Hoe krijg je mensen zover om de tegels uit hun voortuin te gooien en er planten in te zetten? Student Emile van Rooij deed er onderzoek naar en kwam tot interessante conclusies. Wat blijkt: het gaat vooral om wat de buren denken.

‘Ik had verwacht dat het moeilijk zou zijn om geheel betegelde tuinen te vinden, maar dat viel heel erg mee’, zegt student Emile van Rooij, terwijl hij naar een tuin in de wijk Wolfskuil wijst. ‘Het zijn er eigenlijk best veel. Ik kon er in het Willemskwartier ook zo honderd vinden.’ Van Rooij deed onderzoek naar de manier waarop mensen kunnen worden gestimuleerd om tegels uit hun tuin te halen, om er vervolgens meer groen in te zetten. ‘Nijmegen is al een vrij groene stad, maar het kan natuurlijk altijd beter.’

Tijdens zijn stage bij de gemeente werkte Van Rooij aan de vergroening van Nijmegen en schreef daar zijn masterscriptie over. De gemeente greep de landelijke actie Operatie Steenbreek aan om te bekijken hoe ook onze stad minder betegeld kan worden. Tegels zorgen namelijk voor minder leefgebied voor kleine dieren, problemen bij de afvoer van regenwater, een slechtere luchtkwaliteit en een hogere temperatuur in de zomer. Dit alles is tevens niet goed voor de gezondheid van mensen.

Hogedrukspuit

In andere steden zijn er al vergelijkbare initiatieven, vertelt Van Rooij, terwijl hij langs de stenen voortuinen loopt. ‘Daar gaat het vaak om subsidies voor vergroening, of gratis planten. De gemeente hier wilde het via gedragsverandering proberen.’

Hij ging de wijk Wolfskuil in om via literatuuronderzoek en interviews te bekijken waarom mensen ervoor kiezen om groen uit de tuin te weren. ‘Het voornaamste bezwaar is dat het moeite kost om een beplante tuin te hebben. Mensen achten zichzelf niet in staat om dat te onderhouden. Als je tegels hebt, kun je er een keer met de hogedrukspuit overheen en dan is het klaar’, zegt hij. ‘Mensen willen het ook voor de buren netjes houden en vinden dat een betegelde tuin er verzorgd uitziet. Het is toch het visitekaartje van je huis.’

‘Je gaat er een keer met de hogedrukspuit overheen en het is klaar’

Uiteindelijk ontwikkelde Van Rooij op basis van zijn bevindingen een interventiefolder die hij op vijftig adressen in een andere wijk, het Willemskwartier, verspreidde. Ook maakte hij een ‘controlefolder’, die hij in vijftig andere brievenbussen stopte. ‘We wilden zeker weten of, als mensen tegels uit hun tuin haalden, dat ook echt door onze folder kwam en niet door een actie van de Intratuin.’

Vergroenen

Van de mensen die een interventiefolder kregen, vervingen er vier stenen voor groen. ‘8 procent van de tuinen is geen significant resultaat, dit kan echter liggen aan de lage hoeveelheid folders die gebruikt zijn in het onderzoek. Als je als gemeente of organisatie duizend van deze folders zou verspreiden en zo’n percentage erop handelt, vergroen je toch tachtig tuinen’, zegt Van Rooij. ‘Het kan een heel goedkope manier zijn om dit probleem aan te pakken.’

De gemeente gaat nu Van Rooij klaar is niet verder met het project, maar de landelijke Operatie Steenbreek is nog steeds in volle gang en heeft zijn onderzoek enthousiast ontvangen. ‘Doordat de intentie wel degelijk was verhoogd, kan er worden geconcludeerd dat het uitzetten van een hoger aantal folders eventueel wel voor een effect kan zorgen’, schrijft de organisatie op haar website.