Toen de Tweede Kamer de formatie van 2012 wilde laten evalueren, pakte de griffier van de Tweede Kamer de telefoon en belde naar de Radboud Universiteit. Inmiddels is de evaluatieopdracht uitgezet en onderzoeken drie Nijmeegse wetenschappers de formatie van het Kabinet Rutte II. In het hol van de leeuw.

‘Ja, dat is natuurlijk een hele eer’, zegt Paul Bovend’Eert, hoogleraar Staatsrecht aan de Radboud Universiteit. Samen met Carla van Baalen (directeur van Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, CPG) en Alexander van Kessel (onderzoeker aan het CPG) is hij inmiddels gestart met het onderzoek naar de formatie van 2012. Bovend’Eert: ‘Ze hebben wat rondgevraagd en blijkbaar kwam mijn naam een aantal keer naar boven. Het is ook leuk dat ze niet meteen naar Leiden bellen, maar ook eens buiten de Randstad zijn gaan kijken.’

Bovend’Eert aanvaardde de opdracht met veel plezier, maar stelde wel meteen voor om een commissie op te stellen. Zo kwamen Van Baalen en Van Kessel aan boord, die eerder het boek van het CPG De kabinetsformatie in vijftig stappen schreven. ‘Zij weten veel van de historische kant, het ligt voor de hand dat ik me wat meer zal richten op de staatsrechtelijke kant van de zaak.’

Parlementaire enquête
De commissie zal alle hoofdrolspelers van de formatie bevragen; informateurs Wouter Bos en Henk Kamp, maar ook Mark Rutte en Diederik Samsom zullen vragen voorgelegd krijgen van de Radbouddelegatie – onder andere over het feit dat het staatshoofd voor het eerst geen rol meer speelde bij de formatie. ‘Bijna iedereen is bereid om mee te doen, en dus ook bereid om antwoord te geven op onze vragen’, zegt Van Baalen. ‘Wij zitten met zijn drieën achter een tafel en spreken door microfoons omdat alles opgenomen wordt. Enkele politici zeiden al grappend dat het wel een parlementaire enquête lijkt. Dat is het natuurlijk niet – als ze iets niet willen zeggen, dan doen ze dat niet.’

De gesprekken worden gehouden in de klassieke Stadhouderskamer (zie foto) – niet toevallig ook de plek waar de formatiegesprekken plaatsvonden. ‘Daar refereren de gesprekspartners tijdens de interviews ook aan, dus in die zin is het de meest geschikte locatie’, zegt Bovend’eert. Van Baalen: ‘Het is werkelijk een prachtige kamer, met uitzicht op de Ridderzaal en het Binnenhof. Er is wel één nadeel: de ruimte is met geen mogelijkheid warm te krijgen. Dus het is wel koud tijdens de gesprekken.’ / Tim van Ham