Niet iedereen stond te juichen toen de Radboud Universiteit begon met de eerste volledig universitaire opleiding tot leerkracht in het basisonderwijs. De pabo vreesde voor onnodige concurrentie. Dat lijkt nu, drie jaar later, mee te vallen. 'Wij zorgen alleen maar voor méér leerkrachten.'

Op de school waar Luc Schonenberg zijn eindstage liep voor de opleiding Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs (PWPO) hadden zijn collega’s aanvankelijk niet echt een mening over het feit dat hij aan de universiteit studeerde, en dus niet aan de pabo. ‘Ze vroegen zich af wat de meerwaarde was van een volledig universitaire studie’, zegt hij.

Na verloop van tijd veranderde die houding wel. ‘Ze merkten dat ik veel kennis opdeed tijdens de opleiding. En aan het eind van de stage zeiden ze dat ze wel vaker studenten van de universiteit willen.’

‘Wij hebben een vastomlijnd idee hoe je goed les moet geven’

Maar niet elke basisschool staat te springen om stagiairs van PWPO. De jonge opleiding, officieel begonnen in 2018, doet het anders dan het hbo. ‘Bij de pabo moeten stagiairs gewoon mee in de didactiek van de school’, zegt onderwijsdirecteur Anna Bosman daarover. ‘Wij hebben een vastomlijnd idee hoe je goed les moet geven. Wij gaan uit van het model van Expliciete Directe Instructie (EDI, zie kader) en leren onze studenten hoe ze daarmee om moeten gaan. Maar dan moeten ze dat wel kunnen oefenen. Als stagescholen daar niet in mee willen, nemen we afscheid.’

Kritiek

Vanuit het hbo kwam veel kritiek op de start van de academische opleiding in Nijmegen. Wat is er immers mis met de Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs (ALPO), de opleiding die al langer bestaat en waarbij studenten deels aan de pabo en deels aan de universiteit studeren?

Ook in Nijmegen wordt die opleiding aangeboden, als samenwerking tussen de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en de Radboud Universiteit. De HAN maakte zich grote zorgen over onnodige concurrentie. Thom de Graaf, voormalig voorzitter van de Vereniging Hogescholen, was zelfs bang voor een ‘kannibaliserend effect’.

Met de kennis van nu lijkt dat allemaal mee te vallen. De aanmeldingen voor de opleiding ALPO in Nijmegen zijn nagenoeg gelijk gebleven (steevast tussen de zestig en zeventig). Voor het komende jaar worden zo’n veertig PWPO-studenten verwacht. Bovendien trekt de pabo landelijk gezien meer studenten. Bosman: ‘Wij zorgen dus alleen maar voor méér leerkrachten. En dat is ook altijd onze bedoeling geweest.’ De Radboud Universiteit kondigde de oprichting van PWPO destijds aan als een manier om bij te dragen aan het oplossen van het lerarentekort in het basisonderwijs.

Didactisch onderwijs

Maar dat was niet de enige motivatie voor Bosman om de volledig academische opleiding op te richten. ‘Het frustreerde mij dat binnen de ALPO het didactische onderwijs voor rekening komt van de pabo. De universiteit is er nu juist voor bedoeld om uit te zoeken wat didactisch werkt en wat niet. Dat wil je doorgeven aan de studenten.’

Student Luc Schonenberg moest er aanvankelijk wel aan wennen dat hij vanuit een vastomlijnd idee geleerd werd om docent te zijn – de methode van de Expliciete Directe Instructie werd er meteen ingestampt. ‘Maar naarmate je er meer mee oefent, merk je dat je elke les via die methode kunt opbouwen. Het geeft duidelijke handvatten.’

Schonenberg is onderdeel van de eerste lichting afstudeerders aan de PWPO-opleiding. Hij is daarmee al bevoegd om les te geven. Toch gaat de PWPO het komend jaar ook een master aanbieden, gericht op curriculumontwikkeling. Schonenberg maakt echter een andere keuze: ‘Ik ga na de vakantie beginnen aan de deeltijd master Pedagogische Wetenschappen. Daar leer ik meer over angststoornissen en forensische orthopedagogiek. Dat vind ik ook interessant en zo houd ik meer opties open.’ Het lesgeven laat hij echter niet achter zich: twee dagen in de week kan hij aan de slag op zijn oude stageschool. Nu niet als stagiair, maar als échte docent.