Michael Jackson, Kevin Spacey, Woody Allen. Veel grote artiesten kregen een slechte reputatie vanwege bijvoorbeeld seksueel misbruik. Kan iemand met goed fatsoen nog wel van hun muziek of films genieten? Daarover gaat cultuurfilosoof Sven Schaepkens vanavond in debat in LUX. ‘Als je alles in de ban doet, wordt de lijst oneindig.’

‘You know I’m bad, I’m bad.’ De songteksten van Michael Jackson klinken een stuk minder onschuldig sinds de in 2009 overleden King of Pop door meerdere mensen beschuldigd werd van seksueel misbruik op zijn landgoed Neverland. Afgelopen zaterdag gingen bezoekers van het Wintertuinfestival in Doornroosje zelfs in protest op de grond liggen toen Wanna Be Startin’ Somethin’ opgezet werd.

Mogen we nog wel naar Jacksons muziek luisteren, of genieten van de eerste seizoenen van House of Cards, met de gevallen acteur Kevin Spacey? Die dilemma’s staan vanavond centraal tijdens een debat van Radboud Reflects in LUX. Cultuurfilosoof Sven Schaepkens, onderzoeker op het Erasmus MC, zal proberen een uitweg te bieden in het ethische mijnenveld.

Luister je zelf nog naar Michael Jackson?

‘Dat heb ik nooit erg veel gedaan, maar in voorbereiding op de lezing leek me dat wel een goed idee.’

En wat dacht je, verbieden?

‘Ha, nee, volgens mij zit de oplossing er niet in om alles in de ban te doen. Dan wordt de lijst namelijk oneindig. Dan moeten we ook stoppen met het lezen van de filosoof Heidegger, vanwege zijn nazisympathieën. Of van de dichter Lucebert, die bij de SS wilde en zelfs in Duitse munitiefabrieken werkte.’

‘Films of muziek verbieden kan heel complex worden. Waar moet je de lijn trekken? Je zou bijvoorbeeld kunnen redeneren dat we wel mogen luisteren naar het nummer ABC. Dat zong Jackson toen hij nog een kind was, lang voordat hij met zijn misbruik begon. Bij Thriller zouden we moeten gaan rekenen. Dat is uit 1982, toen hij zijn ranch Neverland nog niet had waar het vermeende misbruik plaatsvond.’

Is het niet wat makkelijk om over in opspraak geraakte artiesten heen te stappen?

‘Dat moeten we ook zeker niet doen. Ik pleit ervoor dat we zo vrij mogelijk moeten kunnen luisteren naar hun muziek. Dat nodigt juist uit om erover in discussie te gaan. Iedereen moet zich afvragen welke verantwoordelijkheid hij of zij draagt met de keuze om aandacht aan een zanger of acteur te besteden.’

Wat bedoel je daarmee?

‘Nou, het maakt nogal een verschil of je Michael Jackson aanzet in de auto omdat het je oppept tijdens het rijden, of dat je als radio-DJ een ode aan hem wilt brengen. In dat laatste geval is het denk ik goed als je ook de zwarte kanten benoemt en bespreekt.’

Dus we hoeven ons niet schuldig te voelen als we van zijn muziek genieten?

‘Natuurlijk niet! Dat je een nummer als Thriller mooi vindt, zegt niets over je oordeel over de maker, of over je normen in het algemeen. Je kunt jezelf vervolgens wel vragen stellen, en daarover met anderen in gesprek gaan. Wat is bijvoorbeeld de historische context waarin de feiten plaatsvonden die artiesten in een kwaad daglicht stelden? Als je alle dingen verbiedt die een Michael Jackson, Lucebert of Kevin Spacey gemaakt hebben, dan kun je die discussie niet meer voeren. Dat zou jammer zijn.’

Sven Schapkens gaat vanavond tijdens ‘Het Dilemma’ in gesprek met politiek filosoof Katrine Smiet en het publiek. Het debat van Radboud Reflects begint om 20.00 uur in LUX.