Ze gaat met pensioen, maar wil niet weten van stoppen met werken. Toine Lagro-Janssen, hoogleraar Sekseverschillen in ziekte en gezondheid, spreekt aanstaande vrijdag haar afscheidsrede uit in de Stevenskerk. Wat heeft ze bereikt? Hoe gaat ze om met weerstand?

Lagro’s moeder werkte als onderwijzeres en was kostwinner. Haar vader, musicus, zorgde voor de kinderen. Tijdens haar studie geneeskunde in Nijmegen maakte Lagro kennis met de filosofie en met het Instituut voor Genderstudies. ‘Een uitdagende, idealistische tijd, die mijn visie enorm heeft verbreed.’ In 1977 werd Lagro huisarts in een academische praktijk, die patiëntengegevens registreert voor onderzoek. ‘Dat bracht vele man-vrouwverschillen aan het licht wat betreft aandoeningen en hulpvraaggedrag.’ Lagro werd gegrepen. Het resultaat is een indrukwekkende staat van dienst op het snijvlak van zorg en wetenschap. Een greep. Huisartsen werden geïnformeerd over genderaspecten van depressie, pijn, hart- en vaatziekten en partnergeweld. Sekseverschillen in de zorg zijn een vast onderdeel geworden van de huisartsenopleiding, met speciale studieboeken en simulatiepatiënten. Nieuwe standaarden in de huisartsenzorg worden gescreend op genderspecifieke aspecten. Vorig jaar werd Angela Maas benoemd als hoogleraar Cardiologie voor vrouwen. Er kwam een digitaal Kenniscentrum Sekse & Diversiteit. En er kwam een Centrum Seksueel en Familiaal Huiselijk Geweld bij de spoedeisende hulp. Trots is Lagro op haar 32 promovendi, onder wie 6 verloskundigen, die de verloskunde tot een academisch domein maken. Weerstand Tot haar afscheid van de praktijk, afgelopen april, is Lagro ook altijd als huisarts blijven werken. En oh ja, ze is ook staflid van het Instituut voor Genderstudies. En ze geeft loopbaancoaching aan vrouwelijke professionals in de zorg. Dat moeten volle werkweken zijn geweest. Lagro glimlacht. ‘Dokters zijn snelle denkers en werkers. En ik heb het geluk dat ik niet veel slaap nodig heb, dat ik me makkelijk ontspan en – vooral – dat ik gezonde kinderen kreeg.’ En wat als ze zich stukliep op een muur van bureaucratisch onbegrip? ‘Ik herneem me snel als er iets te bevechten is. Ik concentreer me op de zaak, en maak het niet persoonlijk. En ik heb een lange adem.’ Omgeving Waarvoor vocht Lagro? Waarom is genderspecifieke zorg zo belangrijk? ‘Voorheen was de standaardpatiënt een witte man van vijftig jaar. Vrouwen waren uitgesloten van deelname aan medicijnonderzoeken, vanwege mogelijke zwangerschap en de invloed van hormoonschommelingen op de onderzoeksresultaten. Begrijpelijk, maar onterecht. Júist vanwege die factoren is onderzoek op vrouwen onontbeerlijk. Vrouwen gebruiken bovendien de meeste medicatie.’ Lagro’s leerstoel heet ‘Sekseverschillen in ziekte en gezondheid’, maar ze spreekt liever van gender dan van sekse. ‘Je kunt biologische omstandigheden nooit los zien van psycho-sociale. Omgevingsfactoren, zoals cultuur, zijn altijd van invloed.’ De cultuur in de zorg staat een omslag te wachten: vrouwelijke studenten geneeskunde zijn tegenwoordig in de meerderheid. Lagro kan de fakkel met een gerust hart overdragen, al blijft ze voorlopig gewoon doorwerken aan haar projecten en promotietrajecten. / Lydia van Aert Vrijdag 5 juli: symposium Gender-Sensitive Medicine: From Science To Education And Care (9.00-18.00u, Stevenskerk), ter ere van het afscheid van Toine Lagro-Janssen als hoogleraar (informatie, aanmelden). Om 16.00u die dag houdt Lagro-Janssen in de Stevenskerk haar afscheidsrede (informatie, aanmelden via [email protected]).