‘De Radboud Well-Being Week is een doekje voor het bloeden’
-
Johanna, Marloes en Floor organiseren brainstormsessies over mentale gezondheid aan de universiteit. Foto: Leoni Andriessen.
Dat veel studenten kampen met psychische problemen, weten studenten Johanna, Floor en Marloes uit eigen ervaring. Toch laten ze de Radboud Well-Being Week aan zich voorbij gaan. Liever grijpen zij die week aan om zelf een discussie te starten. ‘Wij willen wél op zoek naar de achterliggende oorzaken.’
De Radboud Well-Being Week kan weinig studenten zijn ontgaan: fysiek en digitaal wordt de week, die de aandacht vestigt op mentale problemen onder studenten en staf, flink gepromoot.
Ook studenten Algemene cultuurwetenschappen Marloes van Essen, Johanna Meulenberg en Floor Bussink kregen een uitnodiging voor de activiteiten die deze week worden georganiseerd. Goed dat er aandacht wordt besteed aan mentale gezondheid, was hun eerste gedachte. Maar toen ze het programma bekeken, waren ze zeer teleurgesteld.
‘Het eerste wat we zagen was een Geluksbus (waarin studenten en medewerkers hun bijzondere wensen kunnen stoppen, red.), iets met wellness en een cursus leren plannen’, verklaart Marloes. ‘Zo van: op deze manier werk je jezelf in een burn-out, maar wel op een gestructureerde manier. Dat was hoe het op ons over kwam.’
De drie studenten kiezen er daarom voor om de Radboud Well-Being Week aan zich voorbij te laten gaan. In de plaats organiseren zij vandaag zelf verschillende brainstormsessies in de huiskamer van de Faculteit der Letteren. ‘We willen graag van verschillende mensen horen wat hun ervaringen zijn met psychische problematiek’, zegt Johanna. ‘En op zoek gaan naar de achterliggende oorzaken van en oplossingen voor de problematiek.’
De studenten zien de bijeenkomsten van vandaag als een aftrap. Johanna: ‘Een beweging is een groot woord, maar we willen wel een gesprek starten over hoe de universiteit moet omgaan met dit soort problemen.’
Dealen
In de ogen van Johanna, Marloes en Floor is de Well-Being Week gevuld met activiteiten die studenten leren om te dealen met hun problemen. ‘Ga een workshopje doen, volg een lezing… Dat gaat op de lange termijn niemand helpen, hoor’, zegt Johanna. ‘Er is geen aandacht voor waar de problemen vandaan komen en hoe we het onderwijs toegankelijk kunnen maken voor mensen met mentale problemen.’ Met de Well-Being Week, betoogt Johanna, geeft de universiteit een signaal af dat het hebben van psychische problemen een persoonlijk falen is, en dat studenten zich daar overheen kunnen zetten.
De studenten hebben persoonlijk ervaring hoe het is om met bepaalde mentale problematiek in de collegebanken te zitten. ‘Ik volg op dit moment minder vakken vanwege mijn gezondheid’, zegt Floor, die kampt met de concentratiestoornis ADD. ‘Vanuit de universiteit werd mij een cursus beter plannen aangeboden. Aanvankelijk dacht ik: dat zal het probleem wel oplossen. Maar het slechte plannen is slechts een onderdeel van een groter probleem.’
‘We moeten een manier vinden om met mentale problemen van studenten om te gaan’
Volgens Floor, die verschillende vakken opnieuw moet doen vanwege gemiste deadlines, is het niet alleen de verantwoordelijkheid van de universiteit om voor haar een oplossing te vinden. ‘Maar ze moeten wel een manier vinden om met dit soort problemen van studenten om te gaan. Als je in therapie bent, is je probleem niet ineens verdwenen.’
Oplossingen
Tegelijkertijd heeft de universiteit te maken met forse bezuinigingen. Ook het leenstelsel – een maatregel die de druk bij studenten flink heeft opgevoerd, komt niet uit de koker van het bestuur van de Radboud Universiteit. Johanna, Floor en Marloes vinden het echter te gemakkelijk om de schuld volledig in de schoenen te schuiven van politiek Den Haag. Liever focussen zij op de oplossingen die de universiteit zelf kan bieden.
