Een groep Nederlandse onderzoekers krijgt een Zwaartekrachtpremie van 18,8 miljoen euro om een kunstmatige biologische cel te bouwen. Hub Zwart, hoogleraar Filosofie van de Natuurwetenschappen aan de Radboud Universiteit, gaat zich buigen over de filosofische en ethische vragen rondom het creëren van dit kunstmatig leven.

‘De vraag “wat is leven?” is heel oud, maar wordt nu opnieuw op de agenda gezet”, zegt Zwart, die bij het Zwaartekrachtproject betrokken is. “De oude gedachte is dat er iets unieks en heel bijzonders aan leven kleeft, en dat de mens dat nooit zou kunnen reproduceren. Maar leven en technologie gaan op moleculair niveau steeds meer op elkaar lijken. Als wetenschappers een cel weten na te bootsen, dan weet je wellicht pas écht wat leven is.”

Als het project slaagt en er inderdaad een kunstmatige cel geproduceerd wordt, dan wordt aan een belangrijke filosofische discussie dus een heel nieuw hoofdstuk toegevoegd. ‘Misschien verandert ons hele beeld van wat leven is. De maakbaarheid van leven neemt toe en dat roept allerlei nieuwe vragen op.’

Debat
Wanneer het gaat over het namaken van leven, dan komen er vanzelf ook allerlei ethische kwesties in zicht. Ook daar gaat Zwart zich over ontfermen. ‘Maar het is zeker niet zo dat ik de rem ben op eventuele ontdekkingen. In eerste plaats omdat het daarvoor nog veel te vroeg is. We gaan verkennen wat de mogelijke toepassingen kunnen zijn en waar de kansen en valkuilen liggen. Ik wil een maatschappelijk debat voeren over de mogelijkheden om op moleculair niveau steeds meer te interveniëren in de natuur.’

In ronde van Zwaartekrachtpremies zijn zes onderzoeksaanvragen gehonoreerd, waaronder een onderzoeksproject naar innoveren sinds de oudheid – waarvan de Radboud Universiteit penvoerder is. Morgen lees je op Voxweb een interview met André Lardinois, hoogleraar Griekse Taal- en Letterkunde aan de Radboud Universiteit over dit project.