Twee weken geleden promoveerde Christine Schunck op 76-jarige leeftijd. Ze is daarmee waarschijnlijk de één-na-oudste promovenda in Nederland ooit. En nu? 'Nog meer historisch onderzoek doen. Breien, dat zit er nog steeds niet in hoor.'

Het is 1953. Christine Schunck, dan tien jaar oud, zit als jong meisje op de boot naar het Caribisch gebied. Ze heeft daarvoor al een paar jaar op Bonaire gewoond – haar vader begon er een kledingfabriek na de oorlog – maar het gezin is inmiddels terug verhuisd naar Nederland. Nog één keer gaan ze naar haar favoriete eiland.

Columbus

De boot maakt precies de reis die Columbus ooit heeft gevaren, via de Afrikaanse kust. Elke avond voor het slapengaan zit Schunck met haar vader op het dek, terwijl hij haar verhalen vertelt over de reizen van Columbus en zijn bemanning.

‘Dáár begon mijn liefde voor geschiedenis’, zegt Schunck nu, vanuit haar lichte appartement in Amsterdam.

Schunck zet de theepot – een ouderwetse witte met bloemetjes – op tafel, kopje ernaast. ‘Pak maar koekjes als je wilt’, zegt ze, terwijl ze de trommel toeschuift. De rechterwand van de woonkamer staat vol met boeken; aan de andere kant zijn grote ramen die uitkijken op het IJ. De hele kamer staat vol met bloemen: souvenirs van de promotieceremonie. ‘Ik heb er bijna een dagtaak aan.’

Vijf meisjes

Twee weken geleden promoveerde Schunck aan de Radboud Universiteit. Ze is waarschijnlijk de één-na-oudste promovenda ooit – precieze data zijn onbekend. Het onderwerp: de katholieke missionering op Curaçao in de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw. Haar promotietraject begon al in 1988, maar door allerlei hobbels op haar weg is ze nu pas klaar. Hoe kan het dat het zo lang duurde?

‘In 1960 begon ik mijn studie geschiedenis in Nijmegen’, vertelt Schunck. ‘Ik wilde eigenlijk naar Amsterdam, maar van mijn ouders moest ik per se naar een katholieke universiteit.’ Als één van de vijf meisjes uit haar jaar viel Schunck al snel op. Ze sloot zich aan bij de enige meisjesclub uit die tijd en studeerde hard.

‘Nee hoor. Ik ga trouwen en kinderen krijgen, zei ik’

Haar intelligentie werd opgemerkt. Professor en docent L.J. Rogier was zo onder de indruk van haar bachelorscriptie, die ook over de geschiedenis van Curaçao ging, dat hij een beurs voor bijzondere begaafdheid voor haar regelde. Daarmee kon ze drie maanden naar Curaçao om onderzoek te doen. Enige voorwaarde: het moest over de katholieke kerk op het eiland gaan.

Schunck ging, ondanks haar voorkeur voor politiek in plaats van religie, akkoord. Ze vertrok naar Curaçao en haalde haar doctoraal. Rogier vroeg haar of ze niet verder op het onderwerp wilde promoveren. Maar daar zag de jonge academicus niet zo veel in. 

‘Nee hoor. Ik ga trouwen en kinderen krijgen, zei ik.’

Afgekeurd

Daarmee leek een promotietraject van de baan. Totdat Schunck twintig jaar later ziek werd. Ze was inmiddels getrouwd, moeder van een zoon en dochter en docent op een middelbare school. Maar opeens kreeg ze heftige duizeligheidsaanvallen en werd ze aan één kant doof. Door haar diagnose met de Ziekte van Ménière werd Schunck afgekeurd en mocht ze niet langer lesgeven.

‘45 leek me te jong om thuis sokken te zitten breien’, zegt Schunck nu nuchter. ‘Dus dacht ik: nou, misschien is dit het moment om dat onderzoek op Curaçao af te maken.’ Waarom? ‘Ja, dat weet ik ook niet. Eigenlijk heb ik mijn hele leven maar twee passies gehad: geschiedenis en muziek. Zelfs in de zomervakanties las ik geschiedenisboeken. Ik móést daar gewoon iets mee.’

Schunck belde de Radboud Universiteit en vroeg begeleiding van een promotor. In eigen tempo, tussen de aanvallen door, begon ze in 1988 aan haar proefschrift.

Tien jaar lang spendeerde ze af en aan maanden in het buitenland voor archiefonderzoek. De promovenda bezocht archieven in Rome, Sevilla, Tsjechië, Brussel, Caracas en op Curaçao zelf. ‘In die tijd waren er nog geen computers’, vertelt ze. ‘Soms was er niet eens een kopieerapparaat. Dus dan zat ik daar dagenlang in een Venezolaans archief zonder airconditioning archiefstukken over te schrijven.’

Tumor

Net toen haar promotie in zicht kwam, werd eind jaren negentig een brughoektumor bij haar andere oor vastgesteld. ‘De dokters zeiden: u hebt nog een paar maanden te leven. Dus maak er wat moois van.’ Schunck stopte met promoveren en richtte zich op andere dingen. ‘Ik wilde tijd met mijn kinderen doorbrengen.’

Totdat jaarlijkse scans lieten zien dat de tumor amper groeide. ‘In 2014 zei een dokter: ‘Mevrouw, u kunt nog wel honderd worden.’ Toen dacht ik: nou, dan ga ik die promotie maar weer eens oppakken.’

‘Ik kon de vragen van de commissie amper verstaan’

Uiteindelijk promoveerde Schunck keurig binnen vier jaar. Haar eerdere archiefmateriaal gebruikte ze als basis. Haar leeftijd vormde geen probleem, zegt ze. ‘Al kon ik tijdens de promotie de vragen van de commissie amper verstaan. De apparatuur voor slechthorenden werkte niet goed. Dus ik heb elke keer maar geantwoord op wat ik dacht dat de vraag was. Op de video streaming hoorde ik naderhand dat ik er soms flink naast zat.’

Meer onderzoek

Bij haar promotie waren alle vijftien nog levende oud-studiegenoten aanwezig. ‘Een kwam zelfs over uit Amerika. Het was fantastisch. We zijn nog steeds een heel hechte groep.’

Wat Schunck nu gaat doen? ‘Nog meer onderzoek doen. Mijn onderzoek loopt maar tot 1776 – nu wil ik de jaren daarna bestuderen. En concerten bezoeken. Maar breien? Dat zit er nog steeds niet in, hoor.’