Een scriptie schrijven in opdracht van de European Space Agency? Klinkt als een ultieme kans. Daniëlle Tump, Evelien Lageweg, Anouck Schippers en Rebecca Mourits hebben die met beide handen aangegrepen. In opdracht van de ESA doen de vier masterstudenten Artificial Intelligence in Nijmegen onderzoek naar de werking van de hersenen in de ruimte.

De vier studenten doen in opdracht van de ESA onderzoek naar hoe hersensignalen werken in de ruimte. Op aarde kunnen mensen al door middel van hersensignalen een computer besturen. Het zou mooi zijn als astronauten dat straks ook in de ruimte kunnen. De studenten doen nu, in samenwerking met het Donders Instituut onderzoek naar hoe onze hersenen reageren wanneer we in de ruimte zijn.

Lucht

Op dit moment zijn ze vooral druk met het trainen van proefpersonen in het BCI-lab in het Spinozagebouw, onder leiding van labcoördinatoren Peter Desain en Jason Farquhar. BCI staat voor Brain Computer Interface: computers die bestuurd kunnen worden met hersensignalen. In het lab spelen de proefpersonen een spelletje dat ze met hersensignalen uitvoeren. De deelnemers krijgen een kapje met sensoren en gel op hun hoofd. Deze gel geleidt de signalen die het brein geeft en zet deze om naar concrete acties op het scherm, in dit geval links of rechts. De training wordt gebruikt om de computer te laten wennen aan de specifieke hersensignalen en om de deelnemers te trainen in het spel. ‘Ze moeten het immers in de lucht ook kunnen spelen’, vertelt Rebecca Mourits.

In december gaan de vier studenten met de proefpersonen naar Bordeaux in Frankrijk. Vanuit de ESA-basis worden dan paraboolvluchten gemaakt om de situatie in de ruimte nog beter na te bootsen. Best heftig zo’n paraboolvlucht, weet Daniëlle Tump. ‘Eerst ben je twintig seconden aan het stijgen, vervolgens kantelt het vliegtuig ineens naar beneden en daal je plotseling heel snel. Op dat punt ben je dus gewichtloos. En dit doen de deelnemers dan 31 keer.’ Tump lacht. ‘We hopen maar dat niemand ziek wordt!’ Zelf gaan de studenten ook mee de lucht in als onderzoeker én als proefpersoon. ‘We mogen van de ESA maar drie keer een vlucht maken met drie personen, dus als we zelf niet als proefpersoon mee gaan, hebben we maar zes proefpersonen. Dat is wel heel erg weinig.’ Eng vinden ze het niet: ‘We hebben er juist heel veel zin in.’

‘We hopen maar dat niemand ziek wordt!’

In dit deel van het onderzoek is het voor de studenten een fulltime baan. ‘Het kost heel veel tijd, maar het is het echt waard. Zonder de support van ESA kun je nooit zo’n project uitvoeren als scriptie’, aldus Rebecca Mourits. Tump raadt het iedereen aan om een opdrachtgever te zoeken buiten de universiteit. ‘Ik merk dat veel studiegenoten binnen de universiteit zoeken naar wat ze kunnen doen als afstudeerproject, maar dit is toch veel gaver?’

Als je kiest voor zo’n ambitieus project, moet je er wel wat op inleveren. Naast dat de meiden veel tijd investeren, betalen ze de reizen naar conferenties ook zelf. Maar dat maakt ze niet uit. ‘Het zou ultiem zijn als we resultaten kunnen publiceren waar we verder op kunnen voortborduren. Dan kunnen we later misschien onderzoek gaan doen met echte raketvluchten.’