Zo vinden zij dat de voorlichting van docenten veel zou kunnen helpen. Johanna: ‘Ga je iemand met sociale angst dwingen voor de klas te staan? Ga je iemand met depressie dwingen om zich aan deadlines te houden terwijl hij nauwelijks uit bed kan komen?’ Veel docenten weten niet hoe ze om moeten gaan met studenten met mentale problemen. ‘Als je uitstel wil van een deadline moet je daar vaak hele discussies over voeren met een docent’, zegt Johanna. ‘Soms moet je je hele traumatische familiegeschiedenis uiteenzetten om hem te overtuigen dat je dat essay echt niet kan maken.’
Het gevoel dat de studenten krijgen, uit hun eigen ervaring én uit de Well-Being Week, is dat de universiteit vooral wil dat studenten – ondanks hun problemen – productief blijven: dat ze toch hun studiepunten halen. In plaats hiervan zouden studenten met welzijnsproblemen juist de ruimte moeten krijgen.
Bijvoorbeeld door hen te wijzen op subsidies die beschikbaar zijn, stelt Johanna. ‘Waarom wordt er tijdens de Well-Being Week geen aandacht besteed aan de regeling Fonds? Veel mensen kennen de regelingen waar zij gebruik van kunnen maken niet, terwijl die er onder andere zijn voor studenten die door gezondheidsproblemen niet binnen de nominale studietijd kunnen afstuderen. Je zou de Well-Being Week kunnen aangrijpen om de bekendheid van dat potje te vergroten én om ervoor te zorgen dat de middelen in dat potje groter worden.’
Content warnings
De kritiek die Johanna, Marloes en Floor hebben op de Well-Being Week komt niet uit de lucht vallen. De studenten hebben binnen hun opleiding hun activisme al ingezet om het onderwijs toegankelijk te maken voor studenten met mentale problemen. Het meest concrete voorbeeld daarvan: sommige van hun docenten geven nu content warnings voorafgaand aan colleges.
‘Sommige docenten vinden ons brutaal’
Johanna legt uit: ‘Bij onze opleiding, algemene cultuurwetenschappen, worden tijdens colleges vaak filmfragmenten vertoond. Door vooraf aan te geven dat er bepaalde fragmenten in een film zitten, kunnen studenten zich daarop voorbereiden. Stel dat een student een posttraumatisch stresssyndroom heeft na een ervaring met seksueel geweld, dan kan een verkrachtingsscène in een film leiden tot een paniekaanval.’
Niet alle docenten zijn even welwillend om deze content warnings in hun cursushandleiding op te nemen, vertellen de studenten. ‘Sommige docenten vinden ons brutaal’, zegt Floor. ‘Terwijl het een heel reëel probleem is’, zegt Marloes. ‘Het hindert mensen in hun studie – studenten voelen zich niet veilig in college. Dan moet je daar toch juist iets tegen doen?’
ACW schreef op 10 oktober 2018 om 12:18
En wat is de volgende stap? ‘Ga je iemand met een faalangst dwingen een tentamen te maken’? Natuurlijk is adequate hulp belangrijk wanneer er sprake is van mentale problemen, maar ga niet verwachten dat een universiteit jou maar steeds de hand toe blijft reiken. Bepaalde eisen moeten gesteld worden, en als dat te veel is voor jou als sneeuwvlokje moet je misschien gaan overwegen of de universiteit wel echt de juiste plek voor je is.
Zo kan je echt niet zijn schreef op 10 oktober 2018 om 13:00
gast, zo kan je niet zijn
Anoniem schreef op 10 oktober 2018 om 12:55
De universiteit is geen basisschool meer. Het is de laatste halte voor het volwassenenleven. Als je hier niet leert om met eventuele problemen om te gaan, dan wens ik je alvast veel succes op de arbeidsmarkt.
