Elk jaar wordt de Radboud Universiteit een beetje groter. Wat betekenen vollere collegezalen voor het onderwijs, het studentenleven en de stad Nijmegen? In de serie Grenzen aan de groei gaat Vox op zoek naar de groeipijnen van de universiteit. In deel 7: de druk op studentendecanen en -psychologen neemt toe. ‘Hoe meer studenten er rondlopen, hoe minder zij zich thuis voelen op de universiteit.’

Een afspraak maken met de studentendecaan vanwege studieproblemen? Het kan even duren voordat dat lukt, zo staat te lezen op de website van de Radboud Universiteit. En ook op de pagina van de studentenpsycholoog wordt gewaarschuwd voor ‘langere wachttijden’.

Leonie Oude Veldhuis weet hoe moeilijk het kan zijn om hulp te krijgen. De studente aan de Nijmeegse European Law School zocht halverwege haar eerste studiejaar (2018-2019) contact met de studieadviseur. ‘Ik liep helemaal vast. Ik at niet, ik sliep niet, ik kon niets meer. Maar de studieadviseur weet mijn problemen aan een gebrek aan motivatie.’

Oude Veldhuis werd niet doorgestuurd naar een studentenpsycholoog. Haar specifieke hulpvraag werd door de studieadviseur afgewezen. ‘Ik vroeg of ik de colleges thuis mocht terugkijken, maar dat mocht niet.’ Ze stopte met studeren en zocht zelf hulp bij een psycholoog. In 2021 pakte ze haar studie weer op.

De studente kreeg bij haar opleiding te horen dat ze zo snel mogelijk moest afstuderen. ‘Maar wat ik daarvoor nodig heb gaven ze me niet’, zegt Oude Veldhuis. Dat komt volgens haar doordat studieadviseurs het druk hebben. ‘Voor hen ben ik één van de velen. Je komt meteen terecht in een standaard stappenplan, met een gesprekje van vijftien minuten. Als je dan te weinig tijd hebt om alles te bespreken moet je een nieuwe afspraak maken. Dat voelt niet alsof er veel aandacht voor je is.’

Zeven weken wachten

‘We kunnen de vraag ternauwernood aan’, bevestigt Alex Roomer, hoofd van de afdeling Student Support aan de Radboud Universiteit. ‘Het is bij de studentendecanen in de twintig jaar dat ze bestaan nog nooit zo druk geweest als nu. Een paar jaar geleden kon je een afspraak maken met de decaan in de week dat je belde, nu moet je soms drie weken wachten.’ Het aantal contactmomenten met studenten is in de tussentijd gestegen tot meer dan 3.000 per jaar.

Ook studentenpsychologen kampen met wachtlijsten. Rond november en april loopt de wachttijd soms zelfs op tot zeven weken. Elke dag melden zich zes tot tien studenten bij Student Support. Roomer: ‘Ons streven is om iedereen binnen drie weken een eerste gesprek te bieden, maar dat halen we niet. Dat vinden we heel vervelend, want als je hulp of voorzieningen nodig hebt, is elke week wachten er een te veel. Daarom zeggen we vaak tegen studenten: meld je ook bij de huisarts. Dan gaat daar alvast een traject lopen.’

Naar verhouding kloppen internationale studenten nog vaker aan bij Student Support, vertelt hij. ‘Zij zijn meer op zichzelf aangewezen. Nederlandse studenten hebben familie en vrienden in de buurt, dat is heel belangrijk als je niet goed in je vel zit.’

De hulpverlening is volgens Roomer niet opgewassen tegen de snelle groei van de studentenaantallen. ‘Onze capaciteit is maar deels meegegroeid. Dankzij de NPO-middelen (Nationaal Programma Onderwijs, red.) konden we vorig jaar een extra studentenpsycholoog aanstellen, maar als die subsidie stopt weet ik niet hoe we het moeten bolwerken.’ Ook zeer recent heeft het college van bestuur besloten om opnieuw tijdelijk extra capaciteit te creëren bij Student Support.

Coördinator studentenwelzijn Hannah Markusse vult haar collega aan: ‘Waarschijnlijk is er ook een groep die wel hulp nodig heeft, maar nooit bij ons terechtkomt. Afgaande op de cijfers uit RIVM-onderzoek heeft meer dan 60 procent van de studenten last van ongezonde stress.’ Ze ziet de situatie met lede ogen aan. ‘Het is voor studieadviseurs bij sommige opleidingen niet meer mogelijk om alle studenten te kennen.’

Gebrek aan binding

Maar waarom zijn al die studenten zo ongelukkig? Volgens Markusse en Roomer voelen veel studenten zich niet zo verbonden met medestudenten. In coronatijd nam die binding met de universiteit nog verder af. Vorig jaar bleek dat de coronacrisis er bij veel studenten in heeft gehakt. Zorgelijk, vindt Markusse. ‘Je studententijd zou een mooie tijd moeten zijn, niet gekleurd door burn-outs of eenzaamheid. Als je met plezier studeert kun je ook meer impact maken in de maatschappij.’

Roomer denkt dat de druk op Student Support indirect ook een effect is van de groeiende studentenaantallen. ‘Misschien voelen studenten zich verloren door de grootschaligheid. Hoe meer studenten er rondlopen, hoe minder zij zich mogelijk thuis voelen op de universiteit.’

Het college van bestuur is zich bewust van dat gevaar. Volgens rector magnificus Han van Krieken doen opleidingen daarom hun best het onderwijs kleinschalig te houden. ‘Je kunt een grote opleiding ook zien als vier kleine opleidingen. Een opleiding als rechten heeft een paar grote hoorcolleges, maar verder wordt er in kleine groepen gewerkt. Je kan ervoor zorgen dat studenten elkaar vaker zien.’

Prestatiemaatschappij

Maar hoe hard studies ook hun best doen om kleinschalig te blijven, studenten blijven ongelukkig. De psychische klachten zijn ook toe te schrijven aan de prestatiedruk die studenten ervaren, denkt Markusse. ‘Ik zie vaak dat studenten een tandje bij willen zetten om hun cv op te bouwen, maar na een poosje helemaal instorten. Wat een prestatiecultuur hebben we er dan met elkaar van gemaakt.’

Soms moeten we als maatschappij onze verwachtingen wat bijstellen, vindt ook Roomer. ‘We moeten accepteren dat we niet allemaal de top kunnen bereiken.’ Niet alle tegenslagen vallen volgens hem dan ook op te lossen met een behandeling. Toch hoopt hij dat er meer studentendecanen, loopbaanadviseurs en studentenpsychologen aangenomen worden. ‘Als je als universiteit zo groeit, moet je er wel over nadenken hoe je al die studenten goed kunt blijven begeleiden.’