‘Grijp verlies katholieke predicaat aan om universiteit democratischer en diverser te maken’
-
Klooster Berchmanianum. Foto: Nathalie Elenbaas
OPINIE - Het intrekken van het predicaat ‘katholiek’ is niet alleen iets om te betreuren, vindt studentenfractie AKKUraatd. Het is juist een kans om het stichtingsbestuur diverser en de medezeggenschap democratischer te maken.
Tijdens de coronacrisis studeren en werken we thuis en hebben vaak meer tijd om over dingen na te denken. Die ruimte voor bezinning kan de universiteit goed gebruiken, nu de Nederlandse Bisschoppenconferentie haar het predicaat ‘katholiek’ afneemt. Als gevolg van dit besluit borrelen een heleboel existentiële vragen over de identiteit van de universiteit op.
Door het intrekken van het katholieke predicaat vervalt de formele katholieke identiteit van de Radboud Universiteit. Er is al veel gesproken over alle negatieve gevolgen die deze verandering kan hebben, maar ook de eventuele positieve gevolgen mogen niet onderbelicht blijven. Deze verandering biedt de mogelijkheid om zowel de representativiteit van het stichtingsbestuur als de democratisering van de medezeggenschapsstructuur te bevorderen. Deze kansen moeten we niet laten liggen, maar met beiden handen aangrijpen.
Om met het eerste te beginnen: het verlies van het katholieke predicaat is een mooie kans om de discussie rondom diversiteit binnen de universiteit op gang te brengen. Zo vindt AKKUraatd dat het stichtingsbestuur representatief moet zijn voor de studenten en medewerkers van de universiteit. In de statuten van de Stichting Katholieke Universiteit staat vastgelegd dat het stichtingsbestuur de katholieke identiteit van de universiteit dient te bewaken en te bevorderen. Met het wegvallen van het predicaat ontstaat er meer ruimte voor diversiteit in het stichtingsbestuur en binnen de rest van de universiteit. Op initiatief van AKKUraatd is de USR van plan een klankbordgroep diversiteit op te richten. Dit biedt de gelegenheid de studentenvertegenwoordigers te betrekken bij de komende dialoogsessies en debatten.
Democratische Universitaire Studentenraad
Daarnaast biedt de verandering een opening om de discussie over de medezeggenschapsstructuur van de Radboud Universiteit opnieuw te voeren. De nieuwe voorzitter van de Stichting Katholieke Universiteit (SKU), Wim van der Meeren, heeft aangegeven dat het intrekken van het predicaat weinig effect zal hebben op de rol van de medezeggenschap. Wat AKKUraatd betreft is dit juist een goed moment om de medezeggenschap op dezelfde manier in te richten als de openbare universiteiten. Denk hierbij aan instemmingsrechten voor Opleidingscommissies, evenveel stemrecht voor studenten en medewerkers op facultair niveau en een volledig democratisch gekozen Universitaire Studentenraad.
Ook zegt Van de Meeren in het interview met Vox over de regels van de medezeggenschap: ‘We hebben […] besloten om de leden van de gezamenlijke vergadering meer te betrekken bij benoemingen van leden van de raad van toezicht. Nu de bisschoppen hier niets over te zeggen hebben, is er meer ruimte voor de medezeggenschap.’ AKKUraatd kijkt uit naar hoe deze ruimte ingevuld kan worden en gaat hier graag met de voorzitter over in gesprek.
Hopelijk kunnen we het stichtingsbestuur laten inzien dat het intrekken van het predicaat ‘katholiek’ niet alleen iets is om te betreuren, maar ook een kans om door te pakken en onze universiteit weer een stapje te verbeteren.
Jurgen Brink schreef op 26 oktober 2020 om 20:20
Daar is de in medezeggenschapskringen beruchte 60/40 deal uit 1997 weer! Toen hebben studenten 10% van hun stemrecht in de Facultaire Gezamenlijke Vergadering (FGV) afgestaan aan het personeel en in ruil daarvoor kreeg de FGV zwaardere bevoegdheden. Er waren toen drie partijen die deze deal hebben gesloten: studenten, medewerkers en het college van bestuur. Het gaat spannend worden of naast studenten (althans Akku) ook de medewerkers en het college van bestuur over de deal uit 1997 willen heronderhandelen. Dat zal niet makkelijk worden en een lange queeste wacht Akku om met Gandalf’s woorden te spreken: ’they are one, the voting ration and the competence’. Wordt ongetwijfdeld vervolgd.