J. schreef op 10 oktober 2018 om 13:21
Jammer dat de dames een ‘negatieve’ ervaring hebben wat betreft de houding van de universiteit t.o.v. studenten die (tijdelijk) beperkt zijn door mentale problemen. Mijn ervaring (faculteit sociale wetenschappen) is dat er heel goed wordt meegedacht op het moment dat je aan de bel trekt. Er wordt echt naar je geluisterd. Ja, je moet zelf de eerste stap zetten, maar daar zijn we op een universiteit allemaal oud genoeg voor, niet? Míjn ervaring is in ieder geval dat je nérgens toe gedwongen wordt, terwijl je momenteel even niet kunt. In mijn ervaring was er voor ieder probleem een oplossing, zo lang je maar in gesprek gaat met je docenten…
ACW2 schreef op 10 oktober 2018 om 14:09
Graag zou ik deze dames willen wijzen op het stuk over de Well-Being Week in de Vox: https://www.voxweb.nl/nieuws/gelukkig-worden-op-de-universiteit-deze-week-kan-het
Hierin geven Van Wely en Derksen aan dat het probleem natuurlijk niet in een week, of binnen een week op te lossen valt, maar dat het een eerste stap is in de richting naar het krijgen van hulp: (quote) ‘we willen in deze week wel een stap zetten: bewustwording creëren, input ophalen, misschien mensen toch net over de eerste drempel krijgen.’
Dat de universiteit deze week organiseert is al een hele stap voorwaarts, je kan niet verwachten dat een universiteit al jouw problemen oplost, of dat zo’n week de eerste keer helemaal perfect verloopt en in elkaar gezet is.
Ja, mentale gezondheid is een hot-topic en veel mensen kunnen hulp gebruiken, maar ik geloof niet dat dit de manier is om het onderwerp bespreekbaar te maken. Het voelt als een aanval op de universiteit eerder dan een handreiking of een aanbieden van hulp. In plaats van een negatieve houding aan te nemen hadden ze de universiteit ook positief kunnen benaderen en hun hulp aan kunnen bieden om de week een volgend jaar tot een succes te maken, waar zo’n discussie dan onderdeel van uit zou kunnen maken. Dan heb je niet alleen studenten die allemaal hetzelfde denken over een onderwerp in een kamer, maar ook docenten en andere medewerkers van de universiteit. Dan wordt er echt een discussie gevoerd wat daadwerkelijk kan leiden tot een mooie samenwerking tussen student, docent, en universiteit.
Eva schreef op 10 oktober 2018 om 16:04
Goed bezig meiden! Ik ben het met jullie eens dat het nog altijd in de samenleving, en juist ook in de academische wereld, een taboe is om echt over je problemen te praten. Een cursus mindfulness is symptoombestrijding voor de onzekerheid, die ontstaat door het feit dat iedereen alleen voor zichzelf verantwoordelijk lijkt te zijn.
Maar verwacht niet dat het systeem voor jullie het probleem gaat oplossen. Word weerbaar, zonder je kwetsbaarheid te verliezen. In dit interview zie ik helaas weinig van die kwetsbaarheid, wat de verongelijkte reacties hierboven deels kan verklaren.
Maartje schreef op 10 oktober 2018 om 18:26
Helemaal mee eens !!
M schreef op 10 oktober 2018 om 17:07
“iets met wellness en een cursus leren plannen” – alsof de well-being week exclusief bedoeld is voor mensen die gecompliceerde mentale problemen hebben. Well-being is van belang voor elke student. De universiteit is een onderwijsinstelling, geen psychologenpraktijk.
M schreef op 10 oktober 2018 om 17:21
Het is ook nooit goed genoeg, wat was wel de bedoeling geweest? Een psychologentent met een vloer van matrassen en een bar met toverdrankjes die je depressie doen verdwijnen? De universiteit is een onderwijsinstelling, geen filiaal van Pro Persona. Voor serieuze problemen gaat (hopelijk) niemand naar een workshop maar naar de huisarts. Het lijkt er vooral op dat er sprake is van een behoorlijk onrealistisch verwachtingspatroon. Bovendien, een gegeven paard moet je niet in de bek kijken.
A schreef op 10 oktober 2018 om 21:37
De matrassen en toverdrankjes missen, maar een psychologentent is er wel degelijk. Drie dagen lang staat er een tent op het Erasmusplein waar je zo binnen kan lopen en met een studentpsychoog in gesprek kan.
