In Den Haag zijn de partijen druk aan het ‘verkennen’ geslagen. De VVD en PvdA lijken dichter bij elkaar te komen, maar ook de optie van een centrumlinkse regering is genoemd. Wat betekenen de verschillende kabinetsopties voor de student?Foto: Miguel Vicente Martinez Juan PvdA-lijsttrekker Diederik Samsom heeft vanochtend een afspraak met verkenner Henk Kamp, VVD-voorman Mark Rutte is vanmiddag aan de beurt. Joost Vullings, parlementair verslaggever van de NOS, meldt dat beide partijen steeds welwillender staan tegenover een tweepartijenkabinet. Dat schijnen de meeste politieke partijen ook geadviseerd te hebben in hun gesprek met Kamp. Alleen de SP denkt er openlijk anders over: die pleit voor een centrumlinks kabinet met de PvdA, SP, D66 en het CDA. Mensen die er wat verder vanaf staan, zoals VVD-coryfee Hans Wiegel, breken een lans voor een breed kabinet: PvdA en VVD, aangevuld met het CDA en/of D66. Wat betekenen deze drie opties voor de student? We zetten het even op een rijtje. De langstudeerboete Er is een ruime meerderheid (140 zetels) die de maatregel wil afschaffen, alleen de Christenunie en SGP zijn nog voor de langstudeerboete. Toch is het als de PvdA en VVD samen gaan regeren maar de vraag of de boete er op korte termijn uitgaat. Ze zijn het absoluut niet eens over de wijze waarop het financiële gat dat ontstaat gedekt moet worden. Een centrumlinks kabinet zal daar minder moeite mee hebben: de SP en PvdA dienden vlak voor de verkiezingen samen al een motie in, CDA-lijsttrekker Sybrand Buma sprak zich tijdens de campagne uit tegen de langstudeerboete. Een leenstelsel Twee weken voor de verkiezingen bleek in de peilingen pas voor het eerst sinds de start van de campagne een kleine meerderheid te vinden voor de invoering van een leenstelsel. Een leenstelsel houdt in dat studenten voortaan geen beurs meer krijgen, maar tegen een lage rente kunnen lenen en dat geld na hun studie terugbetalen. Na de verkiezingen is wel duidelijk geworden: dat leenstelsel gaat er komen. Zowel PvdA als VVD zijn voorstander, ook de mogelijke coalitiepartner D66 is voor. In totaal zijn 95 van de 150 Kamerzetels voor de invoering van een leenstelsel. Ook binnen een centrumlinkse regering is de meerderheid voor: 50 van de 78 Kamerleden zijn dan voor de invoering van een leenstelsel. Het OV-reisrecht Het reisrecht wordt vermoedelijk beperkt als de VVD deelneemt aan de regering. De VVD wil de huidige OV-kaart vervangen door een trajectkaart, de PvdA wil het reisrecht houden zoals het is. De twee eventuele partners – D66 en CDA – zijn beide voor het beperken van het reisrecht, D66 wil ook een trajectkaart en het CDA kiest voor het storten van een maandelijks tegoed. Krijgen we een centrumlinkse regering dan blijft het bij het oude. De SP wil het reisrecht uitbreiden, de PvdA is voor de huidige regeling en D66 en het CDA willen op de OV-kaart bezuinigen. / Mark Merks
Het is toch ook te schandalig voor woorden dat ze het op z’n Orwelliaans een “sociaal leenstelsel” noemen. 800 miljoen moet het opleveren, oftewel ze moeten ieder jaar 250.000 3200 euro basisbeurs ontzeggen. Nou is het probleem dat er “maar” 660.000 (cijfers uit 2011) studenten zijn (HBO + WO), waarvan 240.000 WO, 80.000 langstudeerders (kregen dus al geen basisbeurs) en minstens evenveel “proto-langstudeerders” (zijn al langer dan nominaal bezig maar minder dan twee jaar extra), en een groep studenten die thuiswonen en dus al minder dan 3200 euro per jaar kregen. Oftewel, meer dan de helft van alle studenten (dus meer mensen dan er in het hele WO zitten) zal straks effectief geen basisbeurs meer hebben.
