Vijf Vici-subsidies, goed voor anderhalf miljoen euro elk, gaan naar ervaren Nijmeegse onderzoekers. Vier van hen werken bij het UMC St Radboud, een bij sociale wetenschappen. Over fruitvliegjes met ADHD en gestresste politiemensen.

Een van de vier medisch onderzoekers is hoogleraar Moleculaire Psychiatrie Barbara Franke. Zij gaat met de Vici-prijs onderzoek doen naar de genetische basis van ADHD. Ze hoopt de genen op het spoor te komen die het meest bepalend zijn voor ADHD. Franke wil zo’n vijfhonderd proefpersonen gaan onderzoeken. Vooral volwassenen van grote families waar de aandoening vaak voorkomt. Maar daarnaast ook families waarin maar één persoon ADHD heeft. Het ontdekken van de ADHD-genen is van belang voor de diagnose. Nu wordt die gesteld op basis van interviews, waarbij volgens sommigen sprake is van een overdiagnose. Als Franke erachter komt welke genen het meest bepalend zijn voor ADHD, kan de aandoening ook worden opgespoord met een eenvoudige test op basis van speeksel of bloed. Franke wil behalve mensen ook fruitvliegjes onderzoeken op ADHD-genen. Bij fruitvliegjes kun je genen eenvoudig aan- en uitschakelen en zien wat de gevolgen zijn van een gendefect. ‘De vliegjes worden net als de mens hyperactief’, legt Franke uit, ‘normaal gesproken slapen ze erg veel, maar dan doen ze dat juist niet.’ Hoogleraar Experimentele Psychopathologie Karin Roelofs gaat met de Vici-subsidie kijken hoe politiemensen reageren in stresssituaties. Ze werkt hierbij samen met de Nationale Politie. Die wil graag weten of het mogelijk is om te voorspellen welke politiemensen posttraumatische stressklachten krijgen. Roelofs gaat een grote groep jonge politiemensen onderzoeken vlak voor ze de buitendienst in gaan en een jaar later. Juist deze jonge groep blijkt namelijk vaker klachten te ontwikkelen. Roelofs gaat hun lichaamsreacties meten terwijl ze in het lab  beelden van stressvolle situaties laat zien. Met een fMRI-scanner wil ze daarna de hersenactiviteit meten van de politiemensen in stresssituaties. / Soesja Verheijden, Martine Zuidweg