De helft van alle diploma-uitreikingen vindt nog op de campus plaats, onder strenge voorwaarden. Familie en vrienden moeten thuisblijven. Is de vreugde er minder om? Vox kijkt een uitreiking mee. 'Er gaat altijd wel iets mis.'

‘Gefeliciteerd met je diploma!’ Een jongen schiet omhoog vanuit een luxe rode stoel en loopt naar voren. Zijn scriptie verschijnt op een groot scherm. De bul wordt in een wit mapje overhandigd. Moeder pinkt een kraantje weg. Een hond loopt door het beeldscherm. Wacht, wat?

Zo gaat een buluitreiking in coronatijd eraan toe: een combinatie van het bekende en onbekende. Het klassieke stramien van praatjes en de diploma-uitgifte, zonder het gebruikelijke gezelschap van vrienden en familie. De blijheid om het diploma zonder de feestelijke borrel achteraf. Toeschouwers kijken mee, maar wel via Zoom. De uitreiking voor studenten Geografie, Planologie en Milieu in Theaterzaal C kent daarom de nodige verrassingen.

Sjeu

De afdeling Diploma Services regelt alle diplomazaken op de campus. Ruim voordat de eerste studenten binnenkomen, is medewerker Margreet Tielemans in de zaal aanwezig om de uitreiking voor te bereiden. ‘Mijn rol is als die van een gastvrouw’, vertelt ze. Samen met twee collega’s zet ze tafels goed, markeert ze voldoende afstand tussen de stoelen en legt ze de diploma’s klaar. Het leukste van haar werk vindt ze het contact met de blije studenten. ‘En er dan samen een feestje van te maken.’

Ongeveer de helft van de uitreikingen vindt nog op de campus plaats, vertelt Tielemans. ‘Kleinere opleidingen kiezen daar vaak voor. Bij grotere opleidingen zoals Rechtsgeleerdheid waar honderden afgestudeerden zijn, is dat niet mogelijk. Die kiezen voor een uitreiking via Zoom.’

Sommige studies hebben zelfs helemaal geen ceremonie. Politicologie bijvoorbeeld. Voor die studenten rest een balie-uitreiking: zonder sjeu aan de studentenbalie van Berchmanianum. Binnen vijf minuten sta je weer buiten.

Geen wonder dat de elf studenten die binnendruppelen blij zijn dat ze hun diploma op de campus mogen ontvangen, van de docenten met wie ze minimaal drie jaar lang lief en leed hebben gedeeld. ‘Het is jammer dat ik niemand mocht meenemen, maar het is in ieder geval iets’, zegt Anke van Gils.

Ze is een van de twee studenten die zo een praatje gaat houden. ‘Leren praten voor groepen was een reden waarom ik voorzitter van studievereniging Mundus ben geworden, maar door corona is dit pas mijn tweede keer’, zegt ze. ‘Dus ik ben een beetje zenuwachtig.’

Vaalblauwe spijkerbroek

Martin van der Velde en Rianne van Melik, de docenten die de uitreiking verzorgen, zijn inmiddels ook in de zaal gearriveerd. Bachelorcoördinator Van der Velde is met zijn zwarte trui en vaalblauwe spijkerbroek wat eenvoudig gekleed vergeleken met de in het pak gestoken studenten. ‘Ik ben vanochtend pas gevraagd om te komen’, legt hij uit. Het hoofd van de examencommissie was verkouden en durfde uit angst om anderen met het coronavirus te besmetten niet te komen. ‘Vandaar deze broek’, verontschuldigt hij zich.

Van Melik, die de bijeenkomst leidt, begint stipt om drie uur met de uitreiking. Na iedereen tot stilte te hebben gemaand, neemt ze het woord met een toespraak waarin ze herinneringen ophaalt en haar studenten prijst. ‘Ik ben trots op jullie’, besluit ze. De toespraak wordt onderbroken door een student die zegt geen Zoom-link te hebben gehad, maar wiens familie de uitreiking wel graag wil zien. Het probleem wordt snel opgelost: een studente vraagt zijn nummer om de link door te sturen. ‘Dit soort creativiteit hebben we het afgelopen jaar vaak gezien’, zegt Van der Velde als hij zijn verhaal begint.

Zijn verhaal over de studie Geografie, Planologie en Milieu verloopt niet bepaald vlekkeloos. Een diapresentatie bladert keer op keer spontaan verder, waardoor de docent telkens terug moet klikken. Het is een sketch waardig. Uiteindelijk besluit Van der Velde de opstandige powerpoint maar te negeren. ‘Er gaat altijd wel iets mis’, weet Diploma Services-medewerker Tielemans.

Onverstoorbaar

Vervolgens is het tweetal studenten aan de beurt: eerst Van Gils en daarna Pieter Janssen. Van Gils krijgt de lachers op haar hand met haar verhaal hoe stappen vaak prioriteit kreeg boven studeren. ‘Mijn eerste jaar was misschien iets te gezellig, maar ik heb mijn diploma toch mooi gehaald’, zegt ze.

Tegenover de spreekstoel staat een grote televisie waarop de gezichten van zo’n 30 kijkers te zien zijn, al zetten veel toeschouwers hun camera tussendoor uit. Terwijl Janssen ze meeneemt naar de vuilnisbelten van de stad Semarang in Indonesië, het onderwerp van zijn scriptie, verschuift zijn aandacht plotseling naar een van de vele huiskamers op het scherm. ‘Ik zie een hond’, zegt hij schamper even afgeleid, waarna hij schijnbaar onverstoorbaar verdergaat.

Na een uur zijn de praatjes afgelopen en kondigt Van Melik met luide stem de buloverhandiging aan. Wat volgt is een surrealistisch beeld dat in coronatijd heel wat minder vreemd is, waarin trotse studenten met diploma breeduit zwaaien en lachen naar een scherm vol met moeders en vaders, opa’s en oma’s en vriendjes en vriendinnetjes.

Naast het diploma krijgen de studenten een katoenen tasje met opdruk van de Nijmeegse skyline. In het donkere tasje zitten een witte mok en een zakje met de ‘beste drop ooit’ van een marktkoopman uit Alkmaar. Het is bedoeld als vervanging voor de borrel, die door coronamaatregelen niet kan plaatsvinden. De studenten halen hun schouders erover op. Zij zijn allang blij dat ze hun felbegeerde papiertje in het bezit hebben.

Boerengat

Door het ontbreken van de borrel loopt de uitreiking met een sisser af. De gelukkige studenten feliciteren elkaar in de hal voor C en vertrekken vlot richting vrienden en familie om alsnog een feestje te gaan bouwen. In de goedgevulde kamer van studievereniging Mundus praat voorzitter Van Gils nog even na. ‘Ik vond het een geslaagde uitreiking’, zegt ze opgewekt. ‘Heel gezellig, niet te langdradig.’

Haar wacht een ruim twee uur durende treinreis richting ‘een boerengat in Brabant’ om met haar ouders te gaan borrelen. Zin in? ‘Mijn moeder was niet zo blij met de uitspraak dat het eerste jaar iets te gezellig was’, zegt ze. Schertsend: ‘Dus het is maar de vraag hoe gezellig het wordt.’