Dat de invloed van religie in Nederland afneemt, is een gegeven. Toch zijn er nog studenten voor wie geloof een belangrijke rol speelt. Hoe is het leven als religieuze student op een weinig religieuze campus? Vox peilt de stemming bij de gelovige student.

Welke cijfers je ook bekijkt, de trend is overduidelijk. Nederlandse jongeren zijn nauwelijks meer lid van een kerk of geloofsgemeenschap. ‘Religieuze jongeren in de minderheid’, zo kopte het Centraal Bureau voor de Statistiek al in 2011 in een persbericht. En het wordt steeds minder. In 2017 is nog maar 32,8 procent van de 18- tot 25-jarigen in Nederland lid van een kerk of geloofsgemeenschap. Onder hoogopgeleide jongeren is dat percentage waarschijnlijk nog lager.

Is dan ook heel het Nijmeegse studentenleven atheïstisch? Nee. Een klein groepje religieuze verenigingen blijft moedig weerstand bieden. Nijmegen telt liefst zes religieuze studentenverenigingen, met tezamen 363 leden die student zijn aan de Radboud Universiteit. Welke rol speelt geloof in hun leven? En hoe is het leven als religieuze student op een weinig religieuze campus?

Gelijkgestemden

VGSN-TQ, Ichthus, Quo Vadis – veel studenten zeggen deze namen weinig. De religieuze verenigingen zijn duidelijk minder bekend dan Carolus of Ovum. Maar voor gelovige studenten spelen ze een belangrijke rol. De verenigingen bieden een plek om gelijkgestemden te vinden. En dat is prettig als er verder weinig medestudenten zijn met wie je over geloof kunt praten.

‘Hoe zit het met seks voor het huwelijk, en met acceptatie van homo’s?’

Albert Rijs (23) is praeses van Katholieke Studenten Nijmegen (KSN), met 32 leden de kleinste christelijke vereniging. Studiegenoten kijken ervan op als hij vertelt dat hij lid is van de katholieke vereniging. ‘Dan krijg je vaak de standaardvragen: hoe zit het met seks voor het huwelijk, en met acceptatie van homo’s? Ik begrijp dat ook wel. Ik zie dat juist als een mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan.’

De religieuze verenigingen bieden, net als andere verenigingen, een combinatie van gezelligheid en meer serieuze activiteiten. Ze organiseren borrels, pubquizzen en cantussen. Veel christelijke verenigingen werken met zogeheten ‘kringen’. Dit zijn kleine groepjes leden die wekelijks bij elkaar komen om samen te bidden en Bijbelteksten te bespreken.

‘Vaak bereidt één kringlid een onderwerp voor, dat je aan de hand van de Bijbel bespreekt’, vertelt Jari Holtrop (23), assessor van VGSN-TQ. Dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld een probleem waar een kringlid in zijn persoonlijk leven mee zit. Holtrop: ‘Over vrijwel ieder onderwerp is in de Bijbel wel een relevante passage te vinden.’

Vooroordelen

Zowel Rijs als Holtrop worden regelmatig met vooroordelen geconfronteerd. Rijs: ‘Op de intromarkt stonden we bij onze kraam een biertje te drinken. Dan hoor je af en toe: “Huh, jullie mogen toch geen bier drinken?”‘

Holtrop kent soortgelijke verhalen. ‘Sommige medestudenten doen er heel flauw over. Dan roepen ze “mag dat wel van God” als ik vertel dat ik een kater heb van een VGSN-feest. Maar dat zijn uitzonderingen. De meesten zijn eerder verrast dat we niet alleen bij een kopje thee de Bijbel bespreken, maar ook samen bier drinken, dat er onderling gezoend wordt, noem maar op. Wij zijn ook studenten.’

