Wie ziek is, moet ongeacht zijn of haar leeftijd in het ziekenhuis worden behandeld. Maar als een hoogbejaarde bijvoorbeeld een nieuwe heup nodig heeft, moet de operatie alleen worden vergoed, als de ontvanger daar nog fit genoeg voor is.

Dat vinden volgens onderzoekers van het Radboudumc de meeste Nederlanders. Hun conclusie is dat Nederland solidariteit hoog in het vaandel heeft, maar wel vindt dat er grenzen zijn aan wat moet worden betaald door de verzekering.

Zo moet die niet automatisch een maagverkleining betalen voor te dikke mensen. Ze moeten eerst verplicht op dieet. Gebitscorrecties voor een mooier uiterlijk moet iedereen zelf betalen. De eerste behandelingen bij de fysiotherapeut moeten weer voor eigen rekening zijn.

Het zijn enkele duidelijke keuzes die een burgerplatform dat representatief is voor Nederland, heeft gemaakt in opdracht van het Nijmeegse academisch ziekenhuis. Vandaag worden de resultaten gepresenteerd aan leden van de Tweede Kamer. Het platform is een initiatief van hoogleraar Gezondheidseconomie Rob Baltussen van het Radboudumc. Hij onderzoekt wat volgens Nederlanders wel en niet vergoed moet worden vanuit het zorgpakket. De studie moet antwoord geven op de vraag hoe de zorg in Nederland betaalbaar kan blijven.

Hoewel het forum slechts 24 leden telt, is er volgens Baltussen voor gezorgd dat het dankzij een goede selectie van de leden kan spreken voor heel Nederland. De deelnemers kregen allerlei patiëntencasussen voorgelegd. Zoals de vraag of iedereen moet meebetalen aan de behandeling van een kettingroker met longkanker? Ja, vindt het platform. ‘We’ vinden namelijk, stellen ze, dat levensreddende behandelingen altijd moeten worden vergoed. Maar er zijn grenzen. Baltussen: ‘Blijft de patiënt roken, dan moet volgens de burger de vergoeding worden ingetrokken.’

Prijskaartje mensenleven

Het uitsluiten van mensen met een hoge leeftijd van behandelingen is het panel, en volgens Baltussen dus de meerderheid van Nederland, een gruwel. Die eensgezindheid is er veel minder als het gaat om een beugel voor jongeren om cosmetische redenen en niet om medische. De vraag is sowieso of dit soort ‘cosmetische’ ingrepen in het verzekeringspakket moeten komen of blijven.

Aarzeling is er over de vergoeding van behandelingen die wetenschappelijk niet zijn bewezen. Ook al is er sympathie voor de gedachte dat je een mensenleven niet kunt koppelen aan een prijskaartje, de forumdeelnemers vinden unaniem dat er grenzen zijn aan de kosten van een behandeling. Baltussens onderzoek toont volgens hem aan dat het burgerforum een belangrijk hulpmiddel kan zijn bij de lastige keuzes in de gezondheidszorg. ‘Het burgerforum laat zien dat de goed geïnformeerde burger heel goed begrijpt, hoe nodig en complex deze keuzes zijn. Hiermee krijgt de politiek echt iets in handen om haar keuzes te toetsen en te verdedigen, ook al is de druk om een behandeling toch te vergoeden groot.’

Dit artikel van Frank Hermans is eerder gepubliceerd in De Gelderlander.