Door de coronacrisis is de ongelijkheid in de sport groter geworden. Meer mensen leven in armoede waardoor ze sportclubs niet kunnen betalen of niet gaan sporten vanwege besmettingsgevaar. Sportsocioloog Remco Hoekman onderzoekt hoe groot deze kloof tussen arm en rijk is en hoe ze weer kleiner kan worden.

Er is altijd al ongelijkheid geweest in wie aan sport doet. Vóór de coronacrisis was er ook armoede, had niet iedereen de behoefte om te bewegen of kwam het er bij veel mensen gewoon niet van. ‘Er zijn altijd drempels geweest om te sporten’, zegt sportsocioloog Remco Hoekman.

Volgens Hoekman zijn die drempels door de pandemie hoger geworden. ‘Mensen zijn bijvoorbeeld hun baan kwijtgeraakt, waardoor ze geen geld meer hebben om te sporten’, zegt hij. ‘Daarnaast lopen sommigen liever geen risico op coronabesmetting. Ze slaan de wekelijkse training over. Maar niet bewegen kan leiden tot vereenzaming. Sommige mensen zijn afhankelijk van sport om hun vrienden te zien.’

Vierdaagselopers

Om een oplossing voor dit probleem te vinden kreeg Hoekman, namens de universiteit en het Mulier Instituut, een subsidie van 500.000 euro van ZonMw, de Nederlandse organisatie van gezondheidszorgonderzoek en zorginnovatie. ‘Een mooi bedrag waarmee we verschillende postdocs kunnen aannemen’, zegt hij. ‘Maar de kosten van ons onderzoek zullen hoger zijn. Gelukkig draagt de universiteit geld bij en kunnen we voortbouwen op al bestaande projecten zoals Active Living, waarmee we bijvoorbeeld het wandelgedrag van Vierdaagselopers hebben onderzocht.’

Nu focust Hoekman zich op een grotere doelgroep. Over een periode van twee jaar wil hij weten waarom mensen tijdens de crisis zijn gestopt met sporten, en hoe ze uiteindelijk weer teruggaan naar het voetbalveld of het zwembad.

Waarom is sporten zo belangrijk?

‘Door te sporten ontmoet je mensen, word je gezonder, heb je een uitlaatklep. En met een betere conditie kan je beter ziektes opvangen.  Ook corona. Dat zie je terug in het beleid van de regering. Na het onderwijs, kwam direct de sportsector weer op gang. Het is altijd door Rutte aangemoedigd: blijf bewegen.’

‘Door te sporten heb je een uitlaatklep’

‘Sport is een middel om weer wat leven in de samenleving terug te krijgen. Tijdens de vorige lockdown bestond de samenleving eigenlijk niet. Iedereen zat alleen thuis. In de sportwereld kunnen mensen elkaar niet alleen ontmoeten, maar ook stoom afblazen. Sporten gaat eenzaamheid tegen en is tegelijkertijd gezond. Maar bepaalde groepen zijn minder gaan sporten dan vóór de coronacrisis.’

Heb je al een idee waarom die mensen stopten met sporten?

‘Het onderzoek bestaat uit verschillende delen. We verzamelen eerst de cijfers: om hoeveel mensen gaat het en om wie precies? Hierdoor krijgen we meer inzicht in het probleem, maar dat zegt niet alles. Het is eng om bijvoorbeeld alleen te zeggen: Marokkaanse meisjes sporten minder zonder te weten waarom dat zo is.’

‘In het tweede deel van het onderzoek gaan we mensen interviewen. We zijn benieuwd naar het verhaal achter de cijfers. Hierdoor weten we meer over de motivatie. Denk bijvoorbeeld aan sociale, culturele en economische factoren. Maar het kan ook in de tijdsbesteding zitten of juist de gezondheid van mensen.

Wat houdt dat in?

‘De sociale factoren zijn het gezin, vrienden en het netwerk. Niet iedereen is opgevoed met het idee dat sport belangrijk is. Als mensen in je omgeving niet sporten, dan is de drempel om dat wel te doen hoger. Economische factoren zijn bijvoorbeeld armoede en zekerheid van inkomen. Als het werk wegvalt, kan er bezuinigd worden op sport.’

‘Hoogopgeleiden hebben meer waardering voor de voordelen van sport’

‘Het opleidingsniveau heeft ook invloed, dit is een van de culturele factoren. Hoogopgeleiden hebben meer waardering voor de voordelen van sport. Die sporten dus meer. Daarnaast hebben sommige mensen geen tijd om te sporten. Ze moeten door de coronacrisis extra uren draaien op het werk of hebben meer zorgtaken gekregen. Al zijn er natuurlijk ook mensen die niet meer sporten omdat ze tot de risicogroep horen.’

Hoe krijg je hen dan weer in beweging?

‘Als we meer weten over hun motivatie, kunnen we ze helpen. Dit gaan we doen door gemeenten en andere beleidsmedewerkers handvatten te geven. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om te sporten bij een vereniging zonder lid te zijn of sport mogelijk maken voor ‘kwetsbare’ groepen.’

We zitten nog midden in de coronacrisis. De maatregelen kunnen weer strenger worden. Heb je nog tips om fit te blijven?

‘Zit niet de hele dag achter je computerscherm. Ga naar buiten; bewegen kan makkelijk in de buitenlucht. En sport ook samen. Op anderhalve meter afstand kan je nog altijd samen fietsen, wandelen, tennissen, fitnessen en nog veel meer. Zo heb je contact met anderen en kom je in beweging. Dat is uiteindelijk gezonder voor iedereen.’