Stijn van Uffelen schreef op 27 oktober 2020 om 21:13
Het is een mooie legende van ‘de deal uit 1997’ (of eigenlijk iets daarvoor). Ik heb ook vaak horen zeggen dat die 60/40 destijds nodig was om de katholieke identiteit te waarborgen, hetgeen medewerkers schijnbaar beter zouden kunnen. Maar wat er van waar is en hoe die discussie precies gelopen is vraag ik mij af. De RU heeft destijds haar motivatie voor de afwijkingen naar de minister gestuurd, maar in het Rijksarchief is deze niet meer aanwezig – de ontvangsbevestiging en de goedkeuring vreemd genoeg wel. Ook de stukken die ik vanuit de RU verstrekt heb gekregen waren slechts zeer summier. Ik ben benieuwd welke studenten er destijds bij ‘de deal’ betrokken waren en hoe zij op dat proces terugkijken.
alumnus schreef op 28 oktober 2020 om 11:49
@Stijn, hier vind ik (https://www.ru.nl/usr/over_de/geschiedenis_usr/) de leden van de USR vanaf 1997/1998. De leden van de medezeggenschap van voor die tijd kan ik op de RU-website niet terugvinden. Misschien dat er met het doornemen van de KU Nieuws’en van 1995 – 1998 nog wat meer informatie en misschien interviews over terug te vinden zijn. Mooi klusje voor in deze periode ; – ).
Supportyourpoco schreef op 26 oktober 2020 om 20:48
‘Wat AKKUraatd betreft is dit juist een goed moment om de medezeggenschap op dezelfde manier in te richten als de openbare universiteiten, denk hierbij aan bijv. een volledig democratisch gekozen Universitaire Studentenraad.’
Ach, herfst is schijnbaar het’ PoCo & koepelafzeikseizoen’, fijn dat deze jaarlijkse traditie weer gestart wordt. Begon het al bijna te missen.
Medezeggenschapper schreef op 27 oktober 2020 om 12:40
Wel fijn dat Akkuraatd hier even gemakkelijk vergeet dat het niet stemrecht hebben van de OLCs bij onze universiteit omgeruild is voor het wel stemrecht hebben van de FSR op de gehele OER. Dat is op andere universiteiten niet zo, daar mag alleen op de wijzigingen gestemd worden.
Koen schreef op 29 oktober 2020 om 15:06
Alsof het aanpassen van de samenstelling van de USR meteen betekent dat de opleidingscommissies stemrecht zouden verliezen. Het één kan prima zonder het ander.
Student schreef op 27 oktober 2020 om 16:38
Ach ja, daar gaan we weer. De jaarlijkse discussie over de poco’s. Kunnen we daar nu eens een keertje mee stoppen?
#supportthepocos schreef op 28 oktober 2020 om 09:57
Ohja daar gaan we weer. Want een USR die jaarlijks wordt verkozen door slechts 30% van de studenten is zo democratisch. Liever poco’s die worden aangesteld op competenties dan die populariteitsstrijd tussen studentbestuurdertjes die graag op een poster staan wat mij betreft. Uiteindelijk zijn het toch allemaal dezelfde soort studenten.
Mark Versteeg schreef op 1 november 2020 om 11:03
eens!
Pepijn E. schreef op 3 november 2020 om 09:16
Dat de USR gekozen wordt door “slechts 30%” maakt hem niet minder democratisch. Dat, in die situatie, 70% nalaat van het stemrecht gebruik te maken doet aan het democratisch gehalte geen afbreuk. Hooguit aan legitimatie, maar niet aan democratisch gehalte an sich. Bovendien is 30% legitimatie altijd nog 30% meer dan 0% democratische legitimatie.
De “studentbestuurdertjes die graag op een poster staan” zijn bijna altijd lijstduwers die hun steun uitspreken voor een bepaalde partij met een bepaalde visie. Zij zijn meestal niet in voor het zelf vervullen van een zetel in de USR, maar wel erg betrokken bij de partij die zij steunen. Het denigrerend taalgebruik vind ik dan ook beneden niveau en ongepast om het punt dat u maakt te moeten onderbouwen.
Enfin, het belangrijkste is dat de geïmpliceerde tegenstelling tussen poco’s en de leden van de verkiezingspartijen vals is. De lijsttrekkers van beide nu actief zijnde partijen lopen binnen die partij, zij het AKKUraatd zij het asap, een sollicitatietraject door en een ALV-traject. Daarin wordt, zo spreek ik uit ervaring, zeker geselecteerd op kwaliteit. Dus ín die slecht navolgbare theorie van die valse tegenstelling pleit dat juist voor meer gekozen leden: dan is er én een selectieproces door de partij én democratische legitimatie. Dat laatste blijven de koepelzetels ontberen. Juist dat is jammer, want als die koepelzetel zo’n wezenlijk belang vertegenwoordigt, wat is dan het risico om dat aan verkiezingen te onderwerpen?
Ik roep nog in herinnering dat juist Studentenvakbond AKKU in haar verleden de koepelzetel heeft opgegeven om mee te doen aan de verkiezingen met AKKUraatd. Het zit in de aard van de partij dat zetels in de USR via verkiezingen moeten worden vervuld, zelfs zo principieel, dat in het verleden Studentenvakbond AKKU als gezegd haar koepelzetel heeft opgegeven (https://www.akkuraatd.nl/over-akkuraatd/geschiedenis-akkuraatd/). Dat de positie van koepelzetels een terugkerend element is en bij een fundamentele discussie over de inrichting van de universiteit, aangewakkerd door het niet langer mogen uitdragen van het predicaat ‘katholiek’, eens te meer komt bovendrijven, komt daaruit voort. U kan toch moeilijk een politieke partij verwijten koersvast te zijn…