OPINIE De Radboud Universiteit heeft vorige week groen licht gekregen voor haar nieuwe opleiding tot basisschooldocent: de Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs. De in Nijmegen gepromoveerde Hartger Wassink (Onderwijskunde) is kritisch op de versnippering in de lerarenopleidingen. 'Het lerarenberoep heeft meer gezamenlijkheid nodig, niet nog meer verdeeldheid.'

Het argument dat telkens terugkeert, als woordvoerders van de Radboud Universiteit uitleggen waarom ze het toch nodig vonden een universitaire pabo (voluit Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs) op te richten, ondanks de jarenlange goedlopende samenwerking met de HAN in de Academische Pabo (ALPO), is dat deze nieuwe opgeleide leraren ervoor zullen zorgen dat ‘wetenschappelijke inzichten worden vertaald in de praktijk van de klas.’

Dat vind ik om verschillende redenen niet zo’n goed argument. In de eerste plaats is dat het probleem niet. Het is niet dat de klassenpraktijk nu verstoken blijft van wetenschappelijke inzichten. Die worden namelijk op reguliere pabo’s óók toegepast, en anders wel op de ALPO. En dan nog, het belangrijkste probleem waar leraren mee kampen, is niet hun gebrek aan wetenschappelijke inzichten, maar het vinden van een balans in het voortdurende beroep dat op ze wordt gedaan, op cognitief, persoonlijk-normatief, emotioneel en ook fysiek vlak.

Begrijp me goed, ik ben ervoor dat alle leraren een masteropleiding hebben gevolgd. En meer academische routes zouden meer studenten kunnen verleiden om tot leraar opgeleid te worden. Maar waar het om gaat, als we leraren ook willen behouden voor het onderwijs, is collegiale steun en samenwerking. En in de tweede plaats, minder nadruk op ‘performativiteit’, dat wil zeggen: alle activiteiten binnen het onderwijs plaatsen binnen het perspectief van scoren en effectiviteit.

Dat zijn ook wetenschappelijke inzichten, waar de Radboud Universiteit hier voor kiest om die te negeren. Er worden nu leraren opgeleid die de boodschap meekrijgen: jullie zijn beter, want jullie komen de wetenschap brengen. Daarmee is het gesprek in de lerarenkamer bij voorbaat vergiftigd. Zo importeren we de sterke nadruk op selectie, die een nadelig kenmerk van het Nederlandse onderwijs is, in de lerarenopleiding, en versterken we het hoog/laag-denken. Precies een vorm van ‘performativiteit’ die niet helpt bij het behouden van leraren voor het beroep.