Ze kregen geen basisbeurs meer, maar profiteerden ook niet van extra investeringen in het onderwijs. De eerste ‘leenstelselstudenten’ moeten worden gecompenseerd, vindt de Tweede Kamer. Maar hoe dan?

Toen de basisbeurs werd afgeschaft, werd studenten beloofd dat onderwijsinstellingen extra investeringen zouden doen in de kwaliteit van onderwijs. Een rapport van de Rekenkamer toonde aan dat die belofte niet voldoende is nagekomen. Niet elke onderwijsinstelling heeft fouten gemaakt, maar er is weinig openheid over welke instantie het goed heeft gedaan en welke minder, oordeelde de Rekenkamer.

Dinsdag nam de Tweede Kamer daarom een motie aan waarin staat dat studenten die tussen 2015 en 2017 zijn begonnen met studeren aan de universiteit of het hbo, gecompenseerd moeten worden.

Geheimzinnigheid

Pieter ten Broeke, vicevoorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), spreekt van onfatsoenlijk gedrag van de onderwijsinstellingen. ‘Door deze geheimzinnigheid is het onmogelijk om de instellingen die fouten hebben gemaakt op het matje te roepen. Openheid is toch het minste dat je de gedupeerde studenten kunt geven.’

In Nijmegen is er een felle discussie gevoerd over de voorinvesteringen die de Radboud Universiteit heeft gedaan, ter compensatie van het wegvallen van de basisbeurs. Studentenraadsleden wilden dat het geld dat geïnvesteerd werd ten goede zou komen aan alle studenten.

Uiteindelijk ging er óók geld naar bijvoorbeeld de Honours Academy of internationalisering. ‘Of dat in overeenstemming was met de gemaakte beloftes is lastig te bepalen’, zegt Tim Gulpen, lid van de Universitaire Studentenraad namens asap. ‘De definitie over wat een goede voorinvestering is, was niet duidelijk afgebakend. Over veel bestedingen viel te twisten.’ Gulpen geeft aan dat hij wel gelooft dat de Radboud Universiteit voldoende heeft geïnvesteerd, maar of dit nu al heeft geleid tot kwaliteitsverbetering voor iedere student is moeilijk vast te stellen.

Vouchers

Kan de Nijmeegse student nu een compensatie verwachten of niet? ‘Dat is voor ons ook nog onduidelijk’, zegt Gulpen. Ook Ten Broeke van de landelijke LSVb kan hier nog geen antwoord op geven. ‘We weten niet of de compensatie gelijk is voor elke instantie en elke student. Wij vinden dat het niet eerlijk zou zijn om instellingen die wel voldoende geïnvesteerd hebben, te straffen voor de fouten van andere, door toch compensaties af te dwingen.’

Als er compensatie komt, ziet Ten Broeke twee mogelijkheden. ‘De eerste is dat de universiteiten alsnog het beloofde bedrag investeren in de kwaliteit van onderwijs. Ze zullen dit dan uit hun eigen portemonnee moeten betalen. Het nadeel van deze optie is dat de gedupeerde generatie studenten dan toch de compensatie misloopt.’

De tweede optie is dat de betreffende studenten een extra geldbedrag krijgen bij het afstuderen, bijvoorbeeld in de vorm van onderwijsvouchers. ‘Hoewel het probleem daarmee niet opgelost is, zijn dit wel de meest voor de hand liggende oplossingen’, aldus Ten Broeke.