meanderen. Dat is nog eens wat anders dan een reageerbuis waarmee je stoffen in royale hoeveelheden mengt. Het grote voordeel van de microreactor is dat je weinig van een stof nodig hebt om een chemisch proces te ontlokken. Dat je bovendien het proces zo kunt controleren (de hoeveelheden van stoffen, de verhouding, de temperatuur) dat ook een explosie of een andere gevaarlijke reactie geen schade geeft. Je krijgt chemie die in de klassieke chemie helemaal niet kan of te gevaarlijk is.

Het was een hele klus om het prototype te ontwikkelen, vertelt Koch. ‘Je moet uitvinden hoe groot de kanaaltjes horen te zijn, welk materiaal je het best kunt gebruiken, welke verbindingsstukken nodig zijn om de stoffen in de kanaaltjes te brengen. En dan moet de reactor ook nog worden gemaakt door een bedrijfje dat geen kaas heeft gegeten van de toepassing.’
Koch heeft tijdens zijn promotietraject in Tokio met een vergelijkbare microreactor experimenten gedaan. ‘Toen we hier in Nijmegen in 2003 startte waren er al wel glazen plaatjes in Japan, maar alleen voor analysedoeleinden. Wij zagen daar de potentie en hebben hierop voortgeborduurd. We zijn ook gaan kijken welke nieuwe stoffen je ermee kunt maken.’

Koch en zijn collega’s van FutureChemistry  (de harde kern bestaat uit zeven chemici) verkopen de microreactor nu in meer dan 20 landen. ‘We laten daarbij ook zien wat je ermee kunt doen: het vervaardigen van nieuwe stoffen met unieke materiaaleigenschappen. We leveren er daarom recepten bij.’
Maar die nieuwe stoffen zijn ze zelf ook gaan produceren en verkopen. Koch toont een potje ter grootte van een zoutpotje, gevuld met wat nog het meest doet denken aan wasmiddelkorrels. Het zijn gelatinedeeltjes die met de microreactor in grote hoeveelheden geproduceerd kunnen worden. De gelatine kan dienen als transporteur van medicijnen in het lichaam. Voor een klant in de Verenigde Staten maken ze quantum dots, op maat gemaakte nanodeeltjes die onder stroom licht uitzenden, te gebruiken in displays in je telefoon.
Koch lacht. De zaken gaan goed, beaamt hij. ‘We merken dat er wereldwijd behoefte is aan chemische producten met nieuwe mogelijkheden. En die maken wij dan hier, in ons eigen lab in Nijmegen, of all places.’ / Martine Zuidweg

Kaspar Koch promoveert vrijdag 3 oktober om 10.30 uur in de Aula.