Maar de partijen zeggen toch dat je naar draagkracht terugbetaald, de chirurg meer dan de verpleger enzo? Ja, dat zeggen ze maar dan liegen ze: voor studeileningen geldt dat je 12% van je bruto inkomen boven 16.500 euro betaalt (minimumloon is 19.000 euro). Wie modaal verdient betaalt dan in 20 jaar maximaal 40.000 euro terug, pikant detail is dat het inkomen van je partner meetelt, ook als deze niet gestudeerd heeft. Zo’n beetje iedere verpleger of basisschoolleraar is dus al gruwelijk de lul, om het maar eens zacht uit te drukken.Â
Maar dat verhaal van die bakker die voor de advocaat betaalt dan? De studenten die later duurbetaalde advocaten, artsen of zakenlui worden zijn op een hand te tellen, de bovengenoemde verpleger en basisschoolleraar zijn veel talrijker en zij verdienen evenveel of zelfs minder dan de bakker die ook gewoon z’n MBO cadeau heeft gekregen van de belastingbetaler. “Investeren” in jezelf klinkt misschien aardig wanneer je bedrijfskunde doet en een kans van 1 op 10 hebt om ooit ergens CEO te worden maar de meeste studies bieden minder glorieuze vooruitzichten, terwijl ze wel noodzakelijk zijn om de maatschappij te laten functioneren. Waar komt het verhaal van de dikverdienende hoogopgeleide dan vandaan? De GEMIDDELDE hoogopgeleide verdient inderdaad veel, maar dat komt omdat 1 bankier meer verdient dan 100 verplegers bij elkaar. De logische oplossing is die bankier dan ook veel meer te laten betalen dan die verplegers, maar daarvoor hoef je het wiel niet opnieuw uit te vinden: de inkomstenbelasting vervult deze functie al en zorgt ervoor dat hoger onderwijs een van de weinige takken van de overheid is die zichzelf ruim terugverdient. De bakker heeft nooit voor de advocaat betaalt en de huidige geplande bezuiniging van 800 miljoen is niets meer dan dat: gewoon een bezuiniging die lekker ligt bij een vergrijzend electoraat.
Natuurlijk kon je dit al vanaf het begin aanvoelen: we weten allemaal dat rijke studenten eerder minder dan meer dan arme studenten lenen en ook zij gewoon aan een maximale leenlimiet vastzitten, dus 800 miljoen valt gewoon niet op te brengen als je alleen maar de rijke (ex-)studenten pakt.Â
Onderwijs is gewoon belachelijk goedkoop voor wat je ervoor terugkrijgt, zeker vergeleken met andere overheidstaken, maar ja, studenten zijn een relatief kleine en verdeelde groep stemmers en ze hebben ook nog eens het imago lui en verwend te zijn, deels omdat de rest van de bevolking aardig vergrijsd is en oudere mensen nou eenmaal altijd denken dat “de jeugd” lui en verwend is en deels omdat oudere stemmers terugdenken aan hun eigen studententijd toen de voorzieningen voor studenten veel rianter waren.Â
Misschien mogen we zelfs stellen dat een oudere generatie hun schuldgevoel ten opzichte van hun ouders (de grootouders van de studenten die in bejaardentehuizen zitten) probeert af te kopen met geld dat eerst naar onderwijs ging, dit terwijl ik ten zeerste betwijfel dat bejaarden zelf wel zo zitten te wachten op peperdure zorg die hun een paar zeer pijnlijke extra weken geeft op het einde van hun leven en ze als ze de keuze hadden liever dat geld terug in de tijd zouden sturen zodat ze een jaar eerder met pensioen hadden kunnen gaan, of een studie hadden kunnen doen toen ze nog jong waren, of waarschijnlijk allebei.
Jantje Smit schreef op 17 september 2012 om 17:10
Het is toch ook te schandalig voor woorden dat ze het op z’n Orwelliaans een “sociaal leenstelsel” noemen. 800 miljoen moet het opleveren, oftewel ze moeten ieder jaar 250.000 3200 euro basisbeurs ontzeggen. Nou is het probleem dat er “maar” 660.000 (cijfers uit 2011) studenten zijn (HBO + WO), waarvan 240.000 WO, 80.000 langstudeerders (kregen dus al geen basisbeurs) en minstens evenveel “proto-langstudeerders” (zijn al langer dan nominaal bezig maar minder dan twee jaar extra), en een groep studenten die thuiswonen en dus al minder dan 3200 euro per jaar kregen. Oftewel, meer dan de helft van alle studenten (dus meer mensen dan er in het hele WO zitten) zal straks effectief geen basisbeurs meer hebben.