Holtrop snapt de vooroordelen goed. Hij had ze ooit zélf, voor hij zich in zijn tweede studiejaar bekeerde tot het christendom en zich aansloot bij VGSN-TQ. ‘Ik had het idee dat bij zo’n vereniging iedereen volgens dezelfde regels moet leven. Maar je krijgt alle ruimte om uit te proberen welke regels jij wilt volgen, hoe je je geloof vormgeeft. Dat is belangrijk, want juist als student ben je hierin sterk in ontwikkeling.’

Bewijs

Hoeveel Nijmeegse studenten geloven is onbekend. Cijfers ontbreken. Het CBS verzamelt weliswaar gegevens over religie in Nederland, maar heeft geen cijfers specifiek over Radboudstudenten. De universiteit zelf houdt niet bij of haar studenten aanhanger zijn van een bepaalde religie. Wel blijkt uit de Gezondheidsmonitor van de GGD Gelderland Zuid dat relatief heel weinig Nijmeegse hoogopgeleiden zichzelf beschouwen als lid van een kerk of geloofsgemeenschap: 17 procent tegenover 41 procent bij laagopgeleiden. Al kan dit ook samenhangen met leeftijd, benadrukt religieonderzoeker Joris Kregting. ‘Die hoogopgeleiden in Nijmegen zijn waarschijnlijk grotendeels student. En studenten zijn jong, en daarmee gemiddeld al minder gelovig.’

‘Studenten zijn jong, en daarmee gemiddeld al minder gelovig’

Kregting is verbonden aan Kaski, het onderzoekscentrum voor religie en samenleving van de Radboud Universiteit. Geloof speelt onder studenten een bescheiden rol en Kregting heeft in een aantal publicaties onderzocht hoe dat komt. ‘Zeker bij hoogopgeleiden speelt wetenschappelijk rationalisme een rol mee’, zegt hij. ‘Het idee dat je bij elke bewering denkt: “Ja, maar heb je daar bewijs voor?” Daarbij komt dat de kerk vroeger sociale zekerheid bood. Nu heb je allerlei sociale zekerheidswetten, maar als je vroeger ziek werd was je de sjaak. Dan had je alleen de kerk om je te steunen.’ Zeker onder de vaak welvarende hoogopgeleiden is het belang van kerklidmaatschap hierdoor afgenomen.

Gebedsruimte

Toch draagt de geloofsgemeenschap ook in het Nijmeegse studentenleven nog zorg voor degenen die hulp nodig hebben. Bij VGSN en KSN bieden de kringen een vangnet wanneer je tegen problemen aanloopt als student, vertellen Rijs en Holtrop. En dan heb je nog studentencafé Perplex. Iedere dinsdagavond verzamelen zich zo’n twintig studenten in het pand van religieuze stichting De Verwondering voor een gratis diner, klaargemaakt door teamleden van Perplex. ‘Iedere student is welkom, ook als je een andere of geen geloofsachtergrond hebt’, vertelt initiatiefnemer Denise Kluit (26).

Op maandag en dinsdag organiseert Perplex gebedsuren, in de gebedsruimte die onderin het café is ingericht. Maar bij de diners van Perplex staat geloof niet op de voorgrond. Ja, er wordt gebeden vooraf. En bij het toetje is er een ‘aansnijmoment’, waarbij Kluit of een teamgenoot een vraag in de groep gooit waarover de studenten een diep gesprek kunnen voeren. “Maar die vragen zijn niet per se gelovig van aard”, zegt Kluit.

Kluit ziet psychische problemen bij de huidige generatie studenten: eenzaamheid, stress en depressie. Dit is haar motivatie om zich voor Perplex in te zetten.

Kluit: “Op de website van Vox stond dat studentenhuisvester SSH& steeds meer meldingen krijgt van studenten die in de war zijn. Mijn hart brak toen ik dat las. Het is soms niet makkelijk om je thuis te voelen in een vreemde stad, om echt gezien, gekend en gewaardeerd te worden. Perplex is een plek waar je je altijd welkom kan voelen als je dat nodig hebt.’