David Bowie was soms gewoon slecht

19 jan 2016

Met David Bowie is een van de grootste muzikanten aller tijden overleden. Maar hij was geen continu vernieuwende superartiest, aldus hoogleraar letterkunde Maarten Steenmeijer, die tijdens een actualiteitencollege ook kanttekeningen plaatst bij die mythe.

VOXcollegebijdeboterham(640x480px)-01
In het actualiteitencollege van vanmiddag staat David Bowie centraal. Illustratie: Roel Venderbosch

Bowie-fans kunnen gerust zijn: Steenmeijer zal – naar eigen zeggen – het beeld van Bowie als grote vernieuwer niet tegenspreken, maar wel nuanceren. ‘Ik ben best een fan, maar dat wil niet zeggen dat alles wat hij in zijn leven heeft uitgebracht heel goed was. Veel media schreven bij zijn dood dat Bowie continu vernieuwend was – dat is gewoon niet waar. Er zijn genoeg recensies uit de jaren negentig en later waarin de recensent schrijft dat Bowie na twintig jaar eindelijk weer een goede plaat heeft uitgebracht. Dat wordt nu voor het gemak over het hoofd gezien.’

Dat Bowie vaak van alter ego veranderde – Ziggy Stardust was de bekendste – is ook niet per se alleen maar een sterke eigenschap. ‘Bowie was in de jaren zestig heel erg aan het zoeken naar een manier om voet aan de grond te krijgen in de muziekwereld. Hij deed pure pop, blues, cabaretachtige liedjes, en zelfs songfestivals. Hij was heel ambitieus om het te gaan maken in de muziek.’

Erfenis
De erfenis van Bowie bestaat niet alleen uit zijn muziek, aldus Steenmeijer. ‘In de jaren zestig stond de muziek altijd centraal, daarna pas de persoon. Het uitgangspunt van Bowie was altijd een imago of een alter ego. Daar werd de muziek omheen verzonnen. Dat is absoluut trendsettend geweest en in de moderne popmuziek is dat nu de norm. Madonna heeft dat bijvoorbeeld heel goed nagedaan. Ik denk dat we zonder Bowie geen Madonna gehad hadden. Het vernieuwende van Bowie zat hem niet enkel in zijn muziek, ook in zijn beeldvorming.’ / Tim van Ham

David Bowie: kanttekeningen bij de mythe. Actualiteitencollege van Radboud Reflects met letterkundige Maarten Steenmeijer. Vanmiddag van 12.45 uur tot 13.30 uur in de hal van het Erasmusgebouw.

4 reacties

  1. Hans Spaans schreef op 20 januari 2016 om 10:23

    Jammer dat ik gisteren niet het actualiteitencollege kon bijwonen over David Bowie, ik had namelijk een dagje vrij genomen om naar Groningen te gaan: naar het Groninger Museum: David Bowie is – de tentoonstelling performance.

    Als 61-plusser heb ik warme herinneringen aan de 70-er jaren toen ik op de Bibliotheek- en Documentatie Academie in Deventer zat. Wat heb ik toen veel van zijn platen gedraaid en gedanst op zijn muziek.

    Nee ik vond ook niet alles leuk beste Maarten Steenmeijer. En ik vond hem soms maar een rare ongrijpbare figuur die je niet helemaal begrijpt. Maar ik blijf warme herinneringen koesteren aan die muziek, die nummers die ik wel mooi vind.

    Tjonge ik krijg nu wel spijt dat ik nooit naar een concert van hem ben geweest. In die jaren ging ik een 2 jaar tijd naar Pink Floyd, Bob Marley en Lou Reed.

    Die tentoonstelling in Groningen was voor mij zijn live concert. Geweldig om mee te maken. En wat iedereen ook schrijft, je moet als lezer altijd je eigen hart volgen en kritisch blijven. De media schrijven vaak maar raak en praten elkaar na. Als je al de tijd krijgt een zin af te maken of eeuuhh te zeggen.

    Alles wordt zo hyperig en hijgerig. Volg de media kritisch zou ik zeggen en denk eerst eens na wat je leest, laat het op je inwerken en geef dan een reactie. en geniet van de mooie kleine juweeltjes van iets wat er is wat er toe doet, wat jij vindt wat de moeite waard is. En dat was Bowie ook.

    Keep up stand up, on a perfect day, David Bowie I wish you were here. Nee hij was ook niet perfect, niemand is dat.

  2. Jaap van der Does schreef op 22 januari 2016 om 11:45

    De goede muziek waarop Bowie ons trakteerde, tot in de jaren vlak voor zijn dood aan toe, weegt ruimschoots op tegen de zwakkere, slordig gemaakte muziek, die er ook was. Hetzelfde geldt natuurlijk voor zowat alle muzikanten: The Beatles, The Stones, Captain Beefheart, Bob Dylan; Madonna zonder meer,… Je moet misschien Nederlander zijn om daarop de aandacht te willen vestigen.

    Ik heb in 2004 het Reality concert meegemaakt in de Arena. Dit was een heel goed concert. Het enige minpunt was het Nederlandse, bieraanslepende publiek dat de artiest en zijn band als achtergrond CD leek te beschouwen. Wat een verschil met het optreden te Dublin dat later op DVD verscheen. De intensiteit, de liefde voor de muziek, ook bij de sterk betrokken toehoorders, spatte ervan af.

    Die liefde voor wat goed aan Bowie was en zien hoe je daarmee verder kunt, lijkt mij de kern van de zaak. Voorbeelden van slechte muziek zijn er genoeg. Het mag natuurlijk, maar het doet wat kleinzielig aan die bij Bowie te willen zoeken.

    (Ik was niet bij de lezing, ik reageer alleen op het verslag. )

  3. Marnix schreef op 8 juni 2018 om 08:05

    Bowie had elke keer een ander geluid op zijn platen. Hij versmelte kunst, poezie, muziek en film. Zijn teksten waren sterk maar ook de vele stijlen: van hardrock tot blue eyed soul, hij deed het allemaal. Zijn invloed binnen de glamrock, punk (productie RAW power -stooges), jaren tachtig (synthesizer achtige muziek) was immens groot.

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!