Hij is er straks voor heel Nederland, maar de nieuwe minister-president is er vooral ook ‘een van ons’. Dick Schoof (67) heeft wortels in Nijmegen en komt nog altijd terug in de stad waar hij vieux leerde drinken. Zó lanceerde deze ‘mooie jongen’ zich van zijn studentenflat in Hatert naar het Torentje in Den Haag. 'Dromen? Werkloosheid was in die tijd het vooruitzicht.'

De Franse Alpen, hoge bergen, hete lucht. Dick Schoof is een behoorlijke fietser. Vooral als de weg stijgt. De meeste van zijn Nijmeegse roeimaten heeft hij al gelost. Maar om Martijn Bakker te kloppen, moet hij vlak voor de volgende top nog alle zeilen bijzetten. Een paar stevige rukken aan het stuur helpen: het lukt. Dick Schoof houdt niet van verliezen. Tóch komt hij minuten na Bakker pas terug in het dal.

‘Ik nam die afdaling als een suïcidale idioot. Terwijl Dick veel berekender naar beneden ging. Hij woog alle risico’s af en vond het te riskant om zich als een kamikazepiloot naar beneden te storten’, zegt Nijmegenaar Bakker.

Dat fietsavontuur, jaren geleden, tekent de man met wie hij bijna vijftig jaar geleden bevriend raakte in de Waalstad. ‘Dick is heel ambitieus en wil de beste zijn, maar hij doet ook echt aan kansberekening. Dat zie je nog steeds terug. Ook in de bijzondere beslissing die hij nu heeft gemaakt. Vorige week appte ik ’m nog: is het Torentje niets voor jou? Absoluut niet, stuurde hij terug. Toch heeft hij nu het besluit genomen om voor het premierschap te gaan. Ik weet zeker dat hij vooraf alle risico’s en kansen in kaart heeft gebracht.’

‘Dick was niet van het drinken. In café Maxim konden we de hele avond doen over drie glaasjes vieux’

Bakker en de nieuwe minister-president kennen elkaar van de Nijmeegse studentenroeiclub Phocas. Ze lopen elkaar daar in 1975 als 18-jarige groentjes tegen het lijf en ontdekken dat ze op dezelfde plek wonen: een studentenflat aan de Vossendijk in Hatert. De uit Brabant afkomstige geschiedenisstudent Bakker zit op de zevende, Schoof – planoloog-in-opleiding uit Twente – op de vierde etage. Ze worden vrienden.

‘We roeiden samen, liepen samen hard, gingen samen naar het sportcentrum. Dick was goed in de boot. Lang, krachtig, prima techniek. Het klikte tussen ons. We hadden dezelfde humor. Naar de kroeg? Mwah, Dick was niet van het drinken. In herinner me een handvol avonden dat we naar café Maxim in Bottendaal gingen. Dan konden we de hele avond doen over drie glaasjes vieux.’

Schoof doet zeven jaar over zijn studie planologie op de universiteit. Een studiebol is hij niet. Hij gaat zakelijk door zijn opleiding heen. Bezoekt alleen colleges die hij echt nodig vindt. Leest het liefst de samenvattingen van boeken. Zo houdt hij meer tijd over voor dingen die hij minstens zo belangrijk vindt. Roeien bijvoorbeeld. Voorzitter zijn van Phocas. En het bijwonen van allerlei studentenoverleggen.

Universiteitsbezetter voor één dag

Het is in die tijd dat hij zijn talent ontdekt, denkt roeimaat Bakker. Besturen, overleggen, vooruit denken: dat kan Schoof goed en vindt hij leuk. Toch denkt hij niet aan een politieke loopbaan. Grootse idealen? Mwah. Hij doet in 1976 weliswaar mee aan de bezetting van zijn faculteit waar studenten strijden voor meer inspraak. Maar terwijl de totale actie acht weken duurt, vertrekt Schoof na één nacht al met zijn slaapzakje.

‘Wie in die tijd afstudeer­de had weinig om van te dromen’

‘Hij wilde de volgende ochtend gewoon op tijd zijn voor de roeitraining. Dat was belangrijker. Hij voelde zich verantwoordelijk voor ploeggenoten en coaches’, vertelt Bakker. ‘Dick heeft nooit iets echt revolutionairs in zich gehad.’

