Binnen de geneeskundeopleiding moet meer aandacht komen voor duurzaamheid. Die oproep doen verschillende studentenorganisaties in een brief aan alle opleidingen in Nederland. De Nijmeegse student Maarten Manten is een van de opstellers.

Wegwerpverpakkingen voor operatiemateriaal, plastic coronazelftesten voor eenmalig gebruik. Qua duurzaamheid valt er binnen de geneeskunde nog een wereld te winnen. Toch is daar nauwelijks aandacht voor in het huidige geneeskundecurriculum. Dat moet veranderen, vindt geneeskundestudent Maarten Manten (23).

Manten is lid van de Nederlandse delegatie van de International Federation of Medical Students’ Associations (IFMSA-NL). In een brief vorige week aan alle opleidingsdirecteuren roept de IFMSA-NL geneeskundeopleidingen in Nederland op om werk te maken van duurzaamheid in het curriculum. Die brief stelde de IFMSA-NL op samen met De Geneeskundestudent (een landelijke onafhankelijke belangenbehartiger van geneeskundestudenten), het Interfacultair Medisch Studentenoverleg en de studentadviseurs Onderzoek & Onderwijs bij de landelijke geneeskundeopleidingen.

Hart- en longziektes door luchtvervuiling

‘De klimaatcrisis is ook een gezondheidscrisis,’ zegt Manten. ‘De gezondheidszorg heeft daarom een belangrijke rol in het oplossen van beide.’ Volgens de student is het belangrijk aankomend artsen kennis bij te brengen over duurzaamheid en de effecten van klimaatverandering op onze gezondheid. Denk hierbij aan hart- en longziektes door luchtvervuiling.

Onlangs nog pakte de Radboud Universiteit in de media groot uit met haar aandacht voor duurzaamheid binnen opleidingen. In het landelijke geneeskunderaamplan dat in 2020 voor het laatst geüpdatet is, wordt klimaatverandering en haar gezondheidseffecten echter niet als eindterm voor Nederlandse basisartsen gezien.

Volgens Manten zouden de landelijke studentenorganisaties graag in gesprek willen gaan met de opleidingsdirecteuren om samen te kijken naar nieuwe eindtermen van het curriculum, maar geeft daarbij wel aan dat het belangrijk is om zo snel mogelijk actie te ondernemen. ‘Laten we vooral kijken wat we nu kunnen doen in plaats van de perfecte eindtermen pas over een aantal jaar afleveren.’

In Nijmegen is het Green Team Onderwijs binnen geneeskunde al wel bezig het keuzevak Planetary Health op te zetten. ‘Zo’n keuzevak is belangrijk en biedt diepgang’, zegt Manten, ‘maar ons uiteindelijke doel is dat klimaatverandering en haar gezondheidseffecten in het basiscurriculum verweven zit.’

Hij wijst erop dat IFMSA-NL daartoe vorig jaar nog een speciaal document heeft gemaakt met achtergrondinformatie: “Handvatten planetary health in het medisch onderwijs” die de IFMSA-NL vorig jaar ontwikkeld heeft. Daarin staan  een aantal concrete thema’s en leerdoelen uitgebreid uitgewerkt. Een hiervan is hitte- en UV-gerelateerde ziekten. Hierbij komt onder andere onderzoek aan bod over de effecten van UV-straling op de menselijke gezondheid, ecosystemen, luchtkwaliteit en wereldwijde klimaatverandering.

Concrete leerdoelen

Manten: ‘De wil om bij te dragen aan dit thema leeft enorm onder toekomstig artsen. Dit blijkt ook uit een enquête van De Geneeskundestudent die door ruim 3000 studenten werd ingevuld.’ Bijna driekwart van hen wil bijdragen aan de verduurzaming van de zorg; 72 procent is van mening dat dit thema meer aandacht verdient in het curriculum.

Het Radboudumc kan op dit moment nog niet inhoudelijk reageren op de brief, laat een woordvoerder weten. De Onderwijscommissie Geneeskunde (OCG) werkt aan een landelijke reactie vanuit de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) namens alle opleidingsdirecteuren geneeskunde in Nederland. Die wordt naar verwachting over enkele weken naar buiten gebracht.