Anoniem schreef op 10 oktober 2018 om 18:37
Ik ben het eens met een aantal reacties hierboven. De universiteit is een onderwijsinstelling en geen therapeutische. Natuurlijk kan één week niet alle problemen oplossen, maar het spreekt wel voor de universiteit dat ze studenten hierin tegemoet proberen te komen en het probleem erkennen. Het is een eerste editie, je kunt niet verwachten dat ze dan alles meteen goed doen. Maar bied hen hulp aan in plaats van een groot weerwoord met argumenten waarom deze week niet klopt.
Student schreef op 11 oktober 2018 om 07:46
De snowflakes van ACW zijn goed bezig met het aanpassen van de universiteit aan de zwakste student. Maar misschien is het verstandiger als mensen met bepaalde kwetsbaarheden goed reflecteren waar ze de beste hulp kunnen krijgen. De hele wereld tot safe-zone verklaren gaat helaas niet lukken…
John hacking schreef op 11 oktober 2018 om 09:29
In de Studentenkerk geven we al jaren de workshop in balans
Als je uit balans dreigt te raken
3 avonden rond wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik in relatie tot betekenissen die jezelf aan je leven geeft
6 dec start de eerste avond
Kijk op de site voor info
Welzijn is een thema naast zingeving waar wij het hele jaar mee bezig zijn en iedereen is welkom voor feedback and support
l schreef op 11 oktober 2018 om 12:05
Betreffende bepaalde reacties:
Natuurlijk is de universiteit geen safe-zone, geen therapeutische praktijk, maar een onderwijsinstelling.
Maar kom op.. Er wordt bijvoorbeeld aangedragen dat er wel voorlichting gegeven kan worden aan docenten, en gezien de reacties is dat niet bepaald overbodig. Het onbegrip dat daar vanaf spat is kenmerkend voor hoe in sommige gevallen tegen mentale problemen gekeken wordt.
Dit is mogelijk niet voor elke faculteit hetzelfde en zoals eerder is gezegd wordt er bij bijvoorbeeld de faculteit Sociale Wetenschappen misschien wél goed meegedacht. Maar de enorme muur waar je tegenop loopt als je ergens mee zit is niet tegen te gaan met een cursus plannen. Er wordt vergeten hoe alleen je jezelf kunt voelen en hoe vaak je jezelf (en je situatie) dan nog keer op keer moet bewijzen, omdat het niet direct zichtbaar is, zoals een gebroken been dat bijvoorbeeld wel is.
De een heeft een gebroken been, de ander heeft ADHD en de ander is misschien depressief. De ene heeft misschien een rolstoelingang nodig, de ander ritalin of gedragstherapie en de ander misschien psychische hulp, maar allen hebben ze ook in ieder geval begrip nodig. En allen hebben ze waarschijnlijk ook een aangepaste manier van leren nodig. Want therapie, als je die al krijgt binnen een half jaar, of een rolstoelingang voldoet echt niet altijd om je manier van functioneren weer ‘normaal’ te krijgen.
Als onderwijsinstelling/docent ben je er volgens mij voor de student en zijn/haar leerproces, en dan hoeft dat echt niet in de vorm te zijn van therapeutische instelling, maar er kan wél meegedacht worden met de student. Elke student is weer anders en als het nodig is de manier van leren en leven dat ook. Luisteren kan nooit kwaad en is zelfs noodzakelijk wanneer je met mensen werkt.
Wie weet werkt een Well-being week wel voor sommigen, maar voor anderen weer niet. Het stellen dat mensen, die op de voorgrond durven te treden met bepaalde mentale problemen, sneeuwvlokjes zijn en maar moeten overwegen van de universiteit te gaan, slaat echt compleet de plak mis. En tegelijkertijd ook compleet raak als het gaat om het onbegrip. Er is op de universiteit een hele studie over metale problematiek, toch is het schijnend dat het in bepaalde gevallen absoluut niet serieus wordt genomen als reëel probleem.
Brainstormsessie’s lijken dus inderdaad een goed idee, zodat de studenten aan kunnen geven waarin ze zich niet gesteund voelen in hun leven en presteren als student. Hierdoor kan mogelijk tot constructieve oplossingen voor reëele problemen.
J.P. schreef op 13 oktober 2018 om 11:12
Kijk hier eens naar: http://www.heterodoxacademy.org