OPINIE - De Radboud Universiteit bestaat in 2023 honderd jaar: een bijzondere mijlpaal. Dit roept reflecterende vragen op bij personeel, studenten en alumni: waar staan we in het academische landschap van vandaag? Waar wil de Radboud Universiteit naartoe? Volgens student Jonas Kool biedt het eeuwfeest de mogelijkheid om opnieuw na te denken over hoe de universiteit zich identificeert als onderwijsinstelling en zich presenteert naar de buitenwereld.

De Radboud Universiteit, vernoemd naar de katholieke heilige Radboud van Utrecht, zag het levenslicht tijdens de katholieke emancipatiebeweging begin twintigste eeuw. In die tijd moesten de Nederlandse katholieken discriminatie, haat en onderdrukking verduren in het land waar ze waren geboren en opgegroeid. Het was bijvoorbeeld niet de bedoeling dat zij studeerden aan de toenmalige universiteiten. Deze emancipatiebeweging van de moderne katholiek bereikte een mijlpaal in 1923. In dat jaar, op 17 oktober, vochten ze zich naar een plek in de samenleving door de basis te leggen voor de universiteit waar nu, bijna een eeuw later, 25.000 studenten rondlopen.

Einde van een tijdperk

De katholieke wortels van de Radboud Universiteit en het dappere verhaal over emancipatie zouden niet vergeten moeten worden, maar juist gevierd. Echter denk ik wel dat onze identiteit drastisch is veranderd gedurende de afgelopen eeuw, de Radboud Universiteit is niet dezelfde universiteit als in 1923. Haar katholieke identiteit is door de jaren heen afgebrokkeld en werd in november 2020 symbolisch opgeheven, toen de Nederlandse Bisschoppenconferentie besloot de katholieke status van de universiteit in te trekken. Het was het einde van een tijdperk en ook al kwam het nieuws bij een handjevol mensen aan als een schok, het reflecteert wel het sentiment onder studenten.

Volgens een enquête van Vox in november 2021 wilde 68 procent van de studenten niet dat de universiteit haar katholieke status behield, en 70 procent vond het intrekken van deze status zelfs helemaal geen verlies. In dat geval is het motto van de universiteit, wat vertaalt naar ‘Moge het ons in Gods naam voorspoedig gaan’, achterhaald en is het toe aan een heroverweging. Maar zoals ik eerder zei: de katholieke wortels van de universiteit moeten niet worden vergeten.

Open dialoog

Het heroverwegen van onze identiteit is een kwestie van onderzoeken hoe ver je kan gaan zonder de achtergrond van de universiteit te verwaarlozen. Ik denk bijvoorbeeld dat het motto moet worden aangepast, terwijl de naam en het embleem moeten blijven zoals ze zijn. De logica hier is dat de naam en het embleem een bepaalde merkwaarde hebben en in mijn ogen louter subtiel hinten naar de katholieke achtergrond van de universiteit. Daarentegen is het motto nogal expliciet en levert het maar een kleine bijdrage aan het publieke imago van de universiteit. Zoals ik het zie is de identiteit die uit dit motto spreekt geen reflectie van de echte Radboud Universiteit.

Onlangs kreeg ik een universiteitsbrede mail over dialoogsessies in Huize Heyendaal, over de identiteit van de Radboud Universiteit. Deze sessies worden georganiseerd op verzoek van het college van bestuur om inzicht te krijgen in de verschillende perspectieven van alle mensen die zich associëren met de universiteit. Ik vind het belangrijk dat de dialoog gevoerd wordt rond dit onderwerp en daarom wil ik een aanbeveling doen om zelf na te denken over de identiteit van de universiteit en je ook in te schrijven voor de dialoogsessies.

Echter zou dit project veel breder ingezet moeten worden en zich niet moeten beperken tot dialoog. Ik zie een kans om niet alleen te kijken naar wat het betekent om hier te studeren, maar ook om een toegewijd team op te richten dat wetenschappelijk onderzoek doet naar wat we zien als onze kernwaarden en -krachten. Naast te kijken naar het heden, is focus op de toekomst erg belangrijk. Zoals elke institutie moet ook de Radboud Universiteit een langetermijnvisie hebben op waar ze naartoe wil. Een belangrijke vraag hierbij is: wat maakt de Radboud Universiteit zo anders dan andere universiteiten? Hoe vallen we op?

Academisch landschap

De Radboud Universiteit blinkt al uit in het academische landschap, dat ik eerder benoemde. We zijn een brede universiteit, die opereert in alle hoeken en gaten van de wetenschap met faculteiten in alfa-, bèta- en sociale wetenschappen. Vorig jaar werd de Radboud Universiteit nog tweede, slechts een half puntje achter de nummer één, in het klassement van de Keuzegids voor de beste brede universiteit van Nederland.

Een andere belangrijke karaktereigenschap in Nijmegen is interdisciplinariteit, wat in nauw verband staat met dat breed georiënteerde karakter. Kijk bijvoorbeeld naar de onderwijsprogramma’s van Radboud Academy, de vele onderzoeksprojecten tussen de faculteiten en het Honours programma Building Bridges.

‘De Radboud Universiteit staat aan kop als het aankomt op duurzaamheid’

Tot slot is er nog de duurzaamheidsagenda. De Radboud Universiteit staat aan kop als het aankomt op duurzaamheid met de Radboud Green Office, toegewijde onderzoeksprojecten, masters in milieuwetenschappen en de verplichte duurzaamheidsvakken in de bachelors. Deze initiatieven zijn ongeëvenaard door onze Nederlandse collega-universiteiten en hebben een intrinsieke waarde.

Momentum

Ik geloof dat als de Radboud Universiteit haar communicatiestrategie in lijn brengt met haar belangrijkste eigenschappen, ze een nog betere status als onderwijsinstelling kan behalen. De juiste mensen voor een onderzoek zoals dit hebben ze al rondlopen. Termen zoals ‘kernwaardes’ en ‘karaktereigenschappen’ worden al veelvoudig gebruikt in sommige delen van de managementfaculteit, waar ik zelf ook studeer. Ik denk dat de zoektocht naar identiteit een bouwsteen kan zijn voor strategische keuzes en de bloei van een internationaal karakter. Het aankomende jubileum heeft de benodigde momentum opgebouwd om opnieuw na te denken over kernwaardes en het verkennen van de mogelijkheden die zich de komende eeuw voor zullen doen.

Jonas Kool is student Business Economics. Meer informatie over de dialoogsessies, die vandaag zijn begonnen, is hier te vinden.