Engels onderwijs zit in Nijmegen in de lift. Ook op de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. De nieuwe, Engelstalige opleiding Philosophy, Politics and Society onderscheidt zich van de klassieke filosofieopleiding door te focussen op specifieke maatschappelijke vraagstukken. Welke impact hebben sociale media, bijvoorbeeld? En hoe verhoudt de mens zich eigenlijk nog ten opzichte van de natuur?

Aan de Radboud Universiteit ging in september de nieuwe bacheloropleiding Philosophy, Politics and Society (PPS) van start. In de opleiding worden filosofische vraagstukken niet abstract behandeld, maar vanuit maatschappelijke kwesties – denk aan klimaatverandering, de toekomst van technologie, identiteit en geopolitiek. PPS is de eerste Engelstalige bachelor van de faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen.

Democratie

Hoewel de opleiding niet op een bijzondere manier in de markt werd gezet, meldden zich een tachtigtal studenten aan. Uiteindelijk begonnen 35 studenten aan de studie. De faculteit is er erg tevreden mee. ‘De groep is klein genoeg om een direct contact met de docenten te hebben’, zegt onderwijscoördinator Arjen Kleinherenbrink.

Van de eerste lichting studenten komt ongeveer een kwart uit het buitenland. Een target over hoe internationaal de opleiding moet zijn, is er niet. ‘We willen graag meer stemmen en achtergronden in de klas hebben. In een international classroom kan je vanuit verschillende contexten naar de leerstof kijken. Als we de toekomst van democratie in Europa bespreken, kunnen studenten uit Frankrijk een meerwaarde betekenen. Tegelijk is het niet de bedoeling dat Nederlandse studenten verdrongen worden.’

Cursusmateriaal

Een nieuwe bacheloropleiding opstarten brengt natuurlijk een hoop werk met zich mee. Pas in januari werd het rooster concreet ingevuld. ‘De centrale vraag daarbij was: hoe kunnen we onze expertise op een goede manier inzetten zonder de lat lager te leggen en de opleiding tegelijk net wat praktischer te maken?, aldus de coördinator. Terwijl het eerste bachelorjaar PPS draait, wordt het tweede jaar nog ontwikkeld. Kleinherenbrink: ‘Daar nemen we onze tijd voor.’

‘Filosofen moeten meerdere talen onder de knie hebben’

Opvallend: het feit dat de nieuwe opleiding Engelstalig werd, leverde niet het meeste werk op. Kleinherenbrink: ‘Filosofie is een studie waarbij je als academicus meerdere talen onder de knie moet hebben. Dat geldt zowel voor de studenten als voor de medewerkers. Niet iedereen moest dus op cursus Engels, al moesten we wel wat cursusmateriaal vertalen.’

Sociale media

Kleinherenbrink ziet niet direct één reden voor de grote belangstelling voor de opleiding. ‘Wij zijn iets aan het opzetten wat lange tijd uit de universiteit verdwenen was. Als het om sociaal-maatschappelijke problemen gaat, zie je dat veel universitaire studies zich de laatste decennia sterk op empirisch onderzoek richten. Dat is belangrijk, maar dat neemt niet weg dat rondom thema’s zoals technologie, ecologie en politiek ook cruciale conceptuele vragen spelen. Dat creëert een zekere lacune die volgens mij alleen de geesteswetenschappen – en dan met name filosofie – kunnen vullen.’

Volgens Kleinherenbrink leven we in een tijd waarin filosofen steeds meer nodig zijn, ook buiten de universiteit. De coördinator geeft twee voorbeelden. ‘Wat is het effect van sociale media op ons bestaan? Dat is niet enkel een vraag van universiteiten, maar ook van sociale-mediaorganisaties en beleidsmakers. Het vergt fundamenteel nadenken over privacy en over hoe vriendschap en communicatie veranderen door de aanwezigheid van sociale media. Of: wat is de verhouding tussen mens en natuur? Een groot deel van hoe we onze ecologische situatie interpreteren, hangt af van hoe we eerst die vraag beantwoorden.’