Studenten, medewerkers en besturen van alle universiteiten van Nederland voeren vandaag actie voor structureel meer geld voor wetenschappelijk onderwijs en onderzoek. Zo ook in Nijmegen, waar enkele hoogleraren in cortège vanaf de campus naar de Waal liepen om daar een statement te maken.

‘Het water staat Erasmus aan de lippen.’ Dat is de boodschap van de actievoerders deze dinsdagmiddag. ‘De universitaire kennis dreigt onder een bepaald peil te zakken’, licht Marijtje Jongsma van vakbond AOb toe. ‘De financiering van het universitaire wetenschappelijk onderwijs is ontzettend achteruit gegaan. Daar moet verandering in komen. Een nieuw NAP, Normaal Academisch Peil, is hard nodig in de huidige kenniseconomie.’  

Aan beeldspraak geen gebrek tijdens het protest: het cortège draagt een pop van de wijsgeer Erasmus vanaf de Aula naar de Spiegelwaal, alwaar hij letterlijk tot zijn lippen in de rivier wordt gezet. Dat laatste gebeurt onder toeziend oog van ongeveer vijftig actievoerders en een flinke lading pers. 

Structureel meer geld

Het protest in Nijmegen is onderdeel van een landelijke actiedag waarbij de universitaire gemeenschap de aankomende regering oproept om structureel meer geld vrij te maken voor universiteiten. 1,1 miljard euro om precies te zijn. Dat geld is bedoeld om de huidige werkdruk te verminderen en de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek te waarborgen.  

De actie wordt breed gedragen door studenten, bestuurders en medewerkers van alle veertien universiteiten van Nederland. Ook hebben verschillende studentenorganisaties en vakbonden zich aangesloten. Op meerdere locaties in het land wordt er actiegevoerd. 

Hagel en sneeuw

Tekenend voor de situatie van het universitaire onderwijs is het weer deze middag. Als de zes actievoerders (in verband met corona mochten er niet meer mensen meelopen) vertrekken vanaf de campus begint het gelijk te hagelen. Het zal niet bij dat ene buitje blijven: de Erasmus van piepschuim en karton is al doorweekt door alle hagel- en sneeuwstormen voordat hij goed en wel bij de nevelgeul is.  

‘Erasmus staat symbool voor de wetenschappelijke medewerkers, onderzoekers en eigenlijk iedereen die werkzaam is aan de universiteit of er studeert’, vertelt pedel Nico Bouwman. ‘Zijn standbeeld staat natuurlijk ook bij de Universiteitsbibliotheek.’ Met de staf van de universiteit in zijn hand geklemd loopt Bouwman voorop in het cortège. In anderhalf uur lopen ze over de Heyendaalseweg en Waalbrug richting de rivier. De winterse omstandigheden deren de actievoerders – met onder anderen hoogleraren Lotte Jensen en Arnoud Lagendijk, gekleed in toga en bijbehorende baret – niet. Zij zijn wel gewend aan druppels die emmers doen overlopen.

 

Aangekomen bij de Lentse Warande verzamelen meer actievoerders zich voor toespraken van voorzitter van het college van bestuur Daniël Wigboldus, universitair hoofddocent Willem Halffman en studente Jasmijn Vos van AKKUraadt. Vervolgens wordt Erasmus rond 15.15 uur onder luid applaus van de ongeveer vijftig aanwezigen de Spiegelwaal in gedragen.  

Waterpeil

Wat symboliek betreft is de nevengeul, aangelegd om het waterpeil in de Waal te laten zakken, de ideale plek voor de Nijmeegse actie. Dat is ook Wigboldus niet ontgaan: ‘De afgelopen jaren zijn de studentaantallen aan de Nederlandse universiteiten flink toegenomen’, spreekt hij het publiek toe. ‘Daarmee is de financiering per student afgenomen. Geld voor onderzoek wordt voor een groot deel in competitie verdeeld, mede daardoor is de werkdruk op universiteiten onacceptabel hoog geworden. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van onderwijs en onderzoek.’

Nog belangrijker, zegt hij, is dat dit ten koste gaat van medewerkers en studenten. ‘De werkdruk is enorm en de persoonlijk begeleiding die zo belangrijk is, neemt af. Met andere woorden: we moeten naar een normaal academisch peil. Een investering van 1,1 miljard kan daarvoor zorgen, net zoals de investering in de nevengeul heeft gezorgd voor een normaal peil bij de Waal.’

Morgen verschijnt op voxweb.nl een videoverslag van de Nijmeegse actiedag.