Vandaag is al het onderwijs op de campus van de Radboud Universiteit geschrapt. Ook zijn er vandaag geen tentamens en wordt er gewerkt aan alternatieven. Het college van bestuur volgt de ontwikkelingen rond de verspreiding van het coronavirus op de voet. Hoe gaat het er achter de schermen aan toe? Collegevoorzitter Daniël Wigboldus predikt vertrouwen in de overheid: ‘Zo geven we de meeste duidelijkheid.’

Hoe voelt u zich?

‘Ik ben erg druk. Maar lichamelijk heb ik geen klachten, gelukkig.’

Het is alweer een paar dagen geleden dat de universiteit bekendmaakte dat er één medewerker en één student positief is getest op het coronavirus. Wat is de laatste stand van zaken?

‘Wij weten op dit moment (laatste stand van zaken was donderdagmiddag, red.) niet van meer besmettingen. Als er opnieuw een besmetting aan het licht komt, horen wij dat van de GGD en communiceren daarover naar de buitenwereld.’

Waar bent u achter de schermen druk mee?

‘Ik ben als collegevoorzitter ook de voorzitter van het Crisis Management Team (CMT). Zo’n team wordt in werking gesteld bij een crisis. Meestal is dat dreiging met een duidelijk begin- en eindpunt, denk aan een brand. Zo’n duidelijk eindpunt ontbreekt bij de corona-uitbraak, dat maakt het bijzonder. Wat wij concreet doen is het monitoren van de overheidsrichtlijnen en wat die betekenen voor ons. Ook denken we na over what-if-scenario’s.’

Onderwijs en tentamens zijn voor vandaag geschrapt. Gaat de universiteit nog meer maatregelen treffen tegen de verspreiding van het virus?

‘Wij volgen nauwgezet het RIVM en de GGD. Zodra zij met nieuwe maatregelen komen, nemen wij die toegepast op onze campus over. Dat kan heel plotseling gaan en daar moeten wij dan meteen iets mee. Vorige week vrijdagavond kwam bijvoorbeeld het advies van het RIVM aan alle Noord-Brabanders om met klachten thuis te blijven. Op zaterdag stond er een selectietoets op de planning voor honderden scholieren die geneeskunde bij ons willen komen studeren. Wij hebben toen duidelijk gecommuniceerd: blijf, als je klachten hebt en uit Noord-Brabant komt, alsjeblieft thuis. Wij gaan zorgen voor een alternatieve mogelijkheid om mee te doen aan de selectieprocedure.’

‘Gisteren (donderdag, red.) was een heel hectische dag. Na de persconferentie van het kabinet hebben we alle medewerkers verzocht waar mogelijk thuis te werken. ’s Avonds, na overleg met het ministerie van OCW, besloten we inderdaad al het onderwijs op de campus op vrijdag niet door te laten gaan. Het ziet er nu naar uit dat er in ieder geval tot eind deze maand geen fysiek onderwijs op de campus zal zijn. We gaan ons uiterste best doen met de inzet van velen om zo veel mogelijk alternatieve vormen van onderwijs op afstand in te zetten de komende periode. De gezondheid van onze studenten en medewerkers staat hierbij voorop.’

U heeft een groot vertrouwen in het RIVM. Heeft de universiteit zelf ook een verantwoordelijkheid?

‘Het RIVM weet beter dan wij hoe het staat met het aantal besmettingen. We kunnen als bestuurders wel eigen maatregelen nemen, maar op basis waarvan? Wij hebben het lokale en landelijke overzicht niet.

Maar we volgen de richtlijnen natuurlijk niet klakkeloos. Als wij met een dilemma zitten, dan nemen we contact op met het RIVM, GGD of ministerie. Dat deden we bijvoorbeeld al met betrekking tot de Master Open Dag van donderdagavond. Toen we woensdag belden, zeiden ze: het kan doorgaan. Toen we de ochtend daarna belden, zeiden ze: het kan doorgaan. Die middag was de situatie weer anders en hebben we in lijn met het RIVM-advies de avond toch moeten annuleren.’

‘Ik merk natuurlijk ook dat mensen met veel meningen en terechte vragen rondlopen. Daarvoor hoef ik mijn inbox maar te openen. Sommigen vinden de maatregelen paniekzaaierij, anderen zeggen: er wordt te slap gereageerd.’

Veel wetenschappers van deze universiteit beginnen zich te roeren. Woensdagavond pleitte hoogleraar Infectiepreventie Andreas Voss bij Nieuwsuur voor stevigere maatregelen op landelijke schaal.

‘Hartstikke goed dat hij dat doet, natuurlijk. Zo dragen onze wetenschappers bij aan weloverwogen maatregelen door de overheid. Maar voor mij als bestuurder is het ook zaak duidelijkheid te geven. Die duidelijkheid geven wij door aan te geven hoe deze universiteit de adviezen van de overheid volgt.’

Hoe stelt de universiteit zich op als een student studievertraging oploopt door het coronavirus?

‘Dat is de volgende stap waar we mee aan de gang gaan. We zijn nog erg met het nu bezig. Daar willen we ook over nadenken met andere universiteiten. Het lijkt me niet wenselijk als elke instelling daar ander beleid op voert.’

De vraag blijft hangen of de universiteit volledig dicht moet. Bereiden jullie je op zo’n situatie voor?

‘Wij hebben de afgelopen weken drie verschillende scenario’s uitgewerkt. Het eerste is dat een deel van onze studenten en medewerkers niet meer naar de campus kan komen. Dan komt bijvoorbeeld het onderwijs gedeeltelijk stil te liggen. Het tweede: er komen geen studenten meer naar de campus maar de universiteit blijft open voor medewerkers. En het derde is de meest ingrijpende: de universiteit moet dicht. Dat is, sinds de universiteit haar deuren sloot tijdens de Tweede Wereldoorlog, voor zover ik weet niet meer gebeurd.’

Kan een universiteit zomaar helemaal dicht?

‘Er zijn natuurlijk kritieke processen, bijvoorbeeld rondom onderzoek, die niet stilgelegd kunnen worden. Ik noem maar wat: MRI-scanners moeten met helium worden gevuld. En ook op ICT-gebied moeten dingen gebeuren – op het gebied van beveiliging, en om thuiswerken mogelijk te maken.’

Hoe kijkt u als sociaal-psycholoog naar de uitbraak van het coronavirus?

‘Om eerlijk te zijn ben ik zo druk, dat ik nog weinig tijd heb gehad reflecterend naar onze reactie op het coronavirus te kijken. Maar ik zei vanochtend wel tegen een collega – en dat was de sociaal-psycholoog in mij: “Er is de werkelijkheid van de besmettingen, maar er is ook een psychologische werkelijkheid, namelijk die van de ervaringen van mensen. Die zijn allebei enorm belangrijk en verdienen aandacht.”’

Hebben jullie als college van bestuur een designated survivor?

‘Gelukkig zijn we met z’n drieën (naast Wigboldus vicevoorzitter Wilma de Koning en rector Han van Krieken, red.), bespreken we veel met elkaar en rouleren we het voorzitterschap van het crisis managementteam. Als één persoon ziek wordt, kunnen de anderen het overnemen. Laten we hopen dat we niet alle drie tegelijk ziek worden.’