Huisartsen hebben vaak moeite met het behandelen van patiënten die lijden aan chronische, onverklaarbare klachten. Dit zorgt voor ontevreden patiënten. Tim Olde Hartman, huisarts-onderzoeker aan het UMC St Radboud deed onderzoek naar de verbetering van deze consulten door te kijken naar de rol van de arts in het gesprek. 

Klachten als buikpijn, hoofdpijn en misselijkheid zonder strikt medisch aanwijsbare oorzaak, zijn erg lastig te behandelen voor huisartsen. Bij ongeveer 25 tot 50 procent van de klachten kan geen medische diagnose worden gesteld. Meestal bezoeken deze patiënten de huisarts maar één keer. Ongeveer 2,5 procent van de patiënten heeft onverklaarbare lichamelijke klachten die chronisch zijn. Deze groep komt dan ook regelmatig bij de huisarts en heeft veel last van de klachten.

Luisterend oor
Olde Hartman: ‘Patiënten met onduidelijke chronische klachten krijgen niet de zorg die ze verdienen. Artsen vinden het vaak moeilijk om deze patiëntengroep te behandelen. Maar patiënten willen niet altijd een medische behandeling, soms is een luisterend oor genoeg. Het is erg belangrijk om de achtergrond van de klachten beter op tafel te krijgen, zodat de huisarts er een heldere uitleg bij kan geven.’

Uit een analyse van twintig consulten (opgenomen op video) bleek dat huisartsen hun patiënten vaak uitvoerig aan het woord laten, maar dat er te weinig focus is in het gesprek. Huisartsen laten hun patiënten vrijuit spreken, waardoor het gesprek chaotisch wordt. Dit kan voorkomen worden door vooraf met patiënten te bespreken waar het gesprek over zal gaan en wat het doel van het gesprek is.

Gedachten en angsten
Huisartsen vragen vaak ook te weinig door naar de angsten en eigen ideeën die patiënten hebben over hun klachten. Hierdoor sluiten de uitleg en het beleid van de huisarts niet goed aan bij de wensen en verwachtingen van de patiënt. ‘Het consult is de basis. De huisarts moet zich beter afvragen waarom deze patiënt juist nú bij hem komt, en wat de gedachten en angsten van de patiënt zijn over de klachten.’ /Romy van den Nieuwenhof

Olde Hartman TC, et al. How patients and family physicians communicate about persistent medically unexplained symptoms. A qualitative study of video-recorded consultations. Patient Educ Couns (2011)