Hoogleraar natuurkunde Nicolo de Groot was in Valencia op het moment dat het noodweer losbarstte. Hij kwam met de schrik vrij. Ook het onderzoeksinstituut waar hij op bezoek was, bleef gespaard bij de ramp. ‘Gelukkig was bij onze groep en van hun familie niemand vermist.’

In Spanje zijn drie dagen van nationale rouw uitgeroepen. De overstromingen als gevolg van de heftige regenval hebben aan minstens 205 mensen het leven gekost. En dat aantal zal naar verwachting nog oplopen, in verband met de vele vermisten. Het leger helpt bij de zoektocht naar vermisten en de chaos is op sommige plekken rondom Valencia groot.

Hoogleraar Nicolo de Groot is deskundige op het gebied van de elementaire deeltjesfysica. De Groot zoekt in zijn werk naar het Higgs-deeltje en naar supersymmetrie. Daarvoor doet hij experimenten bij de hoogste energieën in grote versnellerlaboratoria, zoals CERN in Genève. Hij was op werkbezoek in de Spaanse stad toen het noodweer losbarstte. Precies op het moment dat hij een seminar gaf, werd code rood afgekondigd.

Code rood

‘Ten noorden van Valencia zit het IFIC, een ontzettend goed deeltjeslab’, legt De Groot telefonisch uit. ‘Ik was daar twee maanden om een onderzoeksproject op te zetten. Toen ik aan de beurt was om te spreken rende de directeur van het instituut ineens binnen. Zij had het over code rood en overstromingsgevaar, het gebouw moest snel moest worden geëvacueerd. Op dat moment regende het nog zachtjes. Voor mij was het vergelijkbaar met een normale Nederlandse herfstdag. Iedereen mopperde zelfs nog een beetje. We spraken af dat we de dag erop verder zouden gaan.’

‘Ik zag wijken waar ik eerder nog doorheen ben gefietst volledig onder water staan’

In het stadscentrum, waar de hoogleraar verbleef, lijkt het op dat moment ook allemaal nog mee te vallen. De metro- en tramlijnen waren uit voorzorg wel gesloten en het waaide stevig, vertelt De Groot. ‘Maar op een omgewaaide boom in het beroemde Turiapark na was er verder weinig van de storm te merken.’

Hoe groot het contrast was met de regio rondom de Sinaasappelstad, waar het leek het alsof de Apocalyps aan de gang was, was op dat moment nog niet doorgedrongen tot de onderzoekers. ‘Ik zette de TV aan en pas toen werd ik geconfronteerd met wat er allemaal gebeurd was. Ik zag wijken waar ik eerder nog doorheen ben gefietst volledig onder water staan. Vreselijke beelden.’

Enorme schade

‘Natuurlijk wisten we meteen dat er op dat moment zoveel belangrijker was dan ons project. Dat pakken we in de toekomst wel weer op – en het seminar kan online worden afgemaakt.’

De Groot keerde – zijn vertrek stond al gepland – terug naar Nederland. ‘In de taxi naar het vliegveld heb ik de gevolgen wel goed kunnen zien. Auto’s op rare posities in de berm, bruine wegen van de modder en sommige collega’s zeiden dat de schade bij hun familie enorm is. Gelukkig was er bij onze groep en van hun familie niemand vermist.’

’15 mm regen ten opzichte van de 400 mm op andere plekken valt natuurlijk mee’

Ook het onderzoekscentrum zelf bleef buiten schot. ‘Het IFIC zit 7 kilometer ten noorden van Valencia, daar is amper regen gevallen. 15 mm ten opzichte van de 400 mm op andere plekken valt natuurlijk mee. Er was geen schade. Dat heeft te maken met de aanwezigheid van heuvels en riviertjes en de mate waarin het water kon afvloeien, op sommige plekken heeft dat juist voor desastreuze toestanden gezorgd.’

Vanuit Nederland gaat De Groot verder met zijn onderzoek. Terugblikken op zijn tijd in Spanje doet hij met een dubbel gevoel. ‘Het was een mooie periode waarin we goed hebben gewerkt. Maar het voelt alsof ik ben vertrokken en de mensen die ik achter heb gelaten ‘het zelf maar moeten uitzoeken’. Maar dat is niet zo. Na zo’n ramp kun je alleen in de weg lopen. Het onderzoek pakken we wel weer op als de situatie is genormaliseerd.’