Mannen drinken meer alcohol wanneer ze naar een film kijken waarin ook gedronken wordt. Ook volgen ze het voorbeeld van de acteur. Neemt de acteur een slok, dan neemt ook de kijkende man vaak binnen een aantal seconden een slok. Gek: vrouwen doen dat niet. Dat blijkt uit onderzoek waar Renske Koordeman vandaag op promoveert.

Gedurende haar promotie-onderzoek observeerde gezondheidswetenschapper Renske Koordeman proefpersonen (driehonderd in totaal, voornamelijk jongeren tussen de 18 en 27) terwijl ze in tweetallen naar een film zaten te kijken. Plaats van handeling: het huiskamerlab van het Behavioural Science Institute (BSI) in het Spinoza-gebouw. Daar hebben de gedragswetenschappers een – de naam zegt het al – huiskamer ingericht, om zo de sfeer van thuis na te bootsen en de deelnemers aan een onderzoek wat op hun gemak te stellen.

De proefpersonen dachten dat ze meewerkten aan onderzoek naar kijkgedrag, of naar hun begrip van de Engelse taal. Er stonden chips en nootjes en verschillende drankjes op tafel. Deelnemers mochten pakken wat ze wilden, wanneer ze daar zin in hadden. Vervolgens werd er een film aangezet. Interessante zijsprong: welke films werden gebruikt?

Het blijkt te gaan om de redelijk recente komedie Get him to the Greek en de rom-com What happens in Vegas. Met de films is geknoeid. Niet door de regisseur (nou ja, niet alleen door de regisseur, red.) maar door Koordeman. ‘De films zijn in lengte teruggebracht tot ongeveer een uur. Er waren verschillende varianten: een versie met de scènes waarin de karakters een slok alcohol drinken en een versie zonder’, legt Koordeman uit. Daar zijn de beide komedies op geselecteerd: er moest in gedronken worden en ze moesten voor zowel mannen als vrouwen draaglijk zijn. ‘Bovendien moesten ze zonder problemen kunnen worden ingekort. Dat kan met deze films zonder dat het verhaal niet meer te volgen blijkt.’ (Auw, dat is onbedoeld een buitengewoon pijnlijke recensie).

De conclusies? Koordeman: ‘Mannen drinken meer wanneer ze een film kijken waarin wordt gedronken. Mannen die dezelfde film kijken, maar dan zonder scènes waar alcohol vloeit, drinken een minder grote hoeveelheid.’ Ook is het zo dat mannen het voorbeeld van de acteur volgen. ‘Wordt er op het scherm gedronken, dan is de kans groot dat de mannelijke kijker binnen vijftien seconden ook een slok neemt.’ Vrouwen doen dat niet. Opvallend: Koordemans collega Roel Hermans toonde eerder aan dat vrouwen elkaar na-apen aan de eettafel, mannen doen dat weer veel minder.

Die blijken dus wel hun drinkpatroon aan een andere partij aan te passen. Dat lijken ze onbewust te doen. Koordeman zette haar proefpersonen ook in een bioscoopsetting en liet ze voor en tijdens de film alcoholreclames bekijken. Daar gaat amper enige invloed van uit – alleen de categorie stevige drinkers dronk meer, in de huiskamer was het effect niet waarneembaar. Wat we daar van kunnen leren? Het impliceert dat sluikreclame effectief is. ‘En daar dienen we ons bewust van te zijn.’ / Mark Merks