Die lange haren? Geen statement, gewoon mode. En dromen over een politieke loopbaan of zelfs een belangrijke ministerspost? ‘Ben je gek. Daar was de tijd helemaal niet naar. Wie in die tijd afstudeerde, had weinig om van te dromen. Het vooruitzicht was dat van werkloosheid. De sociale dienst. Daar is Dick ook een tijdje in beland voor hij aan de slag kon bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.’

Schoof blijft van 1975 en 1982 in Nijmegen. Hij pendelt in die tijd tussen zijn flatje, de roeiclub aan het Maas-Waalkanaal en de universiteit. Een ruig studentenleven houdt hij er niet op na. Zijn kamer is schoon en geordend. ‘Een afspiegeling van hemzelf’, zegt Bakker.

Geen rokkenjager

De jongeman met de lange gitzwarte haren houdt zich ook niet bezig met rokkenjagen. ‘Dick was ook in dat opzicht rustig. Hij zag er heel goed uit. Charmant in zijn hele voorkomen. Volgens mij had-ie vriendinnen in groten getale kunnen krijgen. Maar zo was hij niet. Hij is altijd heel zorgvuldig met mensen. Ook in zijn werk.’

Na zeven jaar Nijmegen gaat Schoof voor zijn eerste echte baan in de Randstad wonen. Bakker blijft achter en groeit uit tot huisjurist van het Radboudumc. De twee houden contact. Ze bellen, appen en zien elkaar een paar keer per jaar. Sowieso in november als Schoof, fervent hardloper, voor de Zevenheuvelenloop naar de Waalstad komt.

‘Dan drinkt-ie wat, kleedt zich vooraf om en doucht hier na afloop. We drinken iets en praten over de toestand in de wereld. Gaat al jaren zo. Volgens mij heeft Dick al meer dan twintig keer meegedaan. Heeft veel marathons achter zijn naam staan.’

Wallen onder de ogen

Toen Bakker zijn studievriend dinsdag op tv gepresenteerd zag worden als beoogd minister-president moest hij ook even aan hardlopen denken. ‘Bleek. Wallen onder zijn ogen. Dick zag eruit alsof-ie net over de finish van een marathon was gekomen. Ik ken hem anders. Dan zie je dat de afgelopen week er bij hem ingehakt moet hebben.’

Hoe dat verder moet als Schoof echt begint aan zijn klus als premier? Hangt van veel dingen af, denkt Bakker. ‘Met welke ministers gaat hij samenwerken? Hoe lopen de debatten? Op welke manier verhoudt hij zich tot de vier regeringspartijen? ‘Die uitdagingen liggen Dick in principe wel. Maar ik ben even benieuwd als jullie allemaal. Het kan na een maand afgelopen zijn, maar het kan ook vier jaar pais en vree blijven, waarin hij echt wat bereikt.’

Over een ding hoeven we ons wat de Nijmegenaar betreft in ieder geval niet druk te maken: zijn studievriend zal als premier géén trekpop worden van PVV-leider Geert Wilders.

‘Het verbaasde mij enorm dat Wilders met hem aan kwam zetten als kandidaat. Hij weet dat er met Dick niet te marchanderen valt, al zou Wilders dat nog zo graag willen. Dick is duidelijk: als hij de premier is, is hij de baas. En niemand anders. Dick is absoluut geen meeloper. Behalve in de Zevenheuvelenloop dan.’

Andere roeiers uit de tijd van Dick Schoof kenden hem ‘niet’ of ‘niet echt’, zeggen ze. Maar hun observaties uit hun ooghoek, op het water en in het botenhuis, stroken wel met het verhaal van Bakker: fanatieke roeier, besluitvaardige voorzitter, knappe vent.

‘Zijn “senior-uitstraling” op de vereniging maakte indruk op mij als groentje’, vertelt Willem Baelde. ‘Verrek, dat is grappig’, dacht hij dinsdag toen hij het nieuws op Nu.nl las. ‘Ik kende hem, maar niet uitgebreid dus.’

Baelde denkt na. ‘Misschien dat ik wel een keer bij hem in de boot gezeten heb.’ Die kans is groot genoeg, beaamt hij lachend, dit verhaal mag hij er daarom best inhouden.

Dit artikel van Daan Rieken en Suzanne de Winter stond eerder in de Gelderlander.