Nijmeegse studieverenigingen verwelkomen steeds vaker internationale studenten. Maar de gezelligheidsverenigingen houden de boot af. ‘Ze schakelden wel over op het Engels, maar dat hielden ze dan twee zinnen vol.’

De Duitse Anna Bleeck gaat de geschiedenisboeken in als het eerste internationale bestuurslid van V.C.M.W. Sigma. De student Molecular Life Sciences is sinds haar eerste studiejaar al actief bij de studievereniging – ze was onderdeel van het eerste cohort studenten dat de colleges in het Engels kreeg. Dat was twee jaar geleden, en ze heeft de vereniging sindsdien behoorlijk zien veranderen.

Van de ongeveer 550 leden zijn er inmiddels zo’n 150 niet-Nederlands. Dat Bleeck dit jaar de positie inneemt van commissaris interne betrekkingen is het bewijs dat Sigma rap internationaliseert. Toegegeven: ze had een kleine voorsprong op andere internationale studenten, omdat haar oma Nederlands is. ‘Ik kom uit Aken, net over de grens bij Maastricht. We gingen vroeger vaak naar Zeeland op vakantie.’ Maar de Nederlandse taal is ze niet machtig, dus de voertaal in het nieuwe bestuur is Engels.

‘Veel internationale studenten weten niet wat een studievereniging is – ze denken dat we een zuipclubje zijn’

Toch is er nog wel wat werk te doen voor Sigma. Bleeck ziet dat veel internationale studenten schroom voelen om actief te worden bij de vereniging. ‘De Nederlandse directheid schrikt sommige studenten af.’ Maar de barrière zit niet alleen in de taal en cultuur. Bleeck weet dat de internationale studenten om haar heen erg bang zijn om studievertraging op te lopen. Een actief lidmaatschap bij een vereniging schiet er dan bij in.

‘Daarom is het belangrijk dat wij internationale studenten uitleggen wat een studievereniging eigenlijk is’, zegt Bleeck. ‘Velen denken dat wij een clubje zijn waar alleen gezopen wordt.’ Lachend: ‘Natuurlijk doen we dat óók, maar we doen veel meer. Het gaat meer om vrienden maken en studiegenoten leren kennen.’

Taalbeleid

Uit een rondgang van Vox onder de studieverenigingen van Engelstalige bachelors blijkt dat niet alleen Sigma te maken heeft met een minder actieve groep internationale studenten. Bij psychologievereniging SPiN, zo laat secretaris Heleen van Renesse weten, zijn de internationale studenten meer gefocust op hun studie. Volgens Jurian van der Waal van Synergy (bedrijfskunde) belemmeren cultuurverschillen hen om de eerste stap te zetten. Maar, zo zegt hij: de internationals die eenmaal bij de vereniging betrokken zijn, waarderen deze des te meer en blijven vaker terugkomen.

De taal waarin leden worden aangesproken, verschuift steeds vaker naar Engels. SPiN, de vereniging met de meeste internationale leden (ongeveer 850), hanteert een tweetalig taalbeleid: de website is zowel Nederlands- als Engelstalig (zij het minder uitgebreid), net als de sociale media en nieuwsbrieven. Ook de algemene ledenvergadering (alv) zal vanaf dit jaar ‘waarschijnlijk’ in het Engels zijn.

BeeVee (biologie), Babylon (Communicatieen Informatiewetenschappen) en Synergy hanteren een vergelijkbaar beleid. BeeVee verstuurt alleen nog de nieuwsbrieven voor ouders in twee talen – de leden worden alleen in het Engels aangesproken. Babylon gebruikt zowel Nederlands als Engels op sociale media, maar geeft vanaf dit jaar haar eigen Engelstalige magazine uit. Bij Synergy gaat ‘praktisch alles’ in het Engels, met soms een Nederlandse vertaling. Alleen de alv is nog in het Nederlands.

Sigma en CognAC (Artificial Intelligence) hanteren een andere strategie: zij zijn volledig overgegaan op Engels. Niet toevallig vertegenwoordigen zij opleidingen die geen Nederlandse variant aanbieden: alle studenten zijn dus gewend om in het Engels te communiceren.

