Universiteits- en hogeschoolbladen willen graag meer bescherming van de landelijke politiek. 'Het is nu stabiel, maar we staan allemaal onder druk', zegt Francine Bardoel van de Kring van hoofdredacteuren.

Was er sprake van censuur bij de Groningse universiteitskrant? Twee ontslagen redacteuren zeggen van wel, maar de hoofdredacteur ontkent en ook een onafhankelijke commissie denkt er anders over.

De kwestie doet een oude discussie oplaaien: moet de onafhankelijkheid van universiteits- en hogeschoolmedia wettelijk worden vastgelegd? D66 en SP vinden dat een goed idee, lieten ze aan het Hoger Onderwijs Persbureau weten.

Want studenten en medewerkers hebben meer inspraak gekregen. Ze kunnen in de medezeggenschapsraad de begroting van hun onderwijsinstelling afkeuren en ook opleidingscommissies hebben meer te vertellen. Maar dan moeten ze wel goed geïnformeerd zijn – ook als het om gevoelige dossiers gaat.

De redacties zouden blij zijn met de steun van de landelijke politiek, zegt hoofdredacteur Francine Bardoel van het Tilburgse universiteitsblad Univers. Zij is voorzitter van de landelijke Kring van hoofdredacteuren van universiteits- en hogeschoolmedia.

Hoe staat het met de onafhankelijkheid van de media in het hoger onderwijs?

‘Het is nu wel stabiel, is mijn indruk. Bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen speelt het een en ander met de opheffing van het blad Sense, maar verder gaat het volgens mij wel goed met de bladen die er nog zijn. Over de situatie in Groningen kan ik niet oordelen. Maar we staan allemaal onder druk. Dat is gewoon zo.’

Is het moeilijk om onafhankelijk te blijven?

‘Als je uit de gewone journalistiek komt, zoals ik, merk je dat het bij een onderwijsinstelling heel anders gaat. Je moet heel precies zijn en veel vaker aan hoor- en wederhoor doen. Je werkwijze moet heel open zijn. Dat is een verschil met bijvoorbeeld televisiejournalistiek. Je bent afhankelijk van mensen die je steeds weer tegenkomt. Je kunt wel negatief schrijven over een bestuurder, maar de volgende dag zit je weer tegenover hem.’

Wat heb je nodig voor onafhankelijkheid?

‘Een goed redactiestatuut en een onafhankelijke redactieraad. Daarmee kun je zorgen dat je wat steviger staat. De overheid zou hierover kunnen waken.’

Het ministerie gaat ‘kwaliteitsafspraken’ maken met universiteiten en hogescholen. Zou de omgang met de pers daar een rol in kunnen spelen?

‘Ja, dat is een goed idee. In die kwaliteitsafspraken zou ook kunnen staan wat er in de medezeggenschapsraad vertrouwelijk besproken mag worden en wat niet. Mediacontrole valt of staat met toegang. Ik vind ook dat alle universiteiten en hogescholen onder de Wet openbaarheid van bestuur moeten vallen. Een aantal, zoals Tilburg University, doet dat nu niet. Daardoor kan een redactie bijvoorbeeld bepaalde financiële gegevens niet boven water krijgen.’

Maar uiteindelijk betaalt het bestuur voor zijn eigen kritische journalisten. Maakt dat de redacties niet kwetsbaar?

‘De financiering is bij onze leden heel verschillend geregeld. Sommige redacties vallen onder een aparte stichting, andere zijn gewone werknemers. Maar dat zegt nog niet zoveel. Je hebt bladen die rechtstreeks onder de communicatieafdeling vallen en toch onafhankelijk blijven, terwijl andere bladen in een eigen stichting zitten en veel meer problemen hebben.

Mijn blad Univers valt onder de afdeling Library & IT Services. Toen wij niet meer als kleine afdeling mochten blijven voortbestaan, heb ik eens gekeken hoe het in Amerika gaat. Daar vallen die bladen meestal onder de bibliotheek. Dat vond ik wel een goed idee, want aan die kant zitten meestal toch ook mensen die het vrije woord belangrijk vinden.’ / Dit artikel is geschreven door Bas Belleman (Hoger Onderwijs Persbureau)