Of iemand een hartaanval krijgt, is enigszins te voorspellen na een lange dag wandelen in de Vierdaagse. Wie na een marsdag meer troponine in het bloed heeft, heeft een grotere kans op hartproblemen. Dat blijkt uit jarenlang onderzoek van Radboudumc onder 725 deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse.

Tussen 2008 en 2016 namen onderzoekers bloed van de wandelaars af na de eerste wandeldag om de concentratie te bepalen van het eiwit troponine. Ook nam het team jaarlijks contact op met de wandelaars om de gezondheid van hart en bloedvaten vast te stellen.

Deelnemers die na een marsdag een verhoogde concentratie van het eiwit troponine hadden, bleken meer kans te hebben op een hartinfarct, een beroerte of zelfs vroegtijdige sterfte.

‘Negen procent van de groep wandelaars kreeg na het lopen een hoge troponineconcentratie’, zegt onderzoeker Thijs Eijsvogels. ‘En van die groep kreeg 27 procent gedurende de looptijd van de studie te maken met een ernstige hart- of vaatziekte of overlijden. Terwijl dit slechts 7 procent was in de groep wandelaars met een lage concentratie na inspanning.’

Troponine is een eiwit dat in iedere hartspiercel voorkomt. Het was al bekend dat intensief sporten kan leiden tot een toename van de signaalstof troponine in het bloed. Bij schade aan het hart lekken deze eiwitten naar de bloedvaten. Maar wat een toename in troponine na inspanning kan betekenen, was nog niet bekend.

Stresstest

De wandelaars die een verhoogde concentratie van het eiwit kregen, merkten daar zelf overigens niets van. Tijdens de Vierdaagse hadden ze geen specifieke klachten. Eijsvogels pleit voor vervolgonderzoek om te zien of de effecten ook bij andere sporten optreden en wat er met de uitkomsten gedaan kan worden.

De onderzoekers benadrukken dat er geen conclusies kunnen worden getrokken over mogelijk negatieve effecten van intensief bewegen. ‘Sporten kun je beschouwen als een stresstest voor het hart’, zegt promovendus Vincent Aengevaeren. ‘Wandelaars met een hoge troponineconcentratie hebben mogelijk een voorstadium van een hart- of vaatziekte die nog niet aan het licht is gekomen. Het onderzoek kan in de toekomst wellicht bijdragen aan de vroegtijdige herkenning van kwetsbare individuen.’

‘Voldoende beweging blijft belangrijk voor iedereen’

Eijsvogels: ‘Het is dus niet zo dat sporten schadelijk is voor je hart. Sporters leven namelijk drie tot zes jaar langer dan niet-sporters, dus voldoende beweging blijft belangrijk voor iedereen.’

Dit artikel van Margriet Verschoor verscheen eerder in De Gelderlander.