Studenten Manon Lambooij en Tiegan Wilkinson zijn terug met een nieuwe expositie in de bibliotheek van het Huygensgebouw. Met hun tentoonstelling Global Knowledge Traditions werpen ze licht op de rijke en diverse bijdragen van niet-westerse tradities aan de wetenschap.

In de hoek van de Library of Science, de bibliotheek in het Huygensgebouw, staan twee vitrinekasten met zo’n vijftig boeken en objecten. Die laten zien hoe onder andere islamitische astronomen en Afrikaanse landbouwkundigen de wereld van de wetenschap hebben gevormd. Oude wereldkaarten, een Chinees kompas en een telraam liggen tussen de objecten, die samen een rijke uitwisseling tussen culturen illustreren en hebben bijgedragen aan wetenschappelijke doorbraken.

Met deze expositie, genaamd Global Knowledge Traditions, willen studenten Manon Lambooij (geschiedenis en filosofie) en Tiegan Wilkinson (biologie) benadrukken waarom het belangrijk is om de niet-westerse wortels van wetenschap te erkennen en te waarderen. ‘Westerse wetenschap biedt één benadering van kennis, maar het is niet de enige. Soms wordt er gedaan alsof westerse wetenschap de enige waarheid is, terwijl wetenschappelijke ontdekkingen ook ontstaan op plekken waar je die niet verwacht.’

Weinig boeken

Tijdens de selectie van de boeken kwam Manon erachter dat er veel kennisgaten op de universiteit zijn. ‘De bibliotheek heeft bijvoorbeeld weinig boeken over Afrikaanse wetenschap. Dat zegt eigenlijk al genoeg.’ Dit gebrek aan bronnen weerspiegelt een bredere historische verwaarlozing van niet-westerse bijdragen aan de wetenschap, vindt zij.

De tentoonstelling volgt op een eerdere expositie over vrouwelijke wetenschappers, die volgens Tiegan een duidelijke overlap had met het huidige onderwerp. ‘Zowel vrouwen als inheemse culturen worden vaak als niet-relevant beschouwd binnen de wetenschap, terwijl beide essentieel werk hebben verricht.’

Manon noemt een voorbeeld: ‘Bepaalde instrumenten die in de 15e eeuw in het Westen werden gebruikt, waren al veel eerder in andere delen van de wereld ontwikkeld. Toch krijgt het Westen hier vaak de erkenning voor.’ De studenten zien wel vooruitgang: ’Steeds meer mensen beseffen hoe belangrijk het is om deze verhalen te vertellen.’

Een makkelijke klus hadden de studenten niet bij het samenstellen van hun expositie. ‘Niet-westerse denkwijzen zijn te divers om onder één noemer te vatten. Het onderscheid tussen ‘westers’ en ‘niet-westers’ is door mensen zelf gecreëerd. We vergeten vaak dat ‘niet-westers’ eigenlijk de rest van de wereld omvat.’ De studenten benadrukken het belang van het erkennen van de waarde van wetenschappelijke tradities wereldwijd. ‘Door dit te doen, kunnen we niet alleen meer leren over de wetenschap zelf, maar ook over hoe we wetenschap benaderen en waarderen.’

Onmacht

Toch komt die onderbelichting van niet-westerse tradities meer voort uit onmacht dan uit onwil, denken de studenten. Het vergt immers veel tijd, geld en middelen om verder te kijken dan alleen de westerse wetenschap. Soms ontbreken simpelweg de middelen om andere perspectieven te verkennen.

Met hun expositie hopen Manon en Tiegan hieraan een bijdrage te leveren. Ze hopen dat bezoekers met een open blik naar de expositie komen, maar ook met vragen en een nieuwsgierige geest. ‘Het is belangrijk om je perspectief te verbreden en te leren van andere tradities buiten die van jezelf‘, zegt Tiegan.

De tentoonstelling van Manon en Tiegan is nog tot en met 1 november te zien in de Library of Science.