Het Groningse universiteitsbestuur wil dolgraag een campus openen in China. De reden daarvoor – een dalend studentenaantal – is ook voor Nijmegen een bedreiging. Wessel Meijer, hoofd internationalisering in Nijmegen, ziet een satellietcampus niet als oplossing.

Er staat nog een muur tussen Groningen en China. Deze week zou de medezeggenschap van de Rijksuniversiteit Groningen stemmen over het openen van een ‘Groningse’ campus in de Chinese stad Yantai. Dat bleek echter zinloos, toen de personeels- en studentenfractie van tevoren al lieten weten niet in te zullen stemmen. Het Groningse bestuur schrapte de stemming en beraadt zich op een nieuw voorstel.

De reden dat het Groningse bestuur zo happig is op een Chinees avontuur is onder meer de garantie op een duurzame, grote instroom van studenten. Collegevoorzitter Sibrand Poppema, tegenover de Groningse universiteitskrant: ‘Het aantal studenten in Nederland neemt af en de concurrentie van andere universiteiten neemt toe.’ Hij voegde daar een waarschuwing aan toe: ‘Als we niet iets bijzonders doen, gaan we achteruit.’ Oftewel: buitenlandse studenten moeten Groningen lucht geven.

Spannend

De Radboud Universiteit zit in hetzelfde schuitje als de Rijksuniversiteit, weet ook Wessel Meijer, hoofd van het International Office in Nijmegen. ‘De demografie is zo dat we uiteindelijk minder studenten gaan krijgen uit de regio. Bovendien richten studenten zich voor hun master steeds meer op de Randstad.’ Om te overleven moet je iets verzinnen, ofwel accepteren dat je kleiner wordt, erkent Meijer.

‘Het is een vergaand instrument, een campus bouwen in een heel andere cultuur’

Dus: is hij al op verkenning geweest naar China, of misschien Brazilië of India, om op zoek te gaan naar een geschikte plek voor een tweede Radboudcampus? Daarover kan Meijer kort zijn: dat is hij niet, en er staat ook geen dergelijke verkenningsreis op het programma. ‘Het openen van een buitenlandse campus is een heel ander soort internationalisering dan waar wij tot nu toe over gesproken hebben.’

Meijer kijkt met interesse en verbazing naar de totstandkoming van het Chinese avontuur van Groningen. ‘Ik vind het persoonlijk een heel vergaand instrument, een campus bouwen in een heel andere cultuur, deels voor de lokale markt aldaar. Daarmee stel je je als universiteit een beetje op als een holding, een multinational.’ Aan de andere kant: ‘Het is wel spannend: ze durven wel.’

Voorspelling

De Radboud Universiteit werkt de komende maanden aan een nieuwe internationaliseringsstrategie, voor de periode 2020-2025. Daarvoor belegt het International Office verschillende bijeenkomsten om input te verzamelen vanuit de faculteiten. Meijer: ‘Mijn voorspelling is dat daar geen plannen in komen te staan voor een satellietcampus.’

Meijer ziet de toegevoegde waarde voor de Radboud Universiteit niet, ondanks de negatieve demografische trend. ‘Natuurlijk willen wij ook internationaliseren. Maar waarvoor heb je zo’n campus nou eigenlijk nodig? Voor de uitwisseling van studenten? Dat kan ook met bevriende universiteiten, zoals wij doen.’

China

Toch is er dit jaar wel een reis gepland naar China, met voorzitter Daniël Wigboldus als lid van de delegatie. Daar moeten we echter niet veel achter zoeken, aldus Meijer. ‘Elk jaar hebben we wel zo’n reis. Dit jaar toevallig naar China. Je wordt daar pas echt serieus genomen als de voorzitter of rector een keer langs is geweest.’

Dat de academische vrijheid in China beperkt is – een van de bezwaren van de Groningse medezeggenschap jegens de campus is Yantai – is voor zo’n deels symbolische reis blijkbaar geen belemmering. Toch heeft de Radboud Universiteit zich in het verleden wel terughoudend opgesteld tegenover China, meent Meijer, vooral op het gebied van werving van Chinese studenten. ‘Dat had te maken met de grote verschillen in taal, cultuur en academische cultuur, waaronder ook die beperktere vrijheid. Het gevolg is wel dat we de onderwijsinstelling zijn met het kleinste aantal studerende Chinese studenten.”

De terughoudendheid is aan het verdwijnen, zegt Meijer. ‘De kwaliteit van veel Chinese universiteiten en onderzoeksinstituten is inmiddels gewoon erg goed. Maar een Radboud Campus in China, dat zie ik de komende jaren echt niet gebeuren.’