De grootste uitdaging, zelfs bij een Engelstalige vereniging als Sigma, is om internationale studenten niet alleen in het Engels te informeren, maar ze zich óók op hun gemak te laten voelen bij sociale activiteiten. Bij Sigma ziet bestuurslid Anna Bleeck het in ieder geval de goede kant op gaan. ‘De internationale studenten vormden in het eerste jaar een apart groepje. Op de borrels sprak iedereen toen nog Nederlands. Dat is nu steeds vaker Engels.’

…Maar studentenverenigingen blijven Hollands

 

Waar studieverenigingen hun deuren steeds verder openzetten voor internationale studenten, zijn de grote studentenverenigingen in Nijmegen nog Nederlandstalige bolwerken. Ovum Novum heeft helemaal geen internationale leden, Carolus Magnus momenteel één. Bij Phocas zijn ze op twee handen te tellen.

De universiteit wil graag dat de grote verenigingen open staan voor internationale studenten. De verenigingen zelf voelen die verplichting niet. De praessessen van Carolus Magnus, Ovum Novum en Phocas geven alle drie aan dat internationale studenten welkom zijn. Maar als zij geen Nederlands spreken, wordt het voor hen lastig te integreren in een traditionele en Nederlandstalige omgeving als die van de studentenverenigingen. De verenigingen voelen geen druk om te internationaliseren, ook omdat internationale studenten nauwelijks aan de deur kloppen.

De Duitse Marie Wolter (Life Sciences, HAN) en de Turkse Alara Er (International Business Communication) zijn een uitzondering. Zij besloten zich vorig jaar aan te melden bij roeivereniging Phocas. Tijdens de introductie lieten ze hun e-mailadres achter bij de vereniging, en ze zijn er nog altijd actief.

Vreemde eenden

Om bij Phocas binnen te wandelen zonder een woord Nederlands te spreken, moesten de twee inderdaad een behoorlijke drempel over. ‘We voelden ons welkom, maar waren wel de vreemde eenden in de bijt’, zegt Wolter. ‘Onderling praatte iedereen Nederlands. Als wij erbij waren, schakelden ze over op Engels, maar dat hielden ze dan twee zinnen vol.’

Het geluk dat Wolter en Er hadden, was dat zich al snel een groepje om hen heen vormde van leden met wie ze goed konden opschieten. ‘Zij vonden het juist leuk om met internationals zoals wij om te gaan’, zegt Er. Samen vormden ze een team.

Inmiddels snijdt voor Wolter en Er het lidmaatschap van Phocas aan twee kanten: ze kunnen hun favoriete sport beoefenen, én het helpt bij de integratie in het Nederlandse studentenleven. ‘In het begin kwamen we vooral voor het roeien’, zegt Wolter. ‘Maar inmiddels gaan we ook vaak naar sociale activiteiten. Ik sla geen feestje over.’

‘Wij zullen toch altijd een soort van buitenbeentjes blijven’

Het maken van aparte teams met alleen internationale studenten – een mogelijke oplossing om de internationale leden zich meer op hun gemak te laten voelen – zien Wolter en Er dan ook niet zitten. ‘Dan word je als internationaal team juist buiten de grotere groep geplaatst.’

Dat het Ovum Novum en Carolus Magnus helemaal niet lukt internationale studenten aan zich te binden, verrast Er en Wolter niet erg. ‘Bij die verenigingen draait het vooral om de gezelligheid’, zegt Er. ‘Daar moet je nog meer dan bij Phocas de cultuur begrijpen. De grappen die ze maken, de taal die ze spreken, de drankcultuur. Bij Phocas heb je nog altijd de sport.’

Toch heeft ook Phocas zijn tradities, die moeilijker te begrijpen zijn voor buitenlandse studenten. Volgens Er en Wolter is het daarom ‘onmogelijk’ dat zij ooit in het bestuur van de vereniging zouden komen. ‘Wij zullen toch altijd een soort van buitenbeentjes blijven.’