Maar de partijen zeggen toch dat je naar draagkracht terugbetaald, de chirurg meer dan de verpleger enzo? Ja, dat zeggen ze maar dan liegen ze: voor studeileningen geldt dat je 12% van je bruto inkomen boven 16.500 euro betaalt (minimumloon is 19.000 euro). Wie modaal verdient betaalt dan in 20 jaar maximaal 40.000 euro terug, pikant detail is dat het inkomen van je partner meetelt, ook als deze niet gestudeerd heeft. Zo’n beetje iedere verpleger of basisschoolleraar is dus al gruwelijk de lul, om het maar eens zacht uit te drukken.Â
Maar dat verhaal van die bakker die voor de advocaat betaalt dan? De studenten die later duurbetaalde advocaten, artsen of zakenlui worden zijn op een hand te tellen, de bovengenoemde verpleger en basisschoolleraar zijn veel talrijker en zij verdienen evenveel of zelfs minder dan de bakker die ook gewoon z’n MBO cadeau heeft gekregen van de belastingbetaler. “Investeren” in jezelf klinkt misschien aardig wanneer je bedrijfskunde doet en een kans van 1 op 10 hebt om ooit ergens CEO te worden maar de meeste studies bieden minder glorieuze vooruitzichten, terwijl ze wel noodzakelijk zijn om de maatschappij te laten functioneren. Waar komt het verhaal van de dikverdienende hoogopgeleide dan vandaan? De GEMIDDELDE hoogopgeleide verdient inderdaad veel, maar dat komt omdat 1 bankier meer verdient dan 100 verplegers bij elkaar. De logische oplossing is die bankier dan ook veel meer te laten betalen dan die verplegers, maar daarvoor hoef je het wiel niet opnieuw uit te vinden: de inkomstenbelasting vervult deze functie al en zorgt ervoor dat hoger onderwijs een van de weinige takken van de overheid is die zichzelf ruim terugverdient. De bakker heeft nooit voor de advocaat betaalt en de huidige geplande bezuiniging van 800 miljoen is niets meer dan dat: gewoon een bezuiniging die lekker ligt bij een vergrijzend electoraat.
Natuurlijk kon je dit al vanaf het begin aanvoelen: we weten allemaal dat rijke studenten eerder minder dan meer dan arme studenten lenen en ook zij gewoon aan een maximale leenlimiet vastzitten, dus 800 miljoen valt gewoon niet op te brengen als je alleen maar de rijke (ex-)studenten pakt.Â
Onderwijs is gewoon belachelijk goedkoop voor wat je ervoor terugkrijgt, zeker vergeleken met andere overheidstaken, maar ja, studenten zijn een relatief kleine en verdeelde groep stemmers en ze hebben ook nog eens het imago lui en verwend te zijn, deels omdat de rest van de bevolking aardig vergrijsd is en oudere mensen nou eenmaal altijd denken dat “de jeugd” lui en verwend is en deels omdat oudere stemmers terugdenken aan hun eigen studententijd toen de voorzieningen voor studenten veel rianter waren.Â
Misschien mogen we zelfs stellen dat een oudere generatie hun schuldgevoel ten opzichte van hun ouders (de grootouders van de studenten die in bejaardentehuizen zitten) probeert af te kopen met geld dat eerst naar onderwijs ging, dit terwijl ik ten zeerste betwijfel dat bejaarden zelf wel zo zitten te wachten op peperdure zorg die hun een paar zeer pijnlijke extra weken geeft op het einde van hun leven en ze als ze de keuze hadden liever dat geld terug in de tijd zouden sturen zodat ze een jaar eerder met pensioen hadden kunnen gaan, of een studie hadden kunnen doen toen ze nog jong waren, of waarschijnlijk allebei.
Er komt een leenstelsel? | Vox magazine schreef op 9 oktober 2012 om 20:00
[…] hoeft niet als een verrassing te komen: beide partijen hadden de invoering van een leenstelsel in het verkiezingsprogramma. Dat […]