Na het afgelasten van de landelijke actie in Utrecht door de vakbonden, stroomde vandaag het plein voor het Linnaeusgebouw vol met demonstranten. Eensgezind klonk het: zet een streep door de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Over twee weken is de volgende actie: op het Malieveld in Den Haag.

‘Dank u wel, burgemeester van Utrecht,’ zegt universitair docent Willem Halffman in de microfoon. ‘Dankzij uw afblazen is onze groep groter dan ooit, zijn we bekender dan ooit en zullen er nu twee keer zoveel mensen naar Den Haag gaan.’

De wetenschapssocioloog en kartrekker binnen actiegroep WOinActie spreekt deze middag zo’n 1.500 studenten en medewerkers toe. Het zijn allemaal Nijmegenaren, mensen die hun werk op de universiteit of de HAN hebben afgebroken om samen te komen voor het Linnaeusgebouw. Hun boodschap: zet een streep door de bezuinigingen op het hoger onderwijs.

Het kabinet heeft aangekondigd 1 miljard weg te gaan snijden. Volgens Halffman deels omdat de conclusies die wetenschappers verspreiden de huidige politici niet aanstaan. Omdat het alarmerend nieuws betreft over klimaatverandering, afname van de biodiversiteit en uitbuiting op de arbeidsmarkt. ‘De politici zijn ook niet geïnteresseerd in de oplossingen die we aandragen’, zegt hij in de microfoon tegen de menigte.

Mira Vegter van de vakgroep ethiek van de gezondheidszorg is vanuit de medische faculteit naar het plein gekomen en onderschrijft Halffmans lezing volledig. ‘We hebben vooruitgang nodig op het vlak van klimaat, racismebestrijding en democratie’, zegt ze. ‘Geen achteruitgang.’

Don’t be nuts

Het protest deze middag is in allerijl georganiseerd toen de onderwijsvakbonden woensdag besloten de grootschalige landelijke demonstratie af te blazen. Aanleiding was een dringend advies van burgemeester Sharon Dijksma: er zouden ook pro-Palestinademonstranten naar Utrecht komen en de veiligheid van de betogers kon niet worden gegarandeerd.

Veel Nijmegenaren die van plan waren naar Utrecht te reizen, staan nu op het plein voor het Linnaeusgebouw om hun stem te laten horen. In veertien andere universiteitssteden zijn soortgelijke laatste moment-acties georganiseerd.

Aanwezigen houden protestborden omhoog met teksten als “zonder leraren geen toekomst”, “historici denken de wereld vooruit” en “don’t be nuts, stop the cuts”.

Van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen zijn zo’n 150 medewerkers aanwezig. ‘We hebben al decennia een tekort aan leerkrachten en docenten’, zegt Erica Koldenhof, voorzitter van de medezeggenschapsraad Academie Educatie. ‘Dat blijft maar oplopen. Goed onderwijs ligt aan de basis van een samenleving waarin mensen goed met elkaar kunnen samenleven. Daarom staan wij hier.’

‘Onderwijs is een essentieel onderdeel van de samenleving’, vindt ook Lotte Schippers, medewerker bibliotheek services. ‘Als je daaraan gaat sleutelen, dan kom je aan de hoeksteen van de samenleving. Daarmee raak je niet alleen de huidige studenten, maar ook de toekomst van Nederland.’

Of, zoals geschiedenisstudent Mo Quirijnen van studentenvakbond AKKU verwoordt op het podium: ‘Wij zijn de volgende generatie werkende mensen.’ Hij hekelt het wegzetten van studenten als een aparte categorie burgers, die losstaat van de maatschappij, door het kabinet. ‘Alsof wij in een ivoren toren zitten.’

Studenten zijn gewoon kinderen van bouwvakkers, sociaal werkers en leraren, zegt hij in de microfoon. Door de bezuinigingen en de dreigende langstudeerboete die het kabinet wil doordrukken, wordt het voor kinderen uit armere milieus alleen maar moeilijker om aan een studie te beginnen. ‘Als je ouders niet meebetalen, is het niet op te brengen.’

Botte bijl

Wigboldus spreekt de massa in een rode Radboud-hoodie toe. Dat elke euro die je in educatie steekt, zich terugbetaalt. ‘Door na te denken over vergrijzing, betaalbare gezondheidszorg, migratie en geopolitieke ontwikkelingen, helpen de universiteiten Nederland vooruit’, stelt hij. Het zou zonde zijn al die opgebouwde kennis, samengebracht in opleidingen en instituten, ‘met een botte bijl en een grove zeis’ terug te snoeien, aldus de universiteitsbestuurder.

Waar het landelijke protest in Utrecht ‘gekaapt’ dreigde te worden door pro-Palestijnse activisten, aldus de burgemeester van Utrecht, is daar vandaag in Nijmegen geen sprake van. Eén persoon begint ‘cut the ties’ te roepen als collegevoorzitter Daniël Wigboldus het podium verlaat na zijn toespraak, maar hij wordt snel tot stilte gemaand door omstanders.

Als het plein weer leegloopt, en iedereen naar zijn werkplek terugkeert, slaakt Halffman een diepe zucht. ‘Jij bent mijn Napoleon’, zegt een hoogleraar die hem komt bedanken. Halffman: ‘Wat ik vandaag voelde, was solidariteit. Dit belooft wat voor de demonstratie in Den Haag